Arachideolie (pindaolie)

Geplaatst op door
17

pinda-olieHoe heet het?
Arachideolie, pinda-olie, aardnotenolie, peanut oil, arachis oil, groundnut oil, huāshēng yóu / 花生油.

Wat is het?
Arachideolie is een heldere, lichtgele olie, gewonnen uit pinda’s. Geroemd om zijn hoge rookpunt, hoewel die gewoon hetzelfde is als die van geraffineerde maisolie, zonnebloemolie of sojaolie, namelijk 232°C.

Hoe te gebruiken?
Geschikt om mee te wokken, bakken, grillen en frituren, maar ook lekker in koude sausjes (mayo!) en dressings. Onder de 12°C (in de ijskast) wordt ie lobbig en ondoorzichtig, maar dat heeft geen invloed op de smaak. Bij kamertemperatuur krijgt ie zijn oude kleur en structuur weer terug. Arachideolie heeft een neutrale smaak, geur en kleur. Na openen liefst donker en koel bewaren, maar gewoon op het aanrecht kan weinig kwaad.

Tips, weetjes & recepten

  • De rookpunten van de verschillende soorten olie op een rijtje: lijstje met oplopende rookpunten
  • Naar de reden van het grote prijsverschil tussen de arachideolie van Levo en die van Albert Heijn kan ik alleen maar raden. Misschien dat een lezer het weet? Ik ben namelijk zeer benieuwd. In die van AH zit 1% transvet, ik vermoed dat dat een clue is?

Wat is er te koop? (klik hier)

Schildpad-pudding (Guilinggao)

Geplaatst op door
15

Black JellyHoe heet het?
Guilinggao 龜苓膏, Chinese herbal jelly, kruidenjelly, schildpadgelei, schildpadpudding, ‘schildpad-zwamzalf’，龟苓膏

Wat is het?
Guilinggao is een medicinaal, donkerbruin, bijna zwart drilpuddinkje dat oorspronkelijk gemaakt werd van het fijngemalen schild van de driestreep waterdoosschildpad. De blikjes die nu worden verkocht bevatten gelukkig helemaal geen schildpad meer. Alleen nog het oorspronkelijke kruidenmengsel, guillinggao-poeder genaamd. Wat daar precies in zit is niet helemaal duidelijk (*).

Hoe te gebruiken?
Chinezen eten het als toetje of tussendoortje op warme, vochtige dagen of als ze teveel gegeten hebben. Het is wel weer een “acquired taste”. Ik vind het niet vies, maar of ik het lekker vind? Ik weet het niet. Het deed me denken aan koude thee van mijn oma of aan kruidenbonbonsnoepjes. Beter kan ik het (nog) niet omschrijven.
De blikjes zijn buiten de koelkast een jaar of twee te bewaren. Er zijn ook zakjes met poeder op de markt waarmee je zelf een puddinkje kunt maken.

Tips, weetjes & recepten

  • Als medicijn zou dit puddinkje een heilzame werking op de huid hebben. De mythe ging natuurlijk dat dat door het schildpadpoeder kwam, maar feitelijk waren het de kruiden.
  • NB. Aan de Chinese ingrediëntenlijst te zien zit er wel schildpad in! Er staat: ingredienten: 水 (water)，蔗糖 (rietsuiker)，龟苓膏 (schildpad-zwam-zalf, bestaande uit: 凉粉 mung-bonengelei, 蒲公英 paardebloem, 茯苓 fuling [Poris cocos, een of andere paddestoelschimmel], 菊花 chrysant, 瑰花rozenblaadjes, 金银花 kamperfoelie, 甘草 zoethout, 龟 schildpad. Serveersuggestie: ijskoud (niet warmer dan 3C) met honing serveren (er zit geen honing in, Nederlands etiket is fout vertaald)
  • Robin zegt: grappig! Maar het zal (voor dat geld) zeker niet meer de met uitsterven bedreigde “three-lined box turtle” zijn, maar gewoon het schild van van die huis- tuin- en keukenschildpadjes die ze daar eten. Toch? Jaaaaa, vast. En 0.1% of zo. :-)

Wat is er te koop? (klik hier)

Verse Koriander

Geplaatst op door
12

Verse Koriander
Hoe heet het?
Koriander, Chinese peterselie, coriander / cilantro (GB), Coriandrum sativum (L), Daun ketumbar (Indonesië), pak chi met (Thailand), rau mùi (Vietnam), xiāngcài / 香菜 (China)

Wat is het?
Verse koriander is een zeer aromatisch, eenjarig kruid met een uitgesproken frisse smaak. Veel mensen hebben in eerste instantie de associatie met “zeepsop”, maar gelukkig raken die mensen ook in het Westen steeds meer in de minderheid, want koriander is onmisbaar in heel veel Aziatische gerechten.

