Je weg vinden in de Aziatische supermarkt is niet altijd makkelijk, met al die vreemde producten en onbegrijpelijke etiketten. Met deze site wil ik de helpende hand bieden, door gedetailleerde uitleg te geven over producten en de wijze waarop ze zijn te gebruiken.
klik hier om verder te lezen
Hoe heet het?
Water caltrop, waterhoornkastanje, waterkastanje (foutief), Chinese horn nut, Trapa bicornis (L), singhara / paniphal (India), língjiǎo / 菱角 (China).
Wat is het?
Water caltrop is de obscuur uitziende zaadvrucht van de van oorsprong Aziatische waterplant Trapa bicornis. Vroeger groeide die ook in Europa, maar tegenwoordig vrijwel niet meer. In Amerika weer wel, maar daar vindt men het een plaag. Vernoemd naar de kraaienpootjes die je op de weg strooit om de vijand te stoppen. Onder de harde, bruin verkleurde schil zit wit vruchtvlees met de structuur van een paranoot en de smaak die doet denken aan een kastanje.
Hoe te gebruiken?
Minuutje of 15 koken in water of op de hoogste stand poffen in de oven. Daarna pellen en het witte vruchtvlees zo opsmikkelen of gebruiken in (roerbak)gerechten. Rauw eten schijnt ook te kunnen.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Chilibonensaus, chilibonenpasta, Sichuan sojabonensaus, chili bean paste, chili broad bean sauce, toban djan, toban jiang, dòubàn jiàng, 豆瓣酱.
Wat is het?
Chilibonensaus is een typisch Sichuanese chilipasta die wordt gemaakt door chilipepers, zout en tuinbonen maanden, buiten in aardenwerken potten te laten fermenteren, soms met toevoeging van tarwemeel of sojabonen. Er bestaan vele variaties in het recept, meer of minder pepers, wel of geen tuinbonen, veel of weinig gefermenteerd, met of zonder knoflook, noem maar op. De bekendste chilibonenpasta wordt gemaakt in Pixian, een provincie in Sichuan.
Hoe te gebruiken?
De “enige echte” chilibonenpasta’s uit Pixian worden nooit rauw gebruikt. Lekkerste is om die in wat olie te bakken, maar later meeverhitten of aan een saus toevoegen kan ook. De meer verwesterde varianten als die van Lee Kum Kee kun je wel rauw eten. Het smaakt een beetje naar sambal, maar dan met een diepere, gefermenteerde smaak. Zouter ook. In de ijskast nog maanden/jaren te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Nori / 海苔 / のり (Japan), norivellen, zeewiervellen, sushi-zeewier, sushi-vellen, sushi nori, haidai / 海带 (China), Gim / 김 (Korea).
Wat is het?
Nori wordt ongeveer gemaakt zoals papier: fijngemalen zeewier-pulp wordt geschept in een platte zeef en gedroogd tot dunne vellen van zo’n 18×20 cm. Het wordt niet van één specifiek soort zeewier gemaakt maar wel van die uit één familie (Porphyra). Vandaar dat de kleur en kwaliteit nogal kan verschillen. De goedkoopste vellen zijn een paar cent per stuk, de duurste 40 euro.
Hoe te gebruiken?
In “gerolde sushi” (makizushi), “puntzak sushi” (temaki) of “rijstpakketjes” (onigiri), met de glanzende/mooie kant buiten. Je kunt er ook smalle reepjes van snijden en gebruiken als garnering/smaakmaker in salades, soepen en noodle-gerechten. Of als lintje om bijvoorbeeld op decoratieve wijze een plakje omelet of paling op een blokje rijst te binden. Nori kun je dichtplakken door het uiteinde een beetje vochtig te maken. Officëel hoor je een vel voor gebruik even door een gasvlam te halen, maar let op dat ie daardoor ook enigzins vervormt. Ik laat het meestal achterwege. Luchtdicht nog maanden te bewaren, buiten de koelkast.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Koreaanse chilipasta, Koreaanse chilisaus, gochujang / kogujang / kochujyan / kuchujang / 고추장, korean chili paste, hot pepper paste, 朝鲜辣椒酱, 苦椒醬.
Wat is het?
