In China zijn gecarameliseerde walnoten gewoon te koop in de supermarkt, voorverpakt of in grote zelf-schep-bakken. Heerlijk zoet en super knapperig, geen spoor van de bittere smaak die walnoten soms kunnen hebben. Lekker in toetjes en gebak of in hartige gerechten als een warme geitenkaassalade of de in Amerika populaire “honey walnut prawns”. Maar zo’n potje walnoten is ook leuk om iemand cadeau te doen, vandaar dat dit mijn bijdrage is voor het Foodblogevent van december dat deze maand het thema “culinaire cadeautjes” heeft gekregen en verzorgd wordt door Joyce van foodblog The Fat Judge.
Hoe heet het?
Kloewak noot, kloewaknoten, kloewek, kluwak, kepayang (Maleisië), kluwek / keluwek / keluwak / keluak / kluak / picung / pucung / panarassan (Indonesië).
Wat is het?
Een kloewak noot is de gefermenteerde pit van de rugbybal-vormige vrucht van de pangiboom (Pangium edule), een grote boom die groeit in de mangroves van Indonesië, Nieuw Guinea en Maleisië. Eigenlijk is alles aan deze boom dodelijk giftig maar dankzij een ingewikkeld procédé van fermentatie weet men het blauwzuur in de zaden toch te elimineren. Kloewak ruikt een beetje naar bittere chocola, maar smaakt zuurder, zouter en vooral bitterder. Het ziet eruit als een ingedroogd keuteltje. Al met al een acquired taste, al zal dat vooral van de dosering afhangen.
Hoe te gebruiken?
Gerechten met kloewak zijn een specialiteit uit de Javaanse keuken, zogenaamde rawon-gerechten. Een of meerdere kloewaks worden meegemalen in boemboe (currypasta) of in stukjes meegebakken met een uitje of zo. Daarna gaat vlees of vis en vocht erbij om een tijdje te stoven tot “zwarte” curry of soep. Een zakje met kloewak noten is luchtdicht, buiten de koelkast nog vele jaren houdbaar.
Tips, weetjes & recepten
- Recept: soto rawon
- De Nonya keuken in Singapore kent ook een beroemd gerecht met kloewak noten: buah keluak. De noten zitten dan nog in hun schil (foto), worden 2 dagen geweekt in water, de zwarte, plakkerige kern wordt er uitgepeuterd, vermengd met vlees en/of specerijen en weer teruggestopt in de lege omhulsels. Die worden dan samen met stukken kip gesudderd. Dit moet een stuk heftiger smaken dan de zwarte soep uit Java.
Veel mensen in Nederland kennen babi ketjap alleen van de Chinees of van Conimex & Co. Terwijl in tegenstelling tot veel andere Indonesische gerechten waar nog best ingewikkelde boemboes aan te pas kunnen komen dit een supersimpel gerecht is. Echt geen pakje of zakje voor nodig. Perfect dus voor de Nationale Anti-Pakjes Avond van Karin Luiten!
Gebruik het liefst een lekkere ketjap van ABC, Kaki Tiga of Bango, maar met die van Conimex kan het ook. De verhoudingen komen niet zo nauw, zolang het maar lekker zoetig & zoutig tegelijk wordt. En normaal kan het nooit, maar hier is het zelfs wel lekker als je in plaats van verse gember gembersiroop gebruikt.
Toko Nieuwe Wereld (新世界)
Nieuwe Rijn 30
2312JD Leiden (bij de markt)
tel. 071-5234171
In hartje centrum van Leiden zit deze ouderwets compacte, volgestouwde toko Nieuwe Wereld. Voorin de winkel veel prullaria (Maneki neko’s, lachende boeddha’s en calligrafiespulletjes), achterin de winkel veel serviesgoed en keukengerei (Chinees fondue pannen, stoommandjes etc) en daar tussenin, verdeeld over drie vloeren/ruimten erg veel ingrediënten uit de Chinese en Indonesische keuken, maar ook de basisingrediënten voor bijvoorbeeld de Indiase of Japanse keuken zijn wel te krijgen.