Hoe te gebruiken?
Alleen de blaadjes, of de blaadjes & steeltjes samen fijngehakt, op het laatste moment in warme en koude gerechten. Als je ze mee zou stoven of bakken verliezen ze hun smaak. De superkruidige wortels zijn zeer geschikt om currypasta’s mee te maken. In de ijskast bewaren. Tip voor levensverlening: de koriander voorzichtig, losje in een vochtig keukenpapiertje wikkelen, dan terug doen in plastic zakje en dat met knijpertje dicht maken.

Tips, weetjes & recepten

Andere posts met/over koriander:

Ketoembar / korianderzaadjes Culantro / Mexicaanse Koriander Tijgersalade Vietnamese Koriander

Wat is er te koop? (klik hier)

Tiger salad (Lao Hu Cai)

Geplaatst op door
6

Tiger salad
Eigenlijk is een kruidentuin, markt of Turkse groentenboer onontbeerlijk voor dit recept, want met die ieniemienie bakjes koriander uit de supermarkt kom je niet ver. Hoewel, een tijgersalade hoort ook maar klein te zijn, als een soort voor- cq bijgerechtje op een schaaltje niet veel groter dan een gebaksbordje. Het is een modern gerecht, want salades kenden ze tot voor kort niet in China. De eerste keer dat ik tijgersalade at was ik flabbergasted door de eenvoud, de absolute hoofdrol voor de koriander en de verkoelende fris- en pittigheid. In die versie zaten een paar sappige sliertjes kip, maar veel andere versies zijn helemaal vegetarisch. Het enige wat er volgens mij echt altijd in hoort is koriander & chilipeper.
Voor de korianderhaters: gauw wegklikken!
Voor de korianderlovers: klik hier voor het recept…

Mexicaanse koriander

Geplaatst op door
18

Klik om te vergrotenHoe heet het?
Lange koriander, Mexicaanse koriander, stinkdistel, culantro, Puerto Rican coriander, Myanmar coriander, Black Benny, Saw leaf herb, saw tooth coriander, spiny coriander, pricky coriander, parsley (foutief), Apiaceae, Europagrass, Eryngium foetidum (L), recao (Puerto Rico), cilantro ancho (Dominicaanse republiek), chadon beni (Trinidad), phak chi farang / ผักชีฝรั่ง (Thailand), cì yánsui / 刺芫荽 (China).

Wat is het?
Mexicaanse koriander is een kruid dat oorspronkelijk uit de Caraïben komt, maar nu ook favoriet is in Thailand, Maleisië en Singapore. De smaak lijkt enorm op die van verse koriander, maar dan sterker. De langwerpige bladen zijn scherp gekarteld en behoorlijk stevig.

Hoe te gebruiken?
Waar gewone koriander smaak verliest als je het meekookt en daarom meestal op het allerlaatste moment aan een gerecht wordt toegevoegd kun je Mexiaanse koriander prima mee laten sudderen in stoofpotjes en soepen. Ook rauw te gebruiken in salsa’s of in zelfgemaakte currypasta’s (in plaats van de korianderwortel). In de ijskast bewaren, blijft langer goed dan koriander.

Tips, weetjes & recepten

  • De Thaise naam “pak chi farang” wordt in Thailand ook gebruikt voor peterselie. Vandaar het foutieve en verwarrende “parsley” op het etiket.
  • Naar verluidt makkelijk en zelfs in de winter te kweken. Zaden kun je hier bestellen: Vreeken Zaden
  • Klik hier voor meer achtergrondinformatie (in het Engels) over dit kruid.

