Yuzu (Japans citrusvruchtje)

Yuzu, Japanse citrusHoe heet het?
Yuzu, Citrus ichangensis × Citrus reticulata (L), yuja / 유자 (Korea), xiāngchéng / 香橙 (China), yuzu / ユズ / 柚子 (Japan).

Wat is het?
Yuzu is een Japanse citrusvrucht die eruit ziet als een mislukte mandarijn. Vroeg in het seizoen zijn ze nog limoengroen, daarna worden ze oranje en op het allerlaatst fris geel. Dikke schil, vaak met lelijke plekjes, weinig vruchtvlees, veel pitjes. De smaak doet denken aan een kruidige citroen met een vleugje mandarijn, sommigen herkennen ook grapefruit, muskus of dennengeur. Een complexe smaak dus, chefs zijn er dol op.

Hoe te gebruiken?
Verse yuzu is amper te krijgen in Nederland, wel prijzige flesjes met yuzusap en goedkopere flesjes met yuzusapmengsels (zoals rijstazijn met yuzusmaak (pon-zu) of sinaasappelsap met yuzusmaak). Vers yuzu-zest hebben we hier dus ook niet, maar weer wel potjes met gedroogde yuzuschil, yuzupuree, gesuikerde yuzu (zie ook de post over yuzu thee) en yuzuchilipeperpasta (daarover later meer). Yuzu wordt gebruikt zoals limoen of citroen, in hartige en zoete gerechten.

Tips, weetjes & recepten

  • Eventueel vervangen door limoen. Beetje citroen of mandarijn of een mix kan misschien ook wel. Het is dan wel anders, maar het “past” wel.
  • Er bestaan meerdere variëteiten, yuzu ziet er dus niet altijd hetzelfde uit. Zie bijv de “shishi yuzu” die besmet lijkt met wratten: foto’s.
  • Grappig is dat de yuzu eeuwen geleden in Japan werd geïntroduceerd door de Chinezen, de Japanse naam is dus afgeleid van het Chinese yòuzi / 柚子. Maar in China zelf is de yuzu nooit echt aangeslagen (China is groot en deze vrucht groeit er ook niet overal) en zo is men daar in de loop der tijd die naam gaan gebruiken voor de pomelo/pompelmoes! Een yuzu vruchtje in China heet nu xiāngchéng / 香橙.

Wat is er te koop? (klik hier)

Wintermeloen (dong gua of waspompoen)

wintermeloenenHoe heet het?
Wintermeloen, waspompoen, Chinese winter melon, ash gourd, white gourd, fuzzy melon, tung kua / tongkwa / dōng guā / 冬瓜 (China), tōgan / とうがん (Japan), dongah / 동아 (Korea), beligo / kundur (Indonesië), peṭhā (India), bí đao (Vietnam), fak khiaw / fak gwio (Thailand).

Wat is het?
Wintermeloen is de volgroeide vrucht van de slingerplant Benincasa hispida uit de Cucurbitaceae-familie, dus zusje van de meloen, komkommer en courgette. Wintermeloenen kunnen enorm groot worden, normaal gesproken wel 15 kilo, maar exemplaren van 60 kilo bestaan ook. Jong zijn ze harig en niet zo lang houdbaar, maar eenmaal volgroeid verdwijnen de haartjes en vormt zich een waslaagje (vandaar de Nederlandse naam: waspompoen) op de groene, gespikkelde huid en zijn ze juist maandenlang houdbaar. Het was-laagje lijkt op het eerste gezicht ook wel een as-laagje, vandaar de namen ash gourd en white gourd.

Hoe te gebruiken?
Gelukkig wordt wintermeloen ook in wat handzamere stukken verkocht. Voor gebruik schillen en de zaadlijst (de kern) verwijderen. De schoongeschrobte schil kun je eventueel meekoken voor extra smaak, maar eet ‘m niet op. Het vruchtvlees in blokjes snijden en in bouillon zachtjes koken tot de kleur veranderd is van wit in doorschijnend, niet langer want dan wordt het prut. Normaal gesproken gebeurt dat ergens tussen de 15 en 30 minuten. Wokken of stoven kan ook wel, maar is minder lekker. Hele wintermeloenen zijn maanden te bewaren, stukken slechts een paar dagen in de koelkast.