Kleine verskoeling met een paar soorten groenten, kruiden en verse (ook de extra zachte) tofu. Een paar flinke diepvriezers met dimsum, groenten, seafood en kruiden. Van alles maar een kleine hoeveelheid zodat er per saldo veel meer te krijgen is dan je misschien zou verwachten.
Openingstijden:
13:00u-18:00u maandag
10:00-18:00u dinsdag t/m vrijdag
09:30-17:30u zaterdag
Zondag gesloten, geen koopavond
Hoe heet het?
Agar-agar, zeewier-gelatine, vegetarische gelatine, Japanese gelatin, agar / lengkong (Indonesië), kanten / 寒天 / かんてん (Japan), hancheon / 한천 (Korea), yáng cài / 洋菜 (China), wûn / วุ้น (Thailand).
Wat is het?
Agar-agar (E406) is een bindmiddel dat van nature in de celwand van bepaalde soorten roodwier zit. Door dit zeewier eerst te drogen en daarna een paar uur te koken lost het bindmiddel op in het kookwater. Als je dit kookvocht af laat koelen zal het veranderen in een jelly. Die jelly wordt in Japan ook wel in slierten geperst en als koude noodles (tokoroten) gegeten, maar als je de jelly vriesdroogt hou je de agar agar over zoals wij die kennen.
Hoe te gebruiken?
Agar-agar gebruik je net zoals gelatine: poeder en flakes kun je direct gebruiken in warme vloeistoffen, strings en sticks moet je eerst weken in koud water, daarna uitknijpen en oplossen in flink hete vloeistof (> 85°C). Het lost iets moeilijker op dan gelatine, haal de vloeistof voor de zekerheid altijd even door een fijne zeef om klontjes te elimineren. Agar-agar stolt al bij kamertemperatuur (sterker nog, 40°C of minder), dat is handig omdat je dan niet met klotsende vormpjes naar de ijskast hoeft te lopen. Agar-agar werkt minder goed met zure of vette ingrediënten, bij vruchten die eiwitafbrekende enzymen bevatten (bijv. papaja, kiwi, ananas), bij chocolade en spinazie. En werkt juist beter bij ingrediënten die calcium bevatten (zuivel).
Tips, weetjes & recepten
- Welke vorm heeft de voorkeur? Poeder is het makkelijkst, maar vlokken en slierten zouden een zachter en helderdere gelei geven. (hieronder staan ze op een rijtje)
- Agar agar bevat geen calorieën maar wel vezels en kan dus interessant zijn voor de slanke lijn. Bovendien is het nog eens gezond ook.
- Receptverzameling: 30 bijzondere jelly experimenten (zoet & hartig)
- Klik hier voor: alle posts over zeewier op een rijtje
Hoe heet het?
Indische saucijzen, de enige echte Indische saucijzen van van Olphen.
Wat is het?
Indische saucijzen zijn verse braadworstjes (van varkensvlees dus) die volgens geheim familierecept op Indische wijze zijn gekruid. Niet met sambal of spaanse pepers zoals je misschien zou verwachten, maar met specerijen zoals kruidnagel. Al drie generaties een begrip in Den Haag, maar ook ver daarbuiten.
Hoe te gebruiken?
Prik een paar gaatjes in het vel en bak ze met hooguit een drupje olie (er komt genoeg vet uit het worstje om ze daarin te bakken) in 15-20 minuten zachtjes gaar en bruin een koekenpan. Ook al is het een “verse worst”, je vind ze vaak in de diepvries in de toko.
Tips, weetjes & recepten
- Lekker bij stevige stamppottten zoals die op de foto hierboven.