Andere posts met/over koriander:

Ketoembar / korianderzaadjes Verse kruiden: Koriander Tijgersalade

Wat is er te koop? (klik hier)

Daun laksa (Vietnamese munt of koriander)

Geplaatst op door
10

Vietnamese Mint / Daun LaksaHoe heet het?
Vietnamese coriander, Vietnamese cilantro, Vietnamese munt, laksa bladeren, Cambodian mint, hot mint, laksa leaf, praew leaf, Persicaria odorata / Polygonum odoratum (L), rau răm (Vietnam), daun laksa / daun kesum / daun kesom (Maleisië), phak-pai (India), phak phai / ผักไผ่ (Thailand), phak phaew / ຜັກແພວ (Laos), chi krasang tomhom / ជីរក្រសាំងទំហំ / chi pong tea koun / ជីរពងទាកូន (Cambodj)

Wat is het?
Daun laksa is een kruid met langwerpige blaadjes uit de duizendknoop familie, dus helemaal geen familie van de munt of koriander zoals niet alleen de naam maar ook de smaak zou doen vermoeden. Kruidig als koriander, het ruikt fris-zurige en smaakt een beetje peperig, scherp. Typisch kruid voor de Vietnamese keuken, maar wordt ook gebruikt in Thailand, Indonesië, Cambodja enzo.

Hoe te gebruiken?
De houtige stengels laat je beter buiten beschouwing. De verse blaadjes eet je rauw in hun geheel of in dunne reepjes in de soep (heel typisch in de laksa, vandaar zelfs de Maleisische naam daun laksa), in stoofpotjes, salades en Vietnamese lenterolletjes (Nems). In de ijskast, met een nat keukenpapiertje in een dichte, plastic zak nog een paar dagen tot een week te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Zelf kimchi maken

Geplaatst op door
28

Zelf kimchi maken

3 el zout
1 tl zout
1,4 L water (ja, 1400 ml)
9 ons Chinese kool (1 gemiddelde chinese kool)
6 lente-uitjes, julienne
1,5 el geraspte gember
2 el Koreaans peperpoeder voor Kimchi
1 tl suiker

Was de chinese kool en snij ‘m in stukken van 5 bij 5 cm.
Leg de kool in een aardewerken of plastic kom.
Los de 3 eetlepels zout op in de 1,4 L water.
Giet de pekel over de kool.
Leg er een bord met iets zwaars op zodat het naar beneden wordt gedrukt en laat 12 uur buiten de koelkast staan. Het bord zal op een gegeven moment onder water staan omdat de kool zal slinken.

Giet de kool af, maar bewaar het pekelwater.
Voeg lente-ui, gember, peperpoeder en suiker toe en zoveel van het pekelwater als nodig is om de kool onder water te zetten. Doe de rest van het pekelwater in een plastic zak die je dichtknoopt en bovenop de kool legt.
Zet dit 3 tot 6 dagen op een koele plek (niet warmer dan 20° C) weg, maar niet in de koelkast, want het fermentatieproces moet wel zijn gang kunnen gaan.

Proef af en toe en als ie goed is doe je de deksel er goed op zet je het in de koelkast. Daarin blijf het nog maanden goed.

Zie ook twee andere kimchi recepten op deze site:
* Daikon kimchi (van rettich/daikon)
* Buchu kimchi (van Chinese bieslook)

Chinese kool voor kimchi

Kaneel & Cassia

Geplaatst op door
24

Verschil Kaneel & Cassia

Hoe heet het?
Uiterst links op de foto: kassia, kassie, cassia, Chinese kaneel, bastaardkaneel, valse kaneel, guipi 桂皮, rougui 肉桂. Daarnaast een iets betere kwaliteit (waarschijnlijk uit Indonesië) die in Nederland ook onder de naam kaneel wordt verkocht.
Uiterst rechts op de foto: kaneel, Ceylon kaneel, cinnamon, true cinnamon, direct geïmporteerd uit Sri Lanka. Daarnaast iets kleinere kaneelstokjes uit de supermarkt.

Wat is het?
Kaneel is de schors van de Cinnamomum Verum boom. Kassia is de schors van de Cinnamomum Aromaticum boom. Die “kaneel-boom” groeide oorspronkelijk alleen op Sri Lanka (Ceylon) en de “kassia-boom” in China, Bangladesh, India en Vietnam. Kaneel is zachter van smaak, minder bitter en wordt hoger aangeschreven dan kassia. Kassia kun je altijd wel vervangen door kaneel, andersom liever niet.