Gochujang is een typisch Koreaanse, donkerrode, gladde pasta gemaakt van chili-poeder, (kleef)rijst-meel, gefermenteerde sojabonen-meel en zout. Soms nog met extra smaakmakers als knoflook, zoete aardappel, jujube of honing, maar in de basis is het dus chilipeper, rijst en sojabonen dat het liefst jarenlang in aardewerken potten in de zon te fermenteren wordt gezet. Tegenwoordig zal dat wat sneller gaan.
Hoe te gebruiken?
Als smaakmaker in Koreaanse stoofpotjes (Jjigae), marinades, noodle-gerechten, soepen, maar ook “rauw” in dipsausjes. De smaak is zoetig, aards en gefermenteerd (alsof er alcohol in zit), maar bovenal blijft het natuurlijk een chilisaus: scherp! In de ijskast nog maanden/jaren te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Lotuswortel, lotusroot, raug bua (Thailand), Yeon-gun / 연근 (Korea), renkon / レンコン (Japan), lián ǒu / ngau / 蓮藕 (China).
Wat is het?
Lotuswortel is de wortel van de Heilige lotus, een bijzondere waterplant, oorspronkelijk uit Indonesië en India. De wortel bestaat uit langwerpige, gelige knollen met spikkeltjes, elk zo’n 15cm lang en aan elkaar verbonden als een grote, stugge ketting. De verrassing komt als je ‘m doorsnijdt: een prachtig patroon van luchtkamers.
Hoe te gebruiken?
Schillen met een dunschiller en in dunne plakjes snijden. Als je ze niet acuut verwerkt kun je ze beter even in wat water met citroensap of azijn leggen, ze verkleuren snel. De plakjes kun je een paar minuutjes in water met een scheutje azijn koken, daarna koud afspoelen om het kookproces te stoppen en verwerken in salades. Langer stoven of in een enkele laag bakken in een koekenpan, door een beslagje halen en frituren, chips van maken (zie recept hieronder na de klik), de mogelijkheden zijn enorm. Het gaat vooral om de crunch en het mooie patroon, de smaak is een beetje zoetig maar niet erg uitgesproken. Eigenlijk wel een allemansvriendje, zeer geschikt voor kinderen.
Tips, weetjes & recepten
Wat is er te koop? En het recept voor Lotus chips (klik hier)
Hoe heet het?
Kewpie mayonaise, Q.P, Japanse mayonaise.
Wat is het?
Kewpie is een wereldberoemd merk Japanse mayonaise, vernoemd naar de Kewpie-pop die begin vorige eeuw in de hele wereld populair was. (ik ken ‘m niet, maar Anne Frank schijnt ‘m voor haar Sinterklaas te hebben gekregen). De mayonaise is friszuur.
Hoe te gebruiken?
In dunne lijntjes een rastertje spuiten over de okonomiyaki of takoyaki. Als je de rode dop eraf draait kun je dikkere, stervormige strepen trekken. Wordt ook gebruikt in sommige gerolde sushi. Verder natuurlijk gewoon te gebruiken in plaats van elke andere mayonaise.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Leliebol, lily bulb, Lanzhou lily, Lilium davidii (L), lánzhōu bǎihé / 兰州百合 (China)
Wat is het?
Lily bulb is de eetbare bloembol van een speciale leliesoort (Lilium davidii), een specialiteit uit Lanzhou, midden China.
Hoe te gebruiken?
Voorzichtig pellen en de “oortjes” wassen en drogen. Ze kunnen rauw gegeten worden, door een salade, of als knapperige toevoeging aan een soepje. In roerbakgerechten maar heel kort meeverwarmen. Ook lekker in zoete gerechten.
Tips, weetjes & recepten
Spoel een kleine kip onder de kraan schoon. Blancheer ‘m ongeveer 2 minuutjes in een grote pan kokend water om alle ongeregeldheden te verwijderen en de huid mooi strak te trekken. Dompel ‘m daarna snel onder in een grote bak koud (ijs)water. Leg de kip nu op een hittebestendige, niet al te ondiepe schaal en voeg de volgende ingrediënten toe:
1,5 dl Shaoxing rijstwijn
4 schijfjes gemberwortel
2 lente-uitjes in stukken
(½ gewone ui kan in dit recept ook)
3 el cognac (eigenlijk Mou Tai, maar ik haat Mou Tai)
1 tl zout
¼ tl versgemalen peper
Zet de schaal in je stomer en stoom 1½ tot 2 uur op een zacht vuurtje. Zeef het vocht, doe er dan pas het zout en peper bij en giet de saus/bouillon terug over de kip. Bestrooi met verse, gehakte koriander.