Recept spruitenstamp: wok, rooster, kook, stoom of gril (eventueel in stukken gesneden) spruitjes gaar, stamp ze door de aardappelpuree, breng op smaak met peper, zout (of wat kippenbouillonpoeder) en een flinke schep sambal brandal en serveer met Indische saucijzen. Gefrituurde uitjes erover zijn ook lekker. - Meer informatie op de site: www.simplysausage.nl
- Zie ook andere: Aziatische worst-soorten
Spice
Karel Doormanweg 6
1181WE Amstelveen
tel. 020-6415340
Tussen Indiase take-away The Indian Kitchen en Koreaans restaurant Kaya zit een mooie, ruime, moderne winkel gespecialiseerd in Indiase producten. Schappen vol curriepasta van verschillende Indiase merken (Patak’s, Geeta’s, Rhanum, Mother’s, MDH, Shan en meer), chutneys, pickles, sauzen, Indiase zoutjes, alle mogelijke kruiden en peulvruchten van TRS. Verschillende soorten rijst en atta. Diepvriezers vol met verschillende soorten Indiaas ijs, samosa’s, naan en chapati’s, groenten en kant-en-klaar maaltijden. In de koeling Kingfisher bier en verse panir. En een goedgevuld groentehoekje met typisch Indiase groenten als luffa (turai), bittermeloen (karela), okra (bhindi), chayote (cho-cho), groene mango’s, kerrieblaadjes (karipatta) en ook een aantal die ik nog nergens anders zag zoals guarboontjes, tindora en amla.
Voor wie echt Indiaas wil koken is dit een klein goudmijntje.
Openingstijden:
alle dagen van 12:00-21:00u, maar maandag van 13:00-21:00u.
Makkelijk parkeren voor de deur, bezorgt aan huis in Amstelveen.
Klik hier voor andere: Indiaas georiënteerde toko’s in Nederland
Hoe heet het?
Bittermeloen, balsempeer, Momordica charantia (L), bitter melon, bitter gourd, sopropo (Suriname), karela (India), peria / paria / pare (Indonesië), muop dang / kho qua (Vietnam), mara / มะระ (Thailand), goya / nigauri / 苦瓜 (Japan), yeoju / 여주 (Korea), kǔguā / 苦瓜 / lianggua / /凉瓜 (China)
Wat is het?
Bittermeloen is een langwerpige, groene vrucht die eruit ziet als een rare komkommer bedekt met glanzende wratten die bij sommige varianten zelfs heel puntig kunnen zijn. Een groene druipkaars is een andere vergelijking die je wel hoort. Meestal zijn ze van dezelfde grootte als een komkommer, maar (veel) kleiner en/of boller kan ook, zie: foto’s. Van binnen zitten (oneetbare) zaden en zaadlijsten die wit, geel of knalrood kunnen zijn. Bittermeloen smaakt ontzettend bitter, een witlofje is er werkelijk niks bij. Die met rode kern zou iets minder bitter zijn, maar verwacht daar niet teveel van.
Hoe te gebruiken?
In de lengte halveren, de zaadlijsten eruit schrapen en weggooien. In reepjes of halve maandjes snijden en verder verwerken in curries, roerbakgerechten en soepen. Vaak is 5 minuten verhitten al genoeg. Je kunt ze ook in schijfjes snijden, de kern eruit drukken en vullen met een gehaktmengsel voor je ze bakt. Om de bittere smaak te verminderen worden de partjes voor bereiding soms eerst een half uur tot wel een paar uur in zout water gelegd of een paar minuten in zout water gekookt. Erg veel helpen doet dat niet. Bittermeloen is buiten de koelkast nog wel een tijdje houdbaar.
Tips, weetjes & recepten
- Foto: rijpe, openspringende bittermeloen.
- Recept: Oma Mientje’s sopropo met garnalen.
- Recept: RedCook’s bittermeloen met zwarte boontjes en garnalen.
- Voor de gezondheid bestaat er ook bittermeloen thee.
- Klik hier voor een overzicht: andere leden uit de komkommerfamilie
Hoe heet het?
Vleugelkomkommer, luffa, loofah, teroi, Luffa acutangula (L), towel gourd, angled luffa/gourd, ridged luffa/gourd/kalebas, silk squash, Chinese okra (Canada), gambas / oyong (Indonesië), turai / tori (India), mướp khía / muap khia (Vietnam), บวบเหลี่ยม / Buap liyam (Thailand), see gwa / soekwa / sin qua / sigua / sīguā / 丝瓜 (China).
Wat is het?