Hoe te gebruiken?
Stokje mee laten koken in curry of ander gerecht en voor het eten weer verwijderen. Kaneelpoeder kun je ook zelf maken door kaneelstokjes in een oude koffie- of specerijenmolen fijn te malen.

Tips, weetjes & recepten

  • Gernot Katzer over: cassia en kaneel
  • In Aziatische landen maakt men geen onderscheid tussen kaneel en kassia. Beiden worden aangeduid met dezelfde naam.
  • Kassia is normaal gesproken goedkoper dan kaneel. Daarom gaat het verhaal dat in potjes kaneelpoeder vaak gemalen kassia zou zitten. Bij de gerenomeerde merken lijkt me dat sterk, maar als je zeker van je zaak wilt zijn kun je dus beter stokjes kopen en er zelf poeder van malen.
  • Kassia is 1 van de 5 ingrediënten van chinees 5-kruidenpoeder

Wat is er te koop? (klik hier)

Genmaicha (Japanse popcorn thee)

Geplaatst op door
10

Japanse theeHoe heet het?
Genmaicha (玄米茶), brown rice tea, roasted rice tea, japanse thee, popcorn thee, geroosterde rijstthee, hyeonmi nokcha (현미 녹차), xuánmǐ chá (玄米茶)

Wat is het?
Genmaicha is een mix van gewone Japanse groene thee (bancha) met geroosterde zilvervliesrijst (genmai). Vroeger was het een manier om thee goedkoper te maken, omdat geroosterde rijst natuurlijk goedkoper is dan thee maar tegenwoordig wordt deze thee gewaardeerd door arm en rijk, vooral in Japan en Korea. Omdat af en toe een rijstkorreltje ploft (zie linksboven op de foto) wordt het ook wel popcorn-thee genoemd.

Hoe te gebruiken?
Optimaal resultaat bereik je door de thee (1 theelepel per persoon/kopje) te overgieten met kokend water dat je hebt laten afkoelen tot 80-85°C. Daarna 2-3 minuten laten trekken. Hoewel de verpakking zegt dat je gewoon kokend water kunt gebruiken en de thee slechts 30 seconden hoeft te laten trekken. Tsja.
Het ruikt een beetje naar hooi en naar rijstwafels. De smaak is beter dan de geur, maar niet iedereen zal die (meteen) weten te waarderen. Past beter bij een maaltijd dan ’s middags bij een koekje op de bank en beter bij een vette hap dan bij bijvoorbeeld sushi. Afgesloten en donker bewaard nog wel een jaar houdbaar. De smaak gaat dan natuurlijk wel achteruit.

Tips, weetjes & recepten

  • Genmaicha is een bescheiden bron van vitamine B1 en zeer laag in caffeïne.

Wat is er te koop? (klik hier)

Umami (de vijfde smaak)

Geplaatst op door
4

Umami-bom Naast de 4 basissmaken zoet, zout, zuur en bitter erkennen wij sinds een tijdje (en de Aziaten al veel langer) een 5e basissmaak: umami. Vrij vertaald: hartig of letterlijk vertaald: verrukkelijk. Chinezen noemen het xianwei 鲜味.

Umami zit van nature in zeer hoge mate in allerlei gefermenteerde en gerijpte delicatessen zoals roquefort, parmezaanse kaas, sojasaus of vissaus en in minder hoge mate ook gewoon in vlees, champignons, bouillon, tomaten en zelfs moedermelk. Dus eigenlijk kennen wij deze smaak onbewust al veel langer, we hebben het alleen nooit eerder als aparte basissmaak aangemerkt. De Aziaten wel. In 1908 wist de Japanse scheikundige Kikune Ikeda voor het eerst de stof verantwoordelijk voor de umami-smaak in konbu-zeewier precies aan te wijzen. Het bleek te gaan om glutamaat. Een paar jaar later werd een tweede umami-stof ontdekt: inosine-monofosfaat (gevonden in gedroogde bonito (tonijn)) en in 1960 nog een derde umami-stof: guanosine-monofosfaat (gevonden in shii-take paddestoelen)

Net zoals we allerlei soorten suikers (glucose, fructose, sacharose, etc) op onze tong als “zoet” ervaren, zo ervaren we glutamaat, inosinemonofosfaat en guanosinemonofosfaat op onze tong als “umami”. Dat was heel lang een theorie, maar in 2001 werd het ook wetenschappelijk bewezen door de bioloog Charles Zuker. Hij toonde aan dat op onze tong speciale umami-smaakreceptoren zitten.