Tips, weetjes & recepten

  • Simpel recept: Chinese winter melon soup of een iets ingewikkelder recept: met gedroogde coquilles, garnalen en oesters.
  • Lees ook de post over het kleine zusje van de wintermeloen, de: fuzzy melon (máo guā / 毛瓜).
  • In het Nederlands slaat het woord wintermeloen eigenlijk alleen op meloenen die laat rijpen, zo laat dat je ze in de winter nog kunt eten. Maar onder invloed van het Engels zal het niet lang duren voor het woordenboek aangepast zal worden en ook de waspompoen officiëel wintermeloen zal heten.
  • Klik hier voor een overzicht: andere leden uit de komkommerfamilie

Wat is er te koop? (klik hier)

Fuzzy melon (mao gua of jonge waspompoen)

fuzzy melon, hairy gourd, mao guaHoe heet het?
Hairy melon, fuzzy gourd, hairy cucumber, chi qua / moqua / moa gua / máo guā / 毛瓜 / jié guā / 節瓜 (China).

Wat is het?
Mao gua of jonge wintermeloen is het kleine broertje van de grote, volgroeide wintermeloen (zie vorige post). Zelfde soort (Benincasa hispida) maar een speciale variëteit (Benincasa hispida var. Chiehgua). In tegenstelling tot zijn grote broer wordt deze variëteit geplukt voordat hij rijp is. Hij heeft dan nog niet die grijswitte waslaag, maar stekelige haartjes, vandaar de namen hairy en fuzzy melon. Maar in feite zijn ook alle namen van zijn grote broer op ‘m van toepassing. (wintermeloen, winter melon, wax gourd, ash pumpkin etc)

Hoe te gebruiken?
Gaat meestal in blokjes in de soep, maar kort roerbakken of meestoven kan ook. Hoe donkerder groen, hoe smaakvoller, hoe meer richting geel hoe minder smaakvol, hoe rechter hoe minder zaden, zegt men. Kan in principe voor alle gerechten die om wintermeloen (of courgette!) vragen gebruikt worden. Hoewel niet gebruikelijk kunnen jonge exemplaren ook rauw gegeten worden. Liever niet in de koelkast, maar ergens tussen de 12°C-20°C bewaren, als je geluk hebt blijven ze dan nog een paar weken goed.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Lauki (bottle gourd, opo of fleskalebas)

lauki
Hoe heet het?
Fleskalebas, Lagenaria siceraria (L), calabash, bottle gourd, opo squash, long melon, húlu / 葫蘆 / húzi / 葫子 (China), yūgao / 夕顔 (Japan), bak / 박 / jorongbak / 조롱박 (Korea), lauki / kaddu / dudhi / ghiya (India), labu (Indonesië), poe (Suriname), bầu canh / bầu nậm (Vietnam).

Wat is het?
Lauki is de jonge vrucht van een van oorsprong Afrikaanse klimplant uit de Cucurbitaceae-familie, dus zusje van de meloen, komkommer en courgette. Omdat een volgroeide, gedroogde kalebas perfect geschikt is om water in te vervoeren wordt vermoed dat ze zich samen met de allereerste mensen vanuit Afrika verspreid hebben over de hele wereld. Deze kalebas komt in heel veel verschillende vormen: peervormig, sneeuwpop-vormig, dik & rond of juist lang & dun zoals in Italië (daar heet hij cucuzza). De smaak is een beetje flauw.

Hoe te gebruiken?
Jong zijn ze zacht van smaak, wat ouder worden ze bitter (en daarmee ook enigzins giftig). Zoek dus kleine exemplaren met een gave, gladde huid, al kun je er eigenlijk vanuit gaan dat ze grote, bittere exemplaren niet verkopen. Beste is als het steeltje er nog aan zit. Schillen is niet nodig, maar soms wel fijner. De zaadlijsten verwijderen is ook niet nodig, maar gebeurt vaak wel. In blokjes/stukjes kort meeverwarmen in soep, wok- of stoofgerecht. Frituren als een soort tempura kan ook. In de koelkast nog wel een week te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Round Kadu

Wat is er te koop? (klik hier)

Thaise sjalotjes

Thaise sjalotjesHoe heet het?
Thaise sjalotjes, rode sjalotjes, Aziatische sjalotten, hom / horm / hom-lek / hom-daeng (Thailand), bawang merah kecil (Indonesië).