Luffa is een langwerpige, groene vrucht die eruit ziet als een matte, geribbelde komkommer. Het vruchtvlees is wit. Luffa wordt onrijp gegeten, want eenmaal groot en rijp is hij te bitter, taai en zijn de zaden te groot. Na bereiden valt op dat de buitenste ring qua structuur een beetje op komkommer lijkt, maar minder waterig en de kern een beetje op courgette, maar zachter, fluffier. De smaak is ook een beetje een kruising tussen die twee.
Hoe te gebruiken?
Bij mooie, jonge exemplaren zou het genoeg zijn alleen de ribben weg te snijden. Dat gaat het makkelijkst met een dunschiller. Maar omdat stukjes harde schil in een gerecht nogal een afknapper kunnen zijn is het veiliger om ietsjes verder te schillen, maar wel zo dun mogelijk, zodat je dus nog wat lichtgroen aan de buitenkant overhoudt. Dan in (schuine) schijfjes, staafjes of stukjes snijden en kort (3-5 minuten) roerbakken, stomen of gewoon meeverwarmen in gerechten. In de koelkast nog best een paar dagen te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
- Recept: gestoomde luffa met knoflook-chili-olie (Engels)
- Recept: omelet met luffa (Engels)
- Eigenlijk is luffa niet zo’n duidelijke naam, want er zijn meerdere soorten luffa, de bovenstaande vleugelkomkommer (Luffa acutangula) heeft nog een bekend zusje: de sponskomkommer (Luffa aegyptiaca), die kennen we in gedroogde vorm als bad-knots waarmee je je rug kunt schrobben.
- Lijkt qua uiterlijk een beetje op okra (vandaar dat de Canadezen het Chinese okra noemen) en ook een beetje op bittermeloen, maar qua smaak helemaal niet.
- Klik hier voor een overzicht: andere leden uit de komkommerfamilie
Hoe heet het?
Okra, ocra, oker, Lady’s fingers, gumbo, gombo, jambo, Abelmoschus esculentus Moench (L), bhindi / bhendi (India), bendi (Indonesië), krajiabmawn / กระเจี๊ยบมอญ (Thailand), bamya (Turkije), Đậu bắp (Vietnam), okura / オクラ (Japan).
Wat is het?
Okra is de 5-15 cm lange, peulachtige, vijfhoekige, onrijpe vrucht van Abelmoschus esculentus plant. Zusje van de katoen- en de cacaoplant. De oorsprong ligt in Ethiopië en vandaar uit verspreidde de plant zich naar de Arabische landen, India en omstreken en een paar eeuwen later met de slaven naar (Zuid-) Amerika. Europa is het laatste continent dat veroverd gaat worden.
Hoe te gebruiken?
Als groente (bovenkant & puntje eraf en dan geheel, gehalveerd of in stukjes/schijfjes) lekker in stoofgerechten of op zichzelf als bijgerecht. Roerbakken, stoven, frituren, alles kan. Okra kan in principe rauw (in schijfjes in een salade) gegeten worden, dus hoe lang je ze kookt hangt af van je persoonlijke voorkeur. Bij elk doorsnede komt er een doorzichtige, plakkerige vloeistof vrij, hoe smaller je de schijfjes snijdt, hoe meer plaksel. Als je gruwelt van deze slijmboel kun je de schijfjes eerst even 5 minuutjes blancheren in kokend water met het sap van een citroen of een scheutje azijn, het slijm wordt dan opgelost en kun je er onder de kraan (in een vergiet) zo vanaf spoelen. Om te testen of okra nog vers is: het puntje moet niet slap zijn, maar aanvoelen alsof je het zo af zou kunnen breken. Liever kleine (ter grootte van een damesvinger) dan die grote van 15 cm. En liever gaaf dan gebutst met allerlei plekjes. In de koelkast slechts een paar dagen te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
- Lekker als “extra groente” in bijvoorbeeld de zalmcurry uit Madhur Jaffrey’s currybijbel
- Jamie Oliver’s versie van gumbo uit zijn reeks Jamie’s American Road Trip.