Een lijstje ter illustratie:

* Kombu zeewier 3190mg glutamaat per 100g
* Marmite 1960mg glutamaat per 100ml
* Roquefort kaas 1280 mg glutamaat per 100g
* Parmesaanse kaas 1200mg glutamaat per 100g
* Sojasaus 500mg glutamaat per 100g
* Gedroogde ham 337mg glutamaat per 100g
* Sardientjes 280mg glutamaat per 100g en 193mg inosinemonofosfaat per 100g
* Rijpe tomaten 246mg glutamaat per 100g
* Makreel 215mg inosinemonofosfaat per 100g

Vetsin (MSG)

Geplaatst op door
128

VetsinHoe heet het?
Vetsin, ve-tsin, mononatriumglutamaat (NL), monosodiumglutamate / MSG (UK), E621, aji-no-moto (Japan), wèijīng / 味精 (China).

Wat is het?
Vetsin is een smaakversterker die bestaat uit glutamaat, water en natrium. Het moment dat het je tong raakt valt het ook in deze 3 elementen uit elkaar. Net zoals zout de smaak van etenswaren tijdens een bereiding naar voren kan halen kan vetsin dat nog veel beter, maar dan zonder zelf een specifieke smaak na te laten, zoals zout dat wel doet.

Hoe te gebruiken?
Je gebruikt vetsin in hele kleine snufjes. Uit onderzoek is gebleken dat het optimale smaakresultaat wordt bereikt bij 0.3% vetsin in een gerecht. Een klein snufje dus. Als je meer gebruikt wordt het niet extra lekker, maar juist viezer. Eventueel vervangen met: niets. Gewoon weglaten uit een recept of hooguit een extra snufje zout toevoegen.

Feiten, weetjes, onderzoeken op een rijtje: (klik hier)

Nigelle zaad (kalonji)

Geplaatst op door
44

NigelleHoe heet het?
Nigelle (Ned.), narduszaad, nigella, fennel flower, onion seed, cheveux de Vénus, poivrette, cörek otu (Turkije), kalonji (India), heizhong cao / 黑種草 (China), Nigella sativa (L).

Wat is het?
Nigelle zaad zijn de pikzwarte, driehoekige, gedroogde zaadjes van Nigella Sativa plant. Een eenjarig kruid in de ranonkel-familie die zo’n 60 cm hoog wordt. De zaadjes ruiken in eerste instantie naar niks, maar als je erop sabbelt smaakt het naar oregano, maar dan natuurlijk net anders, pittiger.

Hoe te gebruiken?
Nigelle is een van de vijf specerijen in Bengaals vijfkruidenpoeder (panch phoron). In de Indiase keuken wordt het veel gebruikt, vooral in chutneys en groenten gerechten of bijvoorbeeld als smaakaccent op gebakken brood/naan.
Kort roosteren in een droge koekenpan of meefruiten in het begin van het kookproces. Droog en koel lang te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Meer over nigella seeds op: Gernot Katzer’s Spice Pages
    Daar wordt ook uitgebreid ingegaan op de enorme spraakverwarring over dit kruid en met welke namen in allerlei talen het nogal eens foutief wordt aangeduid.
  • Recepten: raita (yoghurtdip), zoete aardappelcurry
  • Niet verwarren met: zwart komijnzaad of zwart sesamzaad.
  • Tot een paar jaar terug was Nigella zaad moeilijk te vinden in Nederland. Je moest ervoor naar een Indiase, Surinaamse of Turkse toko, maar tegenwoordig is het gelukkig ook gewoon te koop bij Albert Heijn en andere supermarkten.