Wat is het?
Thaise sjalotten zijn kleine, rode uitjes uit de sjalottenfamilie (Allium ascalonicum). Zoeter, zachter, milder dan gewone sjalotten, uien of rode uien, maar toch wel erg vergelijkbaar.

Hoe te gebruiken?
In de Thaise keuken vormen Thaise sjalotten de basis van veel currypasta’s. Je kunt ze gerust vervangen door sjalot, rode ui of zelfs gewone ui, maar omdat gewone ui vaak wat scherper van smaak is is het soms verstandig een recept daarop aan te passen. Thaise sjalotten worden rauw in ringetjes ook veel gebruikt in Thaise salades. Geroosterd op houtskool of in de oven tot de schillen zwartgeblakerd en de inhoud zacht & zoet is. Of in ringetjes gefrituurd, zoals we kennen uit de Indonesische keuken: bawang goreng. Thaise sjalotten zijn net als gewone uien donker en koel goed te bewaren. Er zijn ook ingevroren Thaise sjalotten te koop (zie hieronder).

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Betelnoot (arekanoot)

betelnut or arecanutHoe heet het?
Betelnoot, arekanoot, arecanoot, areca nut, betel nut, pinang (Indonesië), supari (India), mahk (Thailand), cau (Vietnam), bīnláng / 槟榔 (China).

Wat is het?
Betelnoot is het steenvruchtje (eigenlijk geen noot dus) van de van oorsprong Indonesische palmboom met de Latijnse naam Areca catechu. Ik zou zeggen de arekanoot van de arekapalm maar omdat dit nootje vaak wordt gekauwd met het blad van de betelplant wordt het heel verwarrend de betelnoot van de betelpalm genoemd. Betelnoot is bitter en heeft een licht stimulerende werking, een beetje als een sterke kop koffie. Jammer genoeg is het ook kankerverwekkend, heeft het een verwoestend effect op je tanden en is er nog een hele waslijst aan nare bijwerkingen. Ik durfde het niet te proeven.

Hoe te gebruiken?
Betelnootjes worden niet gegeten, maar gekauwd of beter gezegd gepruimd. Gewikkeld in een betelblad, samen met wat smaakmakers want betelnoot en betelblad zijn eigenlijk vies. Eenmaal vermengd met speeksel komen de werkzame stoffen vrij maar ook een dieprode kleurstof die de mond griezelig rood kleurt. (zie: foto’s) Na een tijdje kauwen wordt het pakketje uitgespuugd. Gedroogde schijfjes betelnoot zijn maanden/jaren te bewaren

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Sushirijst

sushirijstHoe heet het?
Sushirijst, Japanse rijst, shari, uruchi-mai, sushi rice, onigiri rice, Japonica rice, pearl rice.

Wat is het?
Sushirijst is een gepolijste, witte, rondkorrelige rijstsoort die van nature veel zetmeel bevat zodat deze na het koken lekker aan elkaar blijft plakken. Zusje van de Spaanse paellarijst en Italiaanse risottorijst. Sterker nog, veel sushirijst wordt in Italië verbouwd.

Hoe te gebruiken?
Je kunt deze rijst bereiden en serveren als “normale rijst”. Of af laten koelen en onigiri van maken: in wat plastic folie met je handen tot compacte vormpjes drukken met in het midden eventueel een verrassing als zalm, umeboshi of iets anders lekkers.
Vermengen met een azijnmengseltje (awase-zu) en je hebt rijst voor sushi. Daarna kun je aan de slag voor nigirizushi (die rechthoekige rijstblokjes met iets erop), makizushi (opgerold in norivellen met iets ertussenin), inarizushi (in een tofu envelopje) of gewoon heel simpel gevormd in ballen. Lekker met sojasaus en wasabi dip. Vooral lekker als de andere gerechten “sausloos” zijn.