- Bij de Surinaamse/tropische winkeltjes vaak goedkoper dan die voorverpakte bij de toko.
Precies één jaar geleden, op 1 november 2010 om 20:45u, zette ik de deur van Aziatische-ingrediënten.nl open en 417 posts later (of eigenlijk 260, want ik begon er met 157) lijkt de to-do-list alleen maar langer te worden in plaats van korter.
Maar ik klaag niet, want het blijft zo ontzettend leuk om te doen: toko’s en internet afstruinen op zoek naar nieuwe, spannende producten. Of juist iets schrijven over al meer ingeburgerde ingrediënten. Proeven, voelen, ruiken en koken, verrast worden door smaken, vragen beantwoorden van geïnteresseerden, ervaringen delen met gelijkgezinden, leren van anderen – het is een verslaving geworden.
Met 508.264 hits van 178.853 unieke bezoekers die 233.172 bezoekjes brachten aan 417 posts met 1.723 reacties van lezers. Cijfers die de meeste mensen niks zullen zeggen, maar ik ben er erg trots op en begin met veel plezier aan jaar twee!
Hoe heet het?
Gedroogde ansjovis, dried anchovies, mareun myulchi / marun myeolchi / 마른멸치 (Korea).
Wat is het?
Gedroogde ansjovis, inclusief kop en ingewanden. Ondanks dat ze gedroogd zijn worden ze toch ingevroren verkocht. Normaal gesproken wordt dit formaat ansjovis (± 8cm) niet gegeten, maar alleen gebruikt om een soort Koreaanse dashi van te trekken. Kleinere formaten ansjovis worden wel gebruikt voor bijgerechtjes, echt om op eten, daarover later misschien meer.
Hoe te gebruiken?
Het is aan te bevelen om het kopje eraf te breken en weg te gooien. Breek de ansjovis daarna doormidden en verwijder de ingewanden aangezien die nogal kunnen gaan stinken en de bouillon bitter maken (zie: illustratief filmpje). Breng 1 liter water aan de kook, doe er een stukje kombu in, zet het vuur uit en laat de kombu 10 minuten trekken. Haal de kombu eruit, ± 7 ansjovisjes erin en laat 20-30 zachtjes doorkoken. Passeren door een zeef, de ansjovisjes eruit vissen of een kruidenbuiltje/thee-ei gebruiken en dit is je basis voor Koreaanse soepen en sauzen. De gedroogde ansjovisjes zijn in de diepvries zo goed als onbeperkt houdbaar.
Tips, weetjes & recepten
- In Japan gebruiken ze iets vergelijkbaars om niboshi dashi van te trekken: niboshi / 煮干し of iriko / 炒り子. Het verschil is dat de Koreaanse versie van ansjovis is gemaakt en de Japanse van sardine, maar dat verschil zul je waarschijnlijk niet proeven.
- Recept: ddukbokkie (“Korean ricecake in spicy sauce” met in de basis deze gedroogde ansjovisjes) (Engels met filmpje)
- Filmpje met daarin duidelijk de drie soorten/grootten ansjovis naast elkaar en het recept voor kleine ansjovisjes: Myulchibokkeum / 멸치볶음 (zoete en pittig)
Andere posts over gedroogde vis enzo:
Hoe heet het?
Korean rice cakes, sticky rice cake, rijstplakjes, rijst-sticks, tteok / ddeok / ddeock / duk / dduk / ddeog / thuck / 떡 (Korea).
Wat is het?
Een deeg van water en rijstmeel, kleefrijstmeel of een mengsel van die twee wordt eerst gestoomd en daarna een tijdlang gekneed zodat de gluten goed vrij komen en het deeg superelastisch en plakkerig wordt. Daar worden slierten van gedraaid die in stukjes worden gesneden of schuin in plakjes. De structuur is chewy en plakkerig (als taaie Italiaanse penne), de smaak is die van rijst. Erg lekker, al zijn er ook mensen die ervan gruwen.
Hoe te gebruiken?