Wat is er te koop? (klik hier)

Rijstmeel en kleefrijstmeel

Geplaatst op door
32

RijstmeelHoe heet het?
Rijstmeel, rijstbloem, rice flour, rice powder, komeko (Japan), mǐ fěn / 米粉 (China).
Of: kleefrijstmeel, ketanmeel, sweet rice flour, glutinous rice flour, mochiko (Japan), nuò mǐ fěn / 糯米粉 (China).

Wat is het?
Rijstmeel is eigenlijk niks anders dan gemalen, ongekookte rijst. Als je maar een beetje nodig hebt kun je ook gemakkelijk zelf wat rijst fijnmalen in een koffiemolen. Let op dat er 2 soorten zijn. De ene gemaakt van gewone rijst, de andere van kleefrijst. Die twee zijn niet zomaar onderling uitwisselbaar. Een gerecht kan echt finaal mislukken als je de verkeerde soort gebruikt.

Hoe te gebruiken?
In het Westen wordt rijstmeel vooral gebruikt als vervanger van tarwemeel in glutenvrije diëten. Let op dat die vervanging meestal niet gewoon 1 op 1 is. Het is dus raadzaam een aangepast recept op te zoeken van iemand die daar ervaring mee heeft. In het Oosten wordt rijstmeel gebruikt als bindmiddel, maar ook als basis van gebak. (bijvoorbeeld kleefrijstmeel in mochi) En natuurlijk als basis van allerlei soorten noodles en rijstproducten.

Zelf rijstmeel maken?
Rijstmeel maken
Neem wat ongekookte, rauwe rijst en maal die in een minuut of twee fijn in een electrische koffiemolen. Het wordt niet zo fijn als rijstmeel uit de winkel, maar wel fijn genoeg om gewoon door een zeef te gaan. Als je het per se nog fijner wilt kun je daarna nog met een vijzel aan de gang.

Tips, weetjes & recepten

  • Recepten: glutenvrije cakes en koekjes
    Recept: onde onde (Indonesische kleefrijstbolletjes, gerold in sesamzaadjes met zoete mungbonen-vulling)
  • Ook al doet de naam glutinous rice misschien anders vermoeden, ook kleefrijst is glutenvrij.
  • Er is ook nog zoiets als Cooked Glutinous Rice Flour (aka Gao Fen / 糕粉). Dat is zeker niet zomaar te vervangen met bovenstaande rauwe kleefrijstbloem. Misschien later meer daarover.

Wat is er te koop? (klik hier)

Dashi (Japanse bouillon)

Geplaatst op door
20

Dashi bouillon Hoe heet het?
Dashi, hondashi, Japanse bouillon, Japanese stock, dashi no moto / だしの素 (Japan).

Wat is het?
Dashi is Japans voor “bouillon” en kan van verschillende ingrediënten gemaakt worden, maar de meestvoorkomende variant is ichiban dashi, gemaakt van bonito vlokken (bonito is een tonijnsoort) en kombu (een soort zeewier). Dus als men het kortweg over dashi heeft wordt meestal die variant bedoeld, maar dashi gemaakt van shiitakes of gedroogde sardines bestaat ook. Dashi heeft een beetje typische, ongebruikelijke smaak. Voor westerlingen zal het misschien “even wennen” zijn, maar vooral verse dashi is echt heerlijk.

Hoe te gebruiken?
Als basis voor Japanse soepen, noodle-soepen of als smaakmaker in allerlei Japanse gerechten. Voor de verhoudingen water : dashipoeder zie de comments hieronder. De zakjes dashi zijn koel en droog nog jaren te bewaren. Je kunt dashi in recepten vervangen met willekeurig elk andere bouillon, je zult dan de typische dashismaak missen, maar een gerecht zal nog steeds lekker zijn.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Bonito vlokken (Katsuobushi)

Geplaatst op door
7

Bonito flakesHoe heet het?
Bonito vlokken, bonito flakes, fish flakes, katsuo-bushi / かつおぶし / 鰹節 (Japan).

Wat is het?
Bonito vlokken zijn de schaafsels van een gedroogde, gefermenteerde en gerookte tonijnsoort, namelijk de gestreepte tonijn. Ook wel bonito, skipjack, skipjacktonijn of Katsuwonus pelamis genoemd. Zo’n gedroogd stuk bonito heet katsuobushi. Het doet in eerste instantie, qua geur misschien een beetje aan vissenvoer denken, maar verwerkt in gerechten is het echt heerlijk. Door de fermentatie heeft het een mooie umami-smaak gekregen.