Sushi rijstballetjes

Tips, weetjes & recepten

  • Instructie: sushirijst koken.
  • Klik hier voor: alle sushi benodigdheden op een rijtje.
  • Lees meer over alle soorten sushi op: wikipedia of snuffel rond op youtube
  • De beste kwaliteit sushirijst heeft weinig tot geen gebroken korrels. Hoe verser, hoe beter: de beste rijst is hooguit 3 maanden terug geoogst en heet shinmai. Net als risotto zijn er verschillende soorten sushirijst, de betere soorten zijn: Sasanishiki, Koshihikari en Akita Komachi.
  • Heel, heel, heel eventueel te vervangen door risottorijst (en vice versa). Als het echt niet anders kan, maar ik zou het zelf nooit doen. En echt nooit een langkorrelige rijst als basmati of jasmijnrijst gebruiken.

Wat is er te koop? (klik hier)

Wasabi (Japanse mierikswortel)

Echte WasabiHoe heet het?
Wasabi, wasabi wortel, echte wasabi, Japanse mierikswortel, Japanese horseradish, wasabi / わさび / 山葵 / 和佐比 (Japan), Wasabia japonica / Eutrema japonica (L).

Wat is het?
Wasabi wortel (Wasabia Japonica) is het mildere, Japanse, groene zusje van onze witte mierikswortel (Armoracia rusticana). Wasabi groeit op twee manieren: gewoon in de grond (Hatake Wasabi) of veel beter: langs beschutte, snelstromende bergbeekjes (Sawa Wasabi). Lange tijd wist men alleen in Japan deze hydrocultuur na te bootsen om op grote schaal wasabi te telen, maar sinds een paar jaar lukt het ook in Australië, Canada, de VS en Engeland en sinds kort ook in Nederland. Echte wasabi smaakt lang zo scherp niet als de nep-wasabi zoals je die in tubetjes koopt. Het is veel subtieler, zachter, lekkerder, al schijnt de scherpte ook nog af te hangen van de soort/variëteit. Het is een kortstondige pittigheid die je niet zozeer voelt in je mond als wel in je neus.

Hoe te gebruiken?
Wrijf de wasabiwortel (schillen is niet nodig) rustig in rondjes over de speciale wasabi rasp, een soort wasbordje met venijnige puntjes. Hoe geduldiger, hoe romiger de pasta en hoe beter de smaak zich ontwikkelt door de blootstelling aan zuurstof. De smaak is na 4-5 minuten op haar hoogtepunt, daarna neemt ze langzaam af tot ze na zo’n 25-30 minuten vervlogen is. Je kunt het dan weer “oppiepen” door het te mengen met wat versgeraspte wasabi. Laat de pasta nooit op de metalen rasp zitten, dat versterkt de oxidatie. Rasp wasabi op het laatste moment of smeer het tussen de rijst & vis, zodat er weinig zuurstof bij komt. Nooit verhitten, daarmee verlies je alle smaak. Verse wasabiwortel bewaar je het best in de koelkast, gewikkeld in een stukje vochtig netel- of kaasdoek in een niet-metalen, open schaaltje. Om de 3 á 4 dagen een beetje vochtig maken met ijskoud water en je wasabi wortel is zo’n 2 tot 4 weken houdbaar. Je kunt ‘m ook helemaal opraspen en in porties invriezen.

Tips, weetjes & recepten

  • Let op: omdat echte wasabi duur, beperkt houdbaar en voorheen dus niet eens verkrijgbaar was heeft men voor het gemak een soort “nep-wasabi” ontwikkeld, meer daarover hier: wasabi pasta
  • Verwarring is ontstaan omdat wij in het Westen wasabi “Japanse mierikswortel” noemen en zij in Japan onze mierikswortel “Westerse wasabi”(“Seiyo wasabi”). Hoe dan ook gaat het om 2 verschillende wortels.
  • De hoger aangeschreven Sawa (Water) Wasabi is natuurlijk niet zomaar thuis te kweken, maar Hatake (Grond) Wasabi schijnt best goed zelf te telen te zijn. Zie hier een instructie: zelf wasabi telen. De bladen zijn lekker in salades.

Wat is er te koop? (klik hier)

Wasabi Pasta

WasabiHoe heet het?
Wasabi / wasabipasta / わさび, Japanse mierikswortelpasta, Japanese horseradish paste.