De plakjes zijn bedoeld voor in de soep (tteokguk / 떡국 / Korean New Year Soup) en 10-15 minuten meegekookt in de bouillon die daardoor wit en gebonden wordt. De staafjes worden gebruikt in de tteokbokki / 떡볶이 en simpelweg 5-10 minuten gestoofd in een pittige saus op basis van gochujang, eventueel met groenten of vlees. Er zijn ook holle staafjes te koop, ontworpen om lekker veel saus op te zuigen. Eerst afspoelen met heet water helpt het laagje olie dat tegen het plakken wordt gebruikt te verwijderen. In de koelkast maanden houdbaar. Invriezen kan ook.
Tips, weetjes & recepten
- Recept: ddukbokkie (rijst cakes in pittige saus)
- Recept: Koreaanse nieuwjaarssoep (Engels met filmpje)
- Recept: fusiongerecht van tteokbokki en mapo tofu van David Chang, heerlijk op koude winterdagen.
- Instructies om: zelf rijst cakes te maken. Maar het lijkt nogal nauw te komen welk soort rijstmeel je gebruikt.
- Let op: de Chinese variant (nián gāo / 年糕) is vaak droger, taaier en moet vaak voorgeweekt en langer gekookt worden. Lang zo lekker niet als de Koreaanse variant.
Hoe heet het?
Yuzu, Citrus ichangensis × Citrus reticulata (L), yuja / 유자 (Korea), xiāngchéng / 香橙 (China), yuzu / ユズ / 柚子 (Japan).
Wat is het?
Yuzu is een Japanse citrusvrucht die eruit ziet als een mislukte mandarijn. Vroeg in het seizoen zijn ze nog limoengroen, daarna worden ze oranje en op het allerlaatst fris geel. Dikke schil, vaak met lelijke plekjes, weinig vruchtvlees, veel pitjes. De smaak doet denken aan een kruidige citroen met een vleugje mandarijn, sommigen herkennen ook grapefruit, muskus of dennengeur. Een complexe smaak dus, chefs zijn er dol op.
Hoe te gebruiken?
Verse yuzu is amper te krijgen in Nederland, wel prijzige flesjes met yuzusap en goedkopere flesjes met yuzusapmengsels (zoals rijstazijn met yuzusmaak (pon-zu) of sinaasappelsap met yuzusmaak). Vers yuzu-zest hebben we hier dus ook niet, maar weer wel potjes met gedroogde yuzuschil, yuzupuree, gesuikerde yuzu (zie ook de post over yuzu thee) en yuzuchilipeperpasta (daarover later meer). Yuzu wordt gebruikt zoals limoen of citroen, in hartige en zoete gerechten.
Tips, weetjes & recepten
- Eventueel vervangen door limoen. Beetje citroen of mandarijn of een mix kan misschien ook wel. Het is dan wel anders, maar het “past” wel.
- Er bestaan meerdere variëteiten, yuzu ziet er dus niet altijd hetzelfde uit. Zie bijv de “shishi yuzu” die besmet lijkt met wratten: foto’s.
- Grappig is dat de yuzu eeuwen geleden in Japan werd geïntroduceerd door de Chinezen, de Japanse naam is dus afgeleid van het Chinese yòuzi / 柚子. Maar in China zelf is de yuzu nooit echt aangeslagen (China is groot en deze vrucht groeit er ook niet overal) en zo is men daar in de loop der tijd die naam gaan gebruiken voor de pomelo/pompelmoes! Een yuzu vruchtje in China heet nu xiāngchéng / 香橙.
Hoe heet het?
Wintermeloen, waspompoen, Chinese winter melon, ash gourd, white gourd, fuzzy melon, tung kua / tongkwa / dōng guā / 冬瓜 (China), tōgan / とうがん (Japan), dongah / 동아 (Korea), beligo / kundur (Indonesië), peṭhā (India), bí đao (Vietnam), fak khiaw / fak gwio (Thailand).
Wat is het?