Hoe te gebruiken?
Van de wat dikkere schaafsels (kezuri-katsuo) wordt samen met kombu japanse bouillon (dashi) getrokken. De dunnere schaafsels (hana-katsuo) worden als smaakmaker toegevoegd aan allerlei gerechten. Het grappige is dat een toefje bonito vlokken op een warm gerecht door de opstijgende warmte lijken te dansen. (zie kort filmpje )

Tips, weetjes & recepten

  • Recept: zelf dashi maken (Japanse visbouillon)
  • Recept: okonomiyaki
  • Wikipedia over : katsuobushi
  • Het eerste zakje heeft mooiere vlokken dan dat tweede product met 5 zakjes. Dat heeft een beetje de structuur van licht zaagsel. Minder flaky dus.

Andere posts over gedroogde vis enzo:

Gedroogde garnaaltjes Gedroogde inktvis Gedroogde st. Jacobs schelpen, Conpoy Maldive Fish Gedroogde ansjovis Ikan Teri, gedroogde ansjovis

Wat is er te koop? (klik hier)

Kombu (Japans, gedroogd bruinwier)

Geplaatst op door
22

KombuHoe heet het?
Kombu / konbu / dashima / 昆布 (Japans), dasime / 다시마 (Koreaans), haidai / 海帶 (Chinees).

Wat is het?
Kombu is gedroogd zeewier. Specifieker: bruinwier. Nog specifieker: Laminaria, meestal Laminaria japonica. Dit zeewier groeit van nature op rotsachtige bodems van koude, rustige zeeën. Vroeger kwam de meeste kombu uit de zee rond het Japanse eiland Hokkaido, maar dankzij ingenieuze “productietechnieken” is Japan wat dat betreft allang ingehaald door China en Korea. Het wier is meestal zo’n 2 tot 5 meter lang en wordt in de oceaan gekweekt aan touwen die in het water hangen. Op natuurlijke wijze duurt het 20 maanden voordat het wier geoogst kan worden, met een beetje hulp lukt het nu ook in 12 maanden. Het wier wordt in de zon gedroogd.

Hoe te gebruiken?
In Japan en China wordt kombu gegeten als groente. Op zichzelf of verwerkt in allerlei gerechten. Voor gebruik een uurtje weken in water dat net van de kook af is. Het wordt dan glibberig, groen en ongeveer 2 mm dik. Meekoken is wordt afgeraden, het kan dan bitter worden. In het Westen is kombu samen met bonito vlokken bekender als basisingrediënt voor dashi, Japanse bouillon. Gedroogde vellen kombu zijn droog en koel bewaard nog maanden/jaren houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

  • Klik hier voor: alle posts over zeewier op een rijtje
  • Mooi overzicht van en informatie over bijvoorbeeld de cultivatie van allerlei eetbare zeewieren of specifieker, alleen over kombu. (bron: FAO, de Voedsel & Agricultuur Organisatie van de VN)
  • Uit dezelfde familie Laminaria kennen wij in Nederland vingerwier (Laminaria digitata). Ook eetbaar, maar ik weet niet of dat gebruikelijk is hier.
  • Wordt nog wel gebruikt om allerlei emulgatoren en bindmiddelen uit te extraheren. Bijvoorbeeld E-nummers 400 t/m 405: alginezuur, natriumalginaat, kaliumalginaat, ammoniumalginaat, calciumalginaat en propyleenglycolalginaat. Vroeger ook gebruikt als kunstmest. Vooral in Ierland zijn/waren ze heel inventief met kelp.
  • Recept: zelf dashi maken (Japanse visbouillon)

Wat is er te koop? (klik hier)

Zelf dashi maken

Geplaatst op door
10

Zelf dashi maken

Enkelgetrokken dashi
– 6 dl water
– 10 cm kombu
– 20 gr kezuri-katsuo (groffere katsuobushi / bonito vlokken)

Doe het water en de kombu samen in 1 pan en laat 1 uur of hele nacht weken.
Breng het water heel zachtjes tegen de kook aan.
Haal de kombu er net voordat het water kookt uit.
Breng daarna het water pas aan de kook.
Voeg 50 ml koud water en de bonito vlokken toe.
Breng terug aan de kook en neem de pan dan meteen van het vuur.
Roer niet. Laat de bonitovlokken naar de bodem van de pan zakken.
Zeef het mengsel door een fijne zeef.
=> Deze enkelgetrokken dashi is lekker om als delicate, heldere bouillon te nuttigen. Zonder al teveel extra of sterke smaakmakers dus.