De kip zal heerlijk mals en sappig zijn, maar als je van knapperig vel of sterke smaken houdt is dit recept vast te subtiel.
PS. Wie de recepten van Alvin’s versies van “drunken chicken” uit Masterchef Australia zoekt, hieronder beide versies. Klik om verder te lezen
Hoe heet het?
Sichuan peper, Sichuan peperkorrels, Szechuan pepper, “bloempeper”, huā jiāo / 花椒 of shān jiāo / 山椒 (China), sanshō / 山椒 (Japan), chopi / 초피 (Korea).
Wat is het?
Sichuanpeper of szechuanpeper is de donker-roze (soms nog groene) schil van de kleine vruchtjes (Ø 2-3 mm) van een aantal soorten planten in het geslacht Zanthoxylum. In het Chinees heet het huajiao (“bloempeper”), ook wel shanjiao (“bergpeper”). Dit is ook de Japanse naam, maar dan uitgesproken als sanshō. Sichuanpeper heeft een geheel eigen smaak en geur die lastig met andere smaken te vergelijken is. Het is niet heet/pedis zoals de naam zou kunnen doen vermoeden, maar het heeft een droge citrusachtige smaak die een vreemd, verlammend effect op de tong heeft. Een beetje alsof je met je tong een batterij aanraakt. Het Chinees heeft een apart woord voor deze smaaksensatie: ma (麻).
Hoe te gebruiken?
Onbehandeld bakken in olie tot het geur afgeeft, in marinades, of meestoven in gerechten. Een andere manier is de peperkorrels even droog te roosteren in een hete pan, net lang genoeg tot het begint te geuren. Daarna kunnen ze grof of fijngemalen verwerkt worden in gerechten. Onmisbaar in de Sichuan keuken.
Het is soms beter om voor gebruik de losse takjes, doornen en onregelmatigheden er tussenuit te vissen.
Tips, weetjes & recepten
Chinese gunpowder / Huājiāo yán / 花椒研
1 eetl sichuan peper
2 eetl grof zeezout
Verhit de sichuanpeper en het zeezout in een droge koekenpan met dikke bodem. Rooster op niet te hoog vuur, blijf roeren tot het zeezout een tint donkerder is geworden en het mengsel heerlijk geurt. Ongeveer 3 tot 5 minuten. Let op dat de sichuanpepertjes niet verbranden. Laat het mengsel afkoelen voordat je het fijn maalt in een vijzel of oude koffiemolen. Bewaar in een zoutvaatje. Lekker over gekookte sperzieboontjes en onmisbaar over de boerenkoolstamppot.
Deze typische combinatie van chilipeper met sichuanpeper en olie noem ik “Sichuan in een flesje”. Veel recepten uit de Sichuan keuken beginnen met olie en gedroogde chilipeper, maar die stap kun je overslaan als je dit flesje in de koelkast hebt staan.
RECEPT (La Jiao You / Hong You)
6 el sichuanpeper
8 el chili flakes
1 tl zout
1 el sesamolie of sesamzaad
360 ml arachide olie
Doe alles behalve de olie in een hittebestendige schaal.
Verwarm de olie tot tussen de 107°C en 125°C.
Giet de warme olie over de ingrediënten.
Gebruik een thermometer om de olie te tempen, bij die temperatuur bruist de olie niet als je ‘m over de chilivlokken giet (of als je er een stukje brood in gooit), maar pas evengoed op met deze hete olie. De olie kan beter iets te heet zijn dan te koud, bij te koude olie worden de smaken niet opgenomen, bij te hete olie kunnen de ingrediënten verbranden.
Laat een dag staan om goed op smaak te komen.
Zeven is niet perse nodig, maar staat wel mooier en eet ook prettiger.
Liefst bewaren in de koelkast, niet langer dan een paar weken tot maanden. Daarna krijgt ie een ranzig smaakje.