Wintermeloen is de volgroeide vrucht van de slingerplant Benincasa hispida uit de Cucurbitaceae-familie, dus zusje van de meloen, komkommer en courgette. Wintermeloenen kunnen enorm groot worden, normaal gesproken wel 15 kilo, maar exemplaren van 60 kilo bestaan ook. Jong zijn ze harig en niet zo lang houdbaar, maar eenmaal volgroeid verdwijnen de haartjes en vormt zich een waslaagje (vandaar de Nederlandse naam: waspompoen) op de groene, gespikkelde huid en zijn ze juist maandenlang houdbaar. Het was-laagje lijkt op het eerste gezicht ook wel een as-laagje, vandaar de namen ash gourd en white gourd.
Hoe te gebruiken?
Gelukkig wordt wintermeloen ook in wat handzamere stukken verkocht. Voor gebruik schillen en de zaadlijst (de kern) verwijderen. De schoongeschrobte schil kun je eventueel meekoken voor extra smaak, maar eet ‘m niet op. Het vruchtvlees in blokjes snijden en in bouillon zachtjes koken tot de kleur veranderd is van wit in doorschijnend, niet langer want dan wordt het prut. Normaal gesproken gebeurt dat ergens tussen de 15 en 30 minuten. Wokken of stoven kan ook wel, maar is minder lekker. Hele wintermeloenen zijn maanden te bewaren, stukken slechts een paar dagen in de koelkast.
Tips, weetjes & recepten
- Simpel recept: Chinese winter melon soup of een iets ingewikkelder recept: met gedroogde coquilles, garnalen en oesters.
- Lees ook de post over het kleine zusje van de wintermeloen, de: fuzzy melon (máo guā / 毛瓜).
- In het Nederlands slaat het woord wintermeloen eigenlijk alleen op meloenen die laat rijpen, zo laat dat je ze in de winter nog kunt eten. Maar onder invloed van het Engels zal het niet lang duren voor het woordenboek aangepast zal worden en ook de waspompoen officiëel wintermeloen zal heten.
- Klik hier voor een overzicht: andere leden uit de komkommerfamilie
Hoe heet het?
Hairy melon, fuzzy gourd, hairy cucumber, chi qua / moqua / moa gua / máo guā / 毛瓜 / jié guā / 節瓜 (China).
Wat is het?
Mao gua of jonge wintermeloen is het kleine broertje van de grote, volgroeide wintermeloen (zie vorige post). Zelfde soort (Benincasa hispida) maar een speciale variëteit (Benincasa hispida var. Chiehgua). In tegenstelling tot zijn grote broer wordt deze variëteit geplukt voordat hij rijp is. Hij heeft dan nog niet die grijswitte waslaag, maar stekelige haartjes, vandaar de namen hairy en fuzzy melon. Maar in feite zijn ook alle namen van zijn grote broer op ‘m van toepassing. (wintermeloen, winter melon, wax gourd, ash pumpkin etc)
Hoe te gebruiken?
Gaat meestal in blokjes in de soep, maar kort roerbakken of meestoven kan ook. Hoe donkerder groen, hoe smaakvoller, hoe meer richting geel hoe minder smaakvol, hoe rechter hoe minder zaden, zegt men. Kan in principe voor alle gerechten die om wintermeloen (of courgette!) vragen gebruikt worden. Hoewel niet gebruikelijk kunnen jonge exemplaren ook rauw gegeten worden. Liever niet in de koelkast, maar ergens tussen de 12°C-20°C bewaren, als je geluk hebt blijven ze dan nog een paar weken goed.
Tips, weetjes & recepten
- Recept: lief soepje (van bouillon met boomoortjes, zilveroortjes, shiitake, tijgerlelieknoppen en ham)
- Lees ook de post over grote broer: wintermeloen
- Klik hier voor een overzicht: andere leden uit de komkommerfamilie
Hoe heet het?
Fleskalebas, Lagenaria siceraria (L), calabash, bottle gourd, opo squash, long melon, húlu / 葫蘆 / húzi / 葫子 (China), yūgao / 夕顔 (Japan), bak / 박 / jorongbak / 조롱박 (Korea), lauki / kaddu / dudhi / ghiya (India), labu (Indonesië), poe (Suriname), bầu canh / bầu nậm (Vietnam).
