Hoe heet het?
Steranijs, star anise, star aniseed, badiane, anijsster, bājiǎo / 八角
(letterlijk: acht-hoorn)
Wat is het?
Steranijs is de gedroogde vrucht van de gele, narcisachtige bloem van het Illicium verum boom die zich opent in de vorm van een achtpuntige ster. Deze vruchten worden geplukt voordat ze rijp zijn. Zodat de ronde, glanzende zaadjes er nog in zitten. Steranijs zou qua smaak en geur erg lijken op anijszaad, maar toch zou ik het een nooit door het andere vervangen. Steranijs heeft de warme, diepe geur van Pastis terwijl anijszaad ook een beetje de geur van hooi heeft. Kan wel lekker zijn, maar is duidelijk anders.
Hoe te gebruiken?
Meeste recepten gaan uit van hele steranijs, niet het poeder. Laat een steranijsje meekoken in stoofpotten, stoofpeertjes, thee-eieren of edamame. Chinezen zuigen op een steranijsje (of waarschijnlijk alleen zo’n zaadje) voor een frisse adem. In een afgesloten potje op een donkere plaats tot wel twee jaar houdbaar.
Nogal hard om in een vijzeltje zelf tot poeder te vermalen, vandaar dat een potje gemalen steranijs wel handig kan zijn, hoewel de meeste recepten dus uitgaan van hele zaden.
Tips, weetjes & recepten
- Heston Blumenthal zweert bij steranijs als je stoofvlees, marinade, jus of iets anders maakt waarbij je de vleessmaak wilt “verdiepen”. Gewoon een half steranijsje voor iedere ui die je carameliseert/bakt als basis voor een saus. Lees het artikel hierover in: de Guardian.
- Recepten: Edamame, jonge soja boontjes, Cinnamon Beef Noodlesoup, Chinese Tea Eggs, Heston Blumenthal’s Perfect Spaghetti Bolognese, eigenlijk zijn er teveel recepten om op te noemen. Ook in de hachee zou het niet misstaan!
- Meer info over steranijs: Gernot Katzer’s Spice Pages (in ’t engels en duits)
- NB: in Japan groeit een boom (Ilicium Anisatum) wiens steranijsjes (shikimi / 樒) zo op het oog niet te onderscheiden zijn van Chinese steranijs maar die erg giftig zijn. Ze worden gebruikt in bloemstukken en als wierrook en zijn dus absoluut niet geschikt voor consumptie.
- Steranijs niet verwarren met anijszaad:
Wat is er te koop?
Laatst een grote pot bij de Sligro gekocht (inderdaad om Heston Blumenthal aanraadt ze door je stoofpotten te doen). Nogal anijzerig eerlijk gezegd. Of het de smaak van je vlees verdiept betwijfel ik eerlijk gezegd ook. Kortom: ik ben er niet kapot van.
Oh, wat jammer. Misschien nog een keer proberen met minder, alleen een paar punten van 1 anijsje? Als het goed is hoor je het niet te proeven. En ik heb er nogal vertrouwen in dat ze dat bij Blumenthal heel gedegen hebben getest, uitgezocht en onderbouwd. Maar ja, ik vind steranijs erg lekker, dus ik zal het ook niet erg vinden als ik het terug proef. Sterker nog, ik doe gerust 2 of 3 van die sterren in een stoofschotel. ;)
Ja, ik probeer het natuurlijk nog eens, maar het rare is dat ik niet verwacht had dat het in die mate naar anijs zou smaken. Ik had er 2 ingedaan. De volgende keer doe ik er 1.
Alleen puntjes gebruiken dus? Zover was ik nog niet dus.
Nog even een late reactie op steranijs;
Ik heb geleerd van mensen uit Sri-Lanka dat je de pitjes uit de steranijs moet halen. Inderdaad, die grote lichtbruine pit, die verantwoordelijk is voor wat bitterheid als je de steranijs in zijn geheel maalt. Wij hebben samen met Gerald Xever (uit Tamil Nadu) een poeder gemaakt dat op het allerlaatst heel licht over gerechten als Biriany gestrooid wordt, hetgeen de rijst als het ware parfumeerd. Een heeerlijke touch. Five spicies maar dan wel op z’n Sri-Lankaans maakten wij het met 4 soorten anijs en venkelzaad. (dit heeft vrij weinig te maken met het Chinese five species poeder.
De smaak schijnt ook vooral in de ster te zitten, niet de zaadjes. Of die een beetje bitter smaken, daarvoor moet je denk ik een geoefende proever zijn, maar kan me er wel iets bij voorstellen.
Klinkt goed, die Sri-Lankaanse keuken!
1 ik mis bij de steranijs de vermelding dat decoratieve
steranijs van de bloemist zeer giftig is , dat speelde een paar jaar geleden
2 leuke site
3 er ook een vergelijkbare site over andere verre keukens ?
Steranijs is het hoofdbestanddeel van de griepinjectie.
Door twee a drie sterren toe tevoegen aan je potje thee blijf je griep vrij. Je hebt dan 3 x zoveel werkbare stof opgenomen dan met zo’n griepprik.
@ Han Schoutens.
Eh, tegen welke griep?
Ik ben altijd geïnteresseerd in de uitleg van medicijnmannen. :-)
Tamiflu kennelijk: https://en.wikipedia.org/wiki/Illicium_verum
En je flikkert het inderdaad gewoon in heet water om het te ontrekken?