Recepten waarin deze chili olie gebruikt wordt:
Zonder overdrijven kun je zeggen dat Fuchsia Dunlop met dit boek de kookbijbel van de Sichuan Keuken heeft geschreven en met recht op nummer 9 in de Guardian’s lijst van beste kookboeken allertijden staat. In het engels, 395 bladzijden, 137 recepten, een uitgebreide introductie over de Sichuanese Keuken, basis snijtechnieken, kookmethoden, equipment, basisingrediënten, de 23 typische smaken en de 56 kooktechnieken van Sichuan uitgelegd.
Dunlop is de eerste en vooralsnog enige westerlinge die is afgestudeerd aan het beroemde Sichuan Institute of Higher Cuisine in Chengdu, de hoofdstad van de Sichuan. Daarnaast deed ze enorm veel fieldwork onder beroemde en minder beroemde chefs in Chengdu om uiteindelijk tot dit standaard werk te komen. Alle klassiekers staan erin, met inleiding en achtergrond.
De Sichuan keuken is een beetje een “boerenkeuken”. Geen ingewikkelde hoogstandjes, indrukwekkende presentatiepoespas of delicate smaken. Daarom heel geschikt voor thuiskoks. Hieronder een aantal van mijn favoriete gerechten (met recept)
Recepten gemaakt uit dit boek
Bestellen
Enthousiast geworden? Bestel via onderstaande linkjes of de banner rechtsboven en sponsor automatisch deze site.
Bij Bol Nederland, klik:
Sichuan Cookery, de Engelse editie
Land of plenty, de Amerikaanse editie
Bij Amazon UK, klik:
Sichuan Cookery, de Engelse editie
Land of Plenty, de Amerikaanse editie
NB. De Amerikaanse editie “Land of Plenty” (andere titel, zelfde boek) werkt met ounces, cups en inches. De Engelse editie “Sichuan Cookery” werkt met grammen, milliliters en centimeters. Beide in het Engels, er is nog geen Nederlandse vertaling beschikbaar.
Hoe heet het?
Aonori, green laver, green nori flakes, blauw zeewier, 青海苔, アオノリ.
Wat is het?
Aonori is zongedroogd zeewier, verkruimeld tot flakes of poeder of iets daartussen in. De naam suggereert ten onrechte dat het gewoon verkruimelde norivellen zijn, maar het is van een heel ander geslacht zeewier. Aonori wordt gemaakt van (bepaalde soorten) zeesla.
Hoe te gebruiken?
Aonori wordt vooral gebruikt als kruidige garnering. Het ruikt naar gemaaid gras en heeft het ziltige van zeewier. Lekker als finishing touch op bijvoorbeeld okonomiyaki, takoyaki, noodlesoep of noodles. Een schepje in je tempurabeslag kan ook. Luchtdicht nog lang bij kamertemperatuur te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Snack nori, snackzeewier, nori chips, norivelletjes, Koreaans zeewier, roasted seaweed, ajitsuke nori (味付けのリ), zǐcài piān (紫菜片), hǎi dài (海带 | 海苔)
Wat is het?
Snack nori zijn kleine velletjes nori die op de niet-glimmende kant heel licht worden ingesmeerd met (sesam)olie en andere smaakmakers als sojasaus, wasabi, kimchi, whatever. Daarna worden de velletjes voorzichtig geroosterd in een vlam of eventueel gefrituurd. Resultaat: een erg knapperig/breekbaar velletje nori.
Hoe te gebruiken?
Gewoon als snack bij de borrel. Verder ook als garnering te gebruiken in Japanse noodlesoup (ramen) of waar men verder nog nori gebruikt ter decoratie/garnering. Let wel, in Japan zou men dat niet doen.
In de verpakking een paar maanden te bewaren. Eenmaal geopend, luchtdicht, liefst in de koelkast nog een paar dagen te bewaren, maar pas op, als het vochtig/slap wordt is het echt niet lekker meer: taaie kauwgom. Je zou ze dan eventueel wel weer kunnen “oppiepen” in een warme droogkast, een bordenwarmer of een niet al te warme oven.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Umeboshi, 梅干, ingelegde Japanse pruimen, ingemaakte Japanse abrikozen, gezouten Chinese pruimen.
Wat is het?