Wat is het?
Lauki is de jonge vrucht van een van oorsprong Afrikaanse klimplant uit de Cucurbitaceae-familie, dus zusje van de meloen, komkommer en courgette. Omdat een volgroeide, gedroogde kalebas perfect geschikt is om water in te vervoeren wordt vermoed dat ze zich samen met de allereerste mensen vanuit Afrika verspreid hebben over de hele wereld. Deze kalebas komt in heel veel verschillende vormen: peervormig, sneeuwpop-vormig, dik & rond of juist lang & dun zoals in Italië (daar heet hij cucuzza). De smaak is een beetje flauw.
Hoe te gebruiken?
Jong zijn ze zacht van smaak, wat ouder worden ze bitter (en daarmee ook enigzins giftig). Zoek dus kleine exemplaren met een gave, gladde huid, al kun je er eigenlijk vanuit gaan dat ze grote, bittere exemplaren niet verkopen. Beste is als het steeltje er nog aan zit. Schillen is niet nodig, maar soms wel fijner. De zaadlijsten verwijderen is ook niet nodig, maar gebeurt vaak wel. In blokjes/stukjes kort meeverwarmen in soep, wok- of stoofgerecht. Frituren als een soort tempura kan ook. In de koelkast nog wel een week te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
- Recept: simpel, Chinees roerbakgerecht
- Recept: Indiase dahl van spliterwten met lauki
- Fleskalebas niet verwarren met flespompoen (butternut squash), dat is gewoon een pompoen: vlezig, oranje en zoetig.
- Klik hier voor een overzicht: andere leden uit de komkommerfamilie
- Foto van een ronde variant (round kadu), gekocht in Little India in Den Haag
Hoe heet het?
Thaise sjalotjes, rode sjalotjes, Aziatische sjalotten, hom / horm / hom-lek / hom-daeng (Thailand), bawang merah kecil (Indonesië).
Wat is het?
Thaise sjalotten zijn kleine, rode uitjes uit de sjalottenfamilie (Allium ascalonicum). Zoeter, zachter, milder dan gewone sjalotten, uien of rode uien, maar toch wel erg vergelijkbaar.
Hoe te gebruiken?
In de Thaise keuken vormen Thaise sjalotten de basis van veel currypasta’s. Je kunt ze gerust vervangen door sjalot, rode ui of zelfs gewone ui, maar omdat gewone ui vaak wat scherper van smaak is is het soms verstandig een recept daarop aan te passen. Thaise sjalotten worden rauw in ringetjes ook veel gebruikt in Thaise salades. Geroosterd op houtskool of in de oven tot de schillen zwartgeblakerd en de inhoud zacht & zoet is. Of in ringetjes gefrituurd, zoals we kennen uit de Indonesische keuken: bawang goreng. Thaise sjalotten zijn net als gewone uien donker en koel goed te bewaren. Er zijn ook ingevroren Thaise sjalotten te koop (zie hieronder).
Tips, weetjes & recepten
- Goede tip van Madhur Jaffrey om (gewone) rauwe ui milder te maken: zet dun gesneden uienringen 2 tot 3 uur in de ijskast in met ijsklontjes gekoeld ijskoud water.
- Recept: zelfgemaakte rode currypasta
Recept: zelfgemaakte groene currypasta
Rendang is een klassieker uit de Indonesische keuken, geliefd over de hele wereld. En zoals wel vaker met zulke succesgerechten is er eigenlijk geen origineel recept te vinden. Ieder eiland, iedere familie had haar eigen recept voor daging rendang. Zo ook onze Indische buurvrouw Roos en wat ik zo leuk vond aan haar recept is dat ze de santen aanlengde met melk in plaats van water. Ik doe dat soms ook nog wel eens, maar dan is het extra oppassen dat het niet in de schift gaat, of zoals Roos altijd zei “zachtjes koken, anders gaat ie kapoooooht ja”.
Rendang is een van de makkelijkste stoofgerechten omdat alle ingrediënten gewoon rauw de pan in gaan. Het bakken gebeurt in zekere zin achteraf, als je het droog bakt.