Wat is het?
Wasabipasta zou in feite niets anders moeten zijn dan geraspte Wasabi, een wortel uit dezelfde familie als onze mierikswortel. De smaak is enigzins vergelijkbaar en omdat echte wasabi duur en beperkt houdbaar is heeft men voor de Westerse markt tubetjes “wasabipasta” ontwikkeld die bestaan uit mierikswortel, mosterdpoeder en groene kleurstof. De smaak is een stuk heftiger dan die van echte, Japanse wasabi. De pittigheid voel je vooral in je neus, tussen je ogen. Dus let op: ook al staat er wasabi op je tubetje, de kans dat er ook echt wasabi in zit is eigenlijk nul.

Hoe te gebruiken?
Wasabipasta samen met wat lichte sojasaus vermengen en als dipsausje bij sushi en sashimi serveren. Of bij zelfgemaakte sushi met kleine veegjes op de rijst smeren voor je die oprolt in een norivel. Verder eigenlijk op zo’n beetje dezelfde manier te gebruiken als mierikswortelpasta. Dus bijvoorbeeld vermengd met wat crème fraîche en/of mayonaise voor een pittig dipsausje bij seafood of rosbief. Tube na openen in de koelkast bewaren. Wasabi Er ook kleine blikjes met wasabipoeder op de markt. Die zijn nog veel langer houdbaar en hoeven uiteraard niet in de koelkast. Zelf met een beetje water pasta van maken. Tot slot is er de laatste jaren ook ingevroren, geraspte wasabi te koop: kizami wasabi. Die is al een beetje aangemaakt met een ponzu-achtige saus en is een echte aanrader.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Tamago pan (voor Japanse omelet)

makiyakinabe, japanse koekenpan voor omeletHoe heet het?
Tamago pan, tamagoyaki pan, Japanese egg omelettes pan, makiyakinabe / 巻き焼き鍋 / まきやきなべ of tamagoyakiki / 玉子焼き器 / たまごやきき (Japan).

Wat is het?
Een tamago pan is een speciaal, rechthoekig koekenpannetje om Japanse, opgerolde omelet (tamago yaki) mee te maken. Gebruikte materialen, afmetingen en dus prijzen kunnen enorm verschillen. Het pannetje op de foto is 19x13x3 cm, precies goed voor een klein huishouden en om omeletjes van 2-4 eieren mee te maken.

Tamago Nigiri (sushi met Japanse omelet)Hoe te gebruiken?
Pan op niet al te hoog vuur warm maken en licht inwrijven met een in olie gedrenkt keukenpapiertje. Giet een dun laagje geklutst ei in de pan en als de onderkant net gestold is en nog niet bruin en de bovenkant nog een beetje vochtig is rol je de omelet (mbv een spatel) naar jezelf toe op. Schuif de rol daarna van je af, omhoog de pan in. Vet de pan opnieuw in, giet een nieuw laagje ei in de pan waarbij je de rol aan het nieuwe laagje probeert te laten samensmelten, daarna de rol verder/weer oprollen en dit proces een keer of drie, vier, vijf herhalen. Het filmpje hieronder is vast duidelijker. De kunst is om te rollen als de omelet nog vochtig is zodat alle laagjes een beetje aan elkaar plakken. De omelet hoort bleek te zijn, niet bruin. Pan liefst met de hand afwassen, dan bakt ie bij elk gebruik minder aan.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Chinese bieslook (knoflookbieslook) op ’n rijtje

soorten bieslook

* Gewone Chinese bieslook
* Gele Chinese bieslook (in het donker geteeld)
* Bloeiende Chinese bieslook (de bloemensteel)
Voor de afzonderlijke besprekingen en twee recepten, klik: hier!

Op zich kun je elk van bovenstaande varianten gebruiken als een recept vraagt om “Chinese bieslook” of “knoflookbieslook”, maar meestal wordt gewoon de bovenste bedoeld, tenzij anders vermeld.