Umeboshi zijn nog groene, Japanse pruimen (ume) die in aardewerken potten worden ingelegd in zout en rood gekleurd met shiso blad. Door er ook nog een zwaar gewicht op te leggen wordt het vocht (umezu) onttrokken. Na een maand of drie worden ze een paar dagen op bamboematjes te drogen gelegd in de zon. Als dat drogen achterwege wordt gelaten heten ze geen umeboshi maar umezuke (梅漬け) en zijn veel minder rimpelig.
Hoe te gebruiken?
Je eet er meestal maar een of twee, samen met wat witte rijst of verstopt in Onigiri, een “sushirijstbolletje” omwikkeld in nori. Pas op voor de pit! Omdat men tegenwoordig vaak minder zout gebruikt zijn ze ook minder lang/goed te bewaren dan vroeger, maar evengoed nog best een tijd. Beter wel in de ijskast. Je herkent in de verte nog wel de smaak en structuur van een abrikoosje, maar ze smaken vooral zout en zuur. Net als zoute drop en zure bommen heeft het wel wat. Er is ook ume pasta te koop. Ume pasta wordt wel gebruikt als vegetarisch/veganistisch alternatief voor vissaus of trassi.
Tips, weetjes & recepten
Hoe heet het?
Chinese engelwortel, angelicawortel, Chinese angelica, female ginseng, Angelica Sinensis (L), dang gui / dong quai / 当归 (China).
Wat is het?
Dang gui is de wortel van de Angelica Sinensis, directe familie van de Nederlandse engelwortel. In gedroogde vorm lijken het net knekeltjes. Dang gui wordt nogal wat geneeskrachtige eigenschappen toegekend en daarom voornamelijk gebruikt in de Chinese geneeskunst.
Hoe te gebruiken?
In flinterdunne schijfjes snijden, wat nog niet meevalt aangezien het keihard is. Daarom is het soms ook al in schijfjes gesneden te koop. Meestoven in soep of stoofschotel. De typische smaak is moeilijk te omschrijven, het doet enigzins denken aan maggi of maggiplant. Niet teveel gebruiken, want het kan snel overheersen, dan wordt je gerecht bitter en krijg het een beetje een ziekenhuissmaakje. Buiten de koelkast nog jaren te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
In Azië gebruikt men in plaats van gist vaker baking soda (baksoda) en baking powder (bakpoeder) als rijsmiddel in beslag en deeg. Daarnaast gebruiken ze baking soda bijvoorbeeld ook om wokreepjes mals te maken of garnalen knapperig. Al zijn dat nog goed bewaarde geheimen.
De toepassingen en benamingen in recepten kunnen soms verwarrend zijn, alleen al omdat wij in Nederland het scheikundig element Na “natrium” noemen en de Engelsen “sodium”. En wat is het verschil tussen baking soda en baking powder? En wat zijn zuiveringszout en ragi tape?
Het volgende lijstje zet alles eens overzichtelijk bij elkaar.
klik hier voor het overzicht
Hoe heet het?
Soba そば, sobanoedels / soba noodles, Japanse boekweitnoedels / Japanese buckwheat noodles.
Wat is het?
Soba noodles zijn Japanse, dunne noodles, gemaakt op basis van boekweitmeel, vaak in combinatie met tarwemeel. Ze hebben een beetje het formaat van onze spaghetti, de beet van volkorenspaghetti, maar een kruidiger, nootachtige smaak. Met de nadruk op “een beetje”.
Hoe te gebruiken?
* Koud als salade (zarusoba):
vijf tot zes minuutjes koken in ruim water, afgieten in een zeef en daarna onder de koude kraan even het zetmeel eraf spoelen zodat de sliertjes niet gaan plakken. In Japan zo, “kaal”, geserveerd met een simpele dressing ernaast van dashi, zoete sojasaus en mirin, maar in het Westen vaker met een dressing op basis van sesampasta en opgeleukt met allerhande smaakmakers als sperzieboontjes, lente-ui, komkommer, zalm, sesamzaadjes, etc etc.
* Warm in de soep (kakesoba):
iets korter koken (vier minuutjes), afgieten in een zeef en verdelen over soepkommen. Smaakmakers als lente-ui, gare stukjes vlees/vis/tofu, groenten, shii-take, etc worden er bovenop gelegd en daar wordt hete bouillon (dashi) op geschonken.
Tips, weetjes & recepten