Dubbelgetrokken dashi
– de overgebleven kombu van de enkelgetrokken dashi
– de gezeefde bonito vlokken van de enkelgetrokken dashi
– 6 dl nieuw water
– 15 gr verse bonito vlokken

Doe de van de enkelgetrokken dashi overgebleven kombu en bonitovlokken in een pan met de 6 dl nieuw water. Breng aan de kook en laat een minuutje of 15 sudderen of tot de bouillon tot 1/3 is ingekookt. Voeg de verse bonitovlokken toe en neem de pan meteen van het vuur. Schuim het oppervlak af en laat de pan 10 minuten staan. Zeef de bouillon die nu klaar is voor gebruik.
=> Deze dubbelgetrokken dashi werkt prima als basis in gerechten waar nog sterke smaken aan worden toegevoegd. Bijvoorbeeld misosoep of stoofgerechten.

Tips & weetjes

  • Dashi kan niet zo lang bewaard worden, maar wel worden ingevroren.
  • Op de foto zie je de veel delicatere, dunner geschaafde hana-katsuo, die zou eigenlijk te mooi om soep van te trekken, maar ja, dit zijn de bonitovlokken die je in Nederland kunt krijgen.
  • Ik zag ook wel recepten voor dashi waarbij de bonitovlokken gewoon 8 minuten zachtjes staan te pruttelen. De kombu nooit, die wordt altijd voor de kook eruit gehaald. Hoe dan ook, je kunt er een kunst van maken of gewoon op gevoel een soepje trekken en zoveel mogelijk uit de ingrediënten halen. Maar langer dan een kwartier zou ik het niet laten pruttelen.
  • Van de overgebleven bonitovlokken kun je ook nog een soort furikake maken voor over de rijst. Hier een recept daarvoor: Katsuobushi Furikake Recipe.

Furikake

Geplaatst op door
15

FurikakeHoe heet het?
Furikake / 振り掛け / ふりかけ.

Wat is het?
Furikake kan eigenlijk ieder strooisel zijn dat men in Japan gebruikt om een kom gekookte rijst mee op te fleuren maar in de praktijk bedoelt men met furikake meestal een mengsel als op de foto hiernaast, bestaande uit:
gedroogde vis (oa bonito vlokken), gedroogde groenten (oa wasabi wortel) en zeewier (oa nori en aonori), sesamzaadjes, zout en ve-tsin.

Hoe te gebruiken?
Zoals gezegd, gestrooid op een kommetje rijst. Maar je kunt er ook andere dingen mee op smaak maken, een salade bijvoorbeeld of (rauwe) vis. Het smaakt een beetje fishy door de bonito en het zeewier, waarschijnlijk een stap te ver voor veel Hollanders. Vooral Hollanders met aquarium of vijver, want het lijkt wel een beetje op vissenvoer. Gewoon bij kamertemperatuur een aantal maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Lapsang Souchong Dressing

Geplaatst op door
Reageer

Recept voor Lapsang Souchong Dressing
Deze basis dressing is heerlijk om een komkommersalade mee op te pimpen en een Japans tintje te geven. Een soort vegetarische dashi.

Dressing:
60 ml bruine rijstazijn (of een andere mooie, zachte azijn)
1 el suiker
¼ tl zout
1 stukje kombu (5 x 5 cm)
1 tl lapsang souchong

Breng de azijn, suiker, zout en kombu rustig aan de kook, zo gauw het kookt voeg je de lapsang souchong toe en zet het pannetje van het vuur. Laat nu trekken. Lang, kort, wat je wilt. Zeven voor gebruik.

Klik hier voor foto en recept “Japanse komkommersalade”