Kroepoek wafelkussentjes met een smaakje

Kroepoek wafeltjes (Kennie krupuk)
Weer eens iets anders dan dat bakje kroepoek of cassave chips aan het begin van een rijsttafel of bij een borrel, deze grappige wafelkussentjes gemaakt van aardappelmeel en tapiocameel. Een paar seconden frituren in olie van zo’n 180°C en dan goed uitschudden.

Geef er je eigen twist aan door ze terwijl ze nog warm zijn op smaak te brengen met een specerijenmengseltje. Ik probeerde:
* sichuanpeperzout (oftwel Chinese gunpowder)
* hot curry madras met zout
* cayennepeper met zout
* garam masala met zout

Die met sichuanpeperzout was veruit favoriet! Maar ja, ik ben nu eenmaal gek op sichuanpeper.

Klik hier om te zien welk zakje Krupuk ik gebruikte

Zoete aardappel (bataat)

Zoete Aardappel
Hoe heet het?
Zoete aardappel, bataat, Ipomoea batatas (L), sweet potato, yam (alleen in VS, foutief),hóngshǔ / 红薯 (China), goguma / 고구마 (Korea), satsuma-imo / daijo-imo / beni-imo / murasaki-imo (Japan).

Wat is het?
Zoete aardappel of bataat is een van oorsprong Zuid-Amerikaans zoete, zetmeelhoudende knolgewas dat wel van dezelfde orde (tweezaadlobbigen) is als de aardappel, maar niet van dezelfde familie (windefamilie ipv nachtschade). De kleur van het vlees kan variëren van wit tot geel, oranje en zelfs paars. (zie de foto’s hieronder) Voor de smaak of de wijze van gebruik maakt de kleur weinig tot geen verschil.

Hoe te gebruiken?
In het noorden van China vind je in de winters op elke hoek van de straat verkopers met een omgebouwd olievat op wielen waarin de zoete aardappelen worden gepoft. Zoete aardappelen kunnen ongeveer op dezelfde manier worden verwerkt als aardappelen. Gekookt, gepoft, gebakken in de oven, gefrituurd of gepureerd. De kook- of baktijd is dan wel vaak iets korter. Daarnaast wordt zoete aardappel ook veel verwerkt in toetjes en gebak. Bewaar op een koele, donkere, luchtige plek, maar niet in de koelkast.

Tips, weetjes & recepten

  • Recept: gekruide zoete aardappelpartjes uit de oven
  • Let op: ook al bestaan er veel recepten voor “crispy” sweet potato, ik geloof niet dat het kan. Zoete aardappel zal nooit zo knapperig worden als patat. Het wordt eerder zacht als warme appel.
  • Ook leuk: glasnoedels gemaakt van zoete aardappel, dangmyeon. Echt een aanrader.

Wat is er te koop?


Oranje bataat

merk: merkloos op de groente-afdeling
land van herkomst: ?
etiket: nvt
ingrediënten: nvt
prijsindicatie: € 1,95 – € 2,60 p/kg

Witte bataat met rode schil

merk: merkloos op de groente-afdeling
land van herkomst: onbekend
etiket: nvt
ingrediënten: nvt
prijsindicatie: € 1,95 – € 2,60 p/kg

Witte bataat met witte schil

merk: merkloos op de groente-afdeling
land van herkomst: ?
etiket: nvt
prijsindicatie: € 5,50 p/kg

Paarse bataat met paarse schil

etiket: 紫心紅薯
land van herkomst: ?
prijsindicatie: € 2,95 – 3,95 p/kg
Let op, dit is geen truffelaardappel. Truffelaardappels zijn niet zoet.

Gele zoete aardappel met paarse schil

merk: Satsuma-imo a.k.a Ryukyu-imo
land van herkomst: Vietnam
etiket: Japanse Zoete aardappel
prijsindicatie: € 2,50 (500g)
NB. Paarse schil, geel vruchtvlees, voorgegaard & diepgevroren, zie verpakking

Glasnoedels

glass noodlesHoe heet het?
Glasnoedels, glas vermicelli, glasmie, glass noodles, bean thread noodles, cellophane noodles, fěn sī / 粉絲 / dōng fěn / 冬粉 (China), soe-oen / su-un / laksa (Indonesië), saewiyan (India), bún tàu / bún tào (Vietnam), woon sen / วุ้นเส้น (Thailand).