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1383586609002809
Wel verdomd. :P
Oh ja, ik zie het. Grappig. Al lijkt me tamiflu iets wat je inneemt, niet inspuit.
Wat ik wel eng/raar/verdacht vind is dat in de Nederlandse wikipagina over Tamiflu men spreekt van Japanse steranijs. Terwijl die dus dodelijk giftig is. Niet alleen voor het griepvirus…
Ik hoop niet dat mensen naar aanleiding van jouw linkje Japanse steranijs in heet water gaan flikkeren. ;-)
(de Engelse wiki spreekt wel van Chinese steranijs, zie ik)
Is natuurlijk aan te passen he… :P
By the way: https://www.nrc.nl/nieuws/2012/01/18/werking-van-griepremmer-tamiflu-is-onbewezen-a1448521
Zag dit in de krant toevallig.
Tip met steranijs.
Een sterretje in hete melk, lekker warm opdrinken en je kunt heerlijk slapen.
Ik vroeg naar het recept voor het maken van STERANIJS LIKEUR maar ik steeds andere informatie over de plantjes maar die kan ik niet drinken 60 jaar geleden kreeg ik het STERANIJS likeurtje van mijn schoonvader Schipper op een Schevingse logger En dat was prima Likeur ook gevraagd bij Call Call maar dat verkopen ze niet
En het zelf maken van likeuren is mijn Hobby
@ Kees van Seventer
Ik herinner me dat ik ergens een boek (thans niet bij de hand) heb van Wina Born (een Nederlandse keukenprinses uit de jarn 60/70) waarin een recept stond van , een drankje gemaakt van steranijs. Overigens zou het goed zijn als men altijd de Latijnse naam gebruikt van de plant die men bedoelt, om misverstanden met giftige verwanten te voorkomen.
@ Kees van Seventer
Het drankje heette Steerntjes en was uit Drenthe
Leuk! Ik was van plan dit weekend gember-citroengras likeur te maken maar ga nu van een gedeelte van de vodka ook steerntjes maken. Ik ben benieuwd.
Gedaan! :-)
Begrijp ik het goed, dat steranijspoeder de gemalen sterren zijn, ZONDER de zaadjes??? Of kun je die ook meemalen? En als je een ster in z’n geheel door een gerecht doet, raken dan de zaadjes niet los? Die moet je er dan wel weer uitvissen, denk ik??? Graag reactie!
Nee, dat denk ik niet. Ik denk dat in steranijspoeder gewoon hele anijssterren zitten, inclusief de zaden. Maar als je het thuis helemaal goed wilt doen, dan zou je eventueel de zaden er eerst uit kunnen peuteren, dat verbetert de smaak, maar ik denk dat maar weinig mensen die moeite nemen.
En ja, als je een steranijs meestooft in een gerecht valt ie vaak uit elkaar in losse sterpunten. En ja, die moet je er dan weer uitvissen.
Petra/Robin,
Doe de sterren en/of de puntjes in een kruidenzakje, dan kan de smaak wel meetrekken en je vist de kruiden er zo uit.
Zo’n zakje kun je makkelijk zelf maken met een stukje fijne vitragestof of iets dergelijks. je hebt zelfs van die kant en klare theezakjes voor eigen mengsels.
Ik heb bijv. een zakje waarin sieraden zaten, van dat glanzende doorzichtige spul. werkt perferct!
steranijslikeur is sinds kort te krijgen bij de Groningse firma Hooghoudt onder de naam: Hagel en Donder (??). Ik krijg een halve liter voor 5,50 euro inclusief btw bij de Makro. Heerlijk.
Die ga ik ook eens uitproberen. Lijkt me lekker!
Steranijs in stoofpeertjes mmmmmmm.gewoon mee laten trekken.
Neem een fles jenever, doe er 5 of 6 steranijs bij en laat het geheel een paar weken staan. De drank krijgt een lichtbruine kleur en een aparte anijsachtige smaak. Het werd sterretje genoemd.
Je kunt het ook fijnmalen in een koffiemolen. Handige dingen hoor, die koffiemolens. Vooral die electrische. ;)
*update* Zie de post over : zelf specerijen fijnmalen
in thailand gaat er een steranijs in zn geheel in de bouillon heerlijk soupje ..!!en tot slot een scheutje vers varkensbloed op de grote soeplepel dit word ff gemengt met hete bouillon. ff wiegen dat t oplost . een te gekke rijke volle smaak..”NAM TOK..
Cool. Heb je dat altijd zo makkelijk voorhanden? Of bedoel je in restaurants en stalletjes?
Steranijs poeder gebruiken onder appelstukjes samen met kaneel en gemalen Kardemom,dan heb je geen suiker nodig
Lekker! Al zou ik zelf de suiker nooit weglaten. :-)
In een cakerecept staat 20 gram anijszaad maar dit heb ik niet in huis. Ik heb wel gemalen steranijs. Hoeveel moet ik hier van gebruiken om 20 gram anijszaad te vervangen?
Ik zou een ander recept kiezen. ;-)
Serieus, 20 gram anijszaad is veel anijszaad. Maak je anijscake?
Nee, echt, zonder grap. Steranijs is gewoon heel iets anders. Ik denk niet dat het lekker wordt. Zoek een ander recept of loop even naar de winkel.
Maar als je per se wilt, dan zou ik er hooguit een halve theelepel in doen.