Wat is het?
In Nederland, China en Indonesië zijn we gewend dat glasnoedels dunne, een beetje doorzichtige noodles zijn, gemaakt van het zetmeel uit mungbonen. Maar feitelijk kunnen glasnoedels ook worden gemaakt van het zetmeel uit yam, (zoete) aardappel of bijvoorbeeld cassave en dik, breed of plat zijn. Van zetmeel wordt een slurrie gemaakt die wordt verwarmd tot een “lopend” deeg dat in sliertjes in kokend water wordt gegoten. Glasnoedels hebben niet veel smaak van zichzelf maar nemen makkelijk andere smaken in zich op.

Hoe te gebruiken?
In de soep: ongeweekt. Anders eerst 5-15 minuten weken in heet of kokend water, uit laten lekken en de glasnoedels zijn klaar voor verder gebruik. Koud in salades, warm in roerbakgerechten, Chinese fondue, gestoomde coquilles of scheermessen. Ze worden ook gebruikt in de vulling van loempia of jiaozi. In dat geval mogen ze eerst in stukjes geknipt worden. Ongeweekt frituren kan ook, dan krijg je knapperige, kroepoekachtige sliertjes.

Tips, weetjes & recepten

  • Klassieker uit Sichuan: klimmende mieren (glasnoedels met gehaktsaus)
  • Niet verwarren met mihoen. Mihoen is een dunne, Chinese noodle gemaakt van rijstbloem, niet rijstzetmeel. Mihoen gedraagt zich anders en valt eerder uit elkaar. Is ook witter, niet doorzichtig
  • Geschikt voor een glutenvrij dieet, maar check altijd de ingrediënten declaratie op het etiket, want niet alle glasnoedels zijn glutenvrij.
  • Japanse glasnoedels zijn meestal van aardappelzetmeel gemaakt en heten harusame / 春雨. Koreaanse glasnoedels worden gemaakt van zoete aardappel en heten dangmyeon / 당면.
  • NB. Bedoelen ze in Indonesië met laksa meestal deze glasnoedels, in de rest van de wereld bedoelen ze er een soort kokos noodle soup mee, bijvoorbeeld: Singapore Laksa.
  • Ook leuk & lekker: zelf koude mungboonnoedels maken

Glass noodles / glasnoedels

Wat is er te koop? (klik hier)

Dangmyeon (zoete aardappel noedels)

Korean noodles, dangmyeonHoe heet het?
Zoete aardappel noedels, Korean glass noodles, Korean cellophane noodles, sweet potato noodles, dangmyeon / dangmyun / tangmyun / 당면 / 唐麵 (Korea), hóngshǔ fěntiáo / 红薯粉条 (China).

Wat is het?
Dangmyeon zijn glasnoedels gemaakt van het zetmeel uit zoete aardappelen. De noedels zijn superelastisch, breken niet snel, maar zijn wel makkelijk door te bijten. Makkelijker door te bijten dan shirataki, elastischer en smakelijker dan de meer bekende van mungbonen gemaakte glasnoedels. Dikker ook. Het enige minder aantrekkelijke is de kleur, die is grijsgrauw. Oorspronkelijk uit China, maar veel bekender uit de Koreaanse keuken.

Hoe te gebruiken?
Volgens de gebruiksaanwijzing koken of weken in heet water, dat kan verschillen en komt ook niet zo nauw. Daarna koud afspoelen en gebruiken in de soep, roerbakgerechten of de beroemde Koreaanse salade genaamd japchae. Let op dat de noedels van 100% zoete aardappel gemaakt zijn en niet gemixt met bijvoorbeeld tapiocameel. In de voorraadkast nog jaren te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Liang Fen (koude mungbonen noedels)

Liang Fen, cold mungbean noodles
Een heerlijk, verkoelend, zomers gerecht, liang fen, koude mungbonen noedels.
Je maakt ze heel simpel zelf: mungbonen zetmeel met water even doorkoken, uitstorten, op laten stijven en dikke noedels van snijden. De dressing bestaat typisch uit (zoute) sojasaus, (koele) zwarte azijn en (hete) chili olie. Frisse lente-ui, koriander en wat gehakte pinda’s of sesamzaadjes voor de crunch erover en klaar is Kees. Het stelt niet veel voor maar ik vind het echt superlekker.

Klik hier voor het recept…

Chayote

ChayoteHoe heet het?
Chayote of chayotte, Sechium edule (L), christophene, vegetable pear, pear squash, mango squash, mirliton, choko (Australië), chow chow / cho-cho / iskut (India), iskush (Nepal), su su / trai su (Vietnam), fak maeo (Thailand), hayatouri (Japan), labu siam / laboe siam / waluh jipang (Indonesië), hé zhǎng guā / 合掌瓜 (China).

Wat is het?
Chayote is een peervormige, gif-groene vrucht met diepe rimpels zoals Gordon Ramsay die had voordat hij de botox ontdekte. Uit de Cucurbitaceae-familie, dus zusje van de meloen, komkommer en courgette, oorspronkelijk uit Midden-Amerika, maar nu ook in Azië populair. De vrucht wordt onrijp geplukt en gegeten, heeft weinig smaak en de textuur zitten tussen een aardappel en komkommer in. Doet het vast goed bij kinderen.

choko of chayotteHoe te gebruiken?
Lekker in lichte, zomerse soepjes, gewoon in blokjes een paar minuutjes meekoken. Rauw door salades kan ook. Of in smalle reepjes door een roerbakgerecht. Schillen kan maar alleen even wassen kan ook. De pit kun je eventueel ook eten. Zoek gave, stevige exemplaren zonder beschadigingen en plekjes. In de koelkast nog wel een week of zelfs twee te bewaren, maar als je een kelder hebt is dat beter.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Rijstvellen (bánh tráng)

Vietnamese rijstvellenHoe heet het?
Rijstvellen, rijstvelletjes, Vietnamees rijstpapier, rice paper, rice sheets, bánh tráng / banh trang (Vietnam).

Wat is het?
Om rijstvellen te maken wordt een slurrie van rijstmeel, zout en water (tegenwoordig vaak met tapioca zetmeel voor extra elasticiteit) superdun uitgesmeerd, gestoomd en daarna te drogen gelegd op een soort smalle brancards van grof gewoven bamboe. Vandaar het vaak fraaie ruitpatroon. (zie: foto). Van deze rijstvellen maakt men zogenaamde “nems”, Vietnamese, koude loempia’s, ook wel lenterolletjes genoemd.

Hoe te gebruiken?
Vellen één voor één in een platte schaal met handwarm water 10 tot 40 seconden weken of tot ze zacht zijn, maar niet te zacht. Heet water gebruikte men vroeger, toen de vellen zonder tapiocameel nog veel dikker en stugger waren. Daarna op een bord leggen en beleggen met:
1. een eiwit (bv garnaal, omelet, tofu of kip)
2. knapperige groenten (bv taugé, julienne van wortel, komkommer, kool)
3. kruiden (bv koriander, Thaise basilicum basilicum, munt)
4. noodles (bv rijstvermicelli of glasnoedels)
Alles koud en alles gaar uiteraard. Leg de vulling onder het midden, vouw onderkant over de vulling, vouw zijkanten naar binnen en rol dan strak op. Tot gebruik onder plastic folie wegzetten. Serveren met zoete chilisaus of nuoc cham (sausje van limoensap, vissaus en suiker waarover later meer)

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Bindmiddelen (soorten zetmeel op ’n rijtje)

Bindmiddelen, maïzena, aardappelzetmeel, pijlwortel, tapioca, wat is het verschil
Voor het binden van sauzen of soepen wordt in de traditioneel Westerse keuken vaak bloem en/of boter gebruikt. Bloem voeg je vooraf toe, de melige smaak moet eruit gebakken worden voordat je vocht toevoegt. In Azie (en de moderne Westerse keuken) gebruikt men liever zetmeel. Zetmeel voeg je pas op het laatst toe, even losgeroerd met wat koud water en is dus makkelijker te doseren, bovendien is het vrijwel smaakloos. Maar welke moet je nu gebruiken, aardappelzetmeel, maizena, pijlwortel, tapioca? Waar moet je op letten, wat zijn de verschillen? Lees verder…