Zelf zoete chilisaus maken

De beste zoete chilisaus
Niks is zo makkelijk als zelf zoete chilisaus maken: chilipeper, knoflookje, beetje gember, snufje zout, suiker en azijn, verwarmen en klaar is Kees. Maar waarom makkelijk doen als het ook moeilijk kan!? Nou, omdat het altijd lekkerder kan! Als je dan de moeite neemt om iets zelf te maken wil je toch ook dat het beter smaakt dan de versie uit de supermarkt? Anders kun je net zo goed die kopen. Ik bedacht laatst dat ik er ook laos in wilde verwerken, deed een rondje google en stuitte op Peter Gordon’s recept voor “The Best Sweet Chili Sauce. EVAH!” En ik ben het ermee eens, de lekkerste zoete chilisaus ooit!

Klik hier voor het recept…

Lao Gan Ma Chilisaus

Lao Gan Ma Chilli sauce
Hoe heet het?
Lao Gan Ma chili saus of LaoGanMa chili olie. Ook LGM Chili Sauce, Old Godmother sauce, Grand Mother sauce en soms Angry Lady sauce vanwege het ietwat chagrijnige hoofd op elk potje. In het Chinees: 老干妈 / Lǎo Gàn Mā. Letterlijk oude peetmoeder.

Wat is het?
Lao gan ma is de merknaam van een reeks van Chinese chilisauzen waarvan de bekendste de “Crispy Chilli in Oil” is. Daarop voortbordurend is er ook een variant met gefermenteerde zwarte bonen en eentje met pinda’s (van links naar rechts op de foto). De sojaboontjes en stukjes ui zijn knapperiger dan je zou verwachten en de chili minder scherp. De saus heeft veel fans over de hele wereld en het merk dijt gestaag uit met steeds meer varianten zoals die met stukjes koolrabi, tofu of gefermenteerde groenten.

Hoe te gebruiken?
LaoGanMa chilisaus gebruik je zoals sambal: gewoon een schepje bovenop je noodles, rijst, jiaozi of wat je maar lekker lijkt. In dipsauzen, dressings of soepen. De saus hoeft dus niet verhit te worden maar dat kan wel. Een roerbakgerecht knapt al gauw op van een schep Lao Gan Ma chili olie. Eenmaal geopend in de koelkast nog maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Lao Gan Ma Chilli Oil

Wat is er te koop? (klik hier)

Sha Cha Saus (Chinese bbq sauce)

Sha Cha Saus (Chinese BBQ Saus)
Hoe heet het?
Sha cha saus, sacha saus, sa cha jiang, sa jia jiang, 沙茶酱 / shā chá jiàng.
Alternatieve namen zijn: Chinese barbecue sauce, Chinese royal bbq sauce, Taiwanese barbecue sauce of Bull Head barbecue sauce, al lijkt deze saus in niks op de ons bekende bbq sauzen. Een andere vreemde naam die je tegenkomt is “spicy satay sauce”, maar dat heeft puur een etymologische oorzaak, want ook op satésaus lijkt het niks.

Wat is het?
Sha cha saus is een saus uit Taiwan en de Chinese regio’s “tegenover” Taiwan. Bovenop drijft een helderoranje olie die doet vermoeden dat de saus heel pittig is, maar dat is ze helemaal niet. De smaak komt in de basis gewoon van olie, knoflook, ui, sesam, gember en chilipeper, maar de vezelige structuur en de echte umami smaak komt van de gedroogde garnaaltjes en de zeer spannend klinkende hagedisvis. Stiekem doet deze saus wel een beetje denken aan de beroemde en veel duurdere X.O. saus.

Hoe te gebruiken?
Sha cha saus kun je in principe rauw eten en dus verwerken in dipsauzen. Bijvoorbeeld in een klassieke dipsaus voor hotpot. (zie: recept onderaan). In Taiwan gebruikt men deze saus ook als wet rub: je wrijft er je vlees mee in voor en tijdens het grillen. Wok gerechten geef je instant umami met een schepje sha cha saus dat je op het laatst nog even meebakt (zie recept na de klik hieronder). Gewoon een schepje sha cha en een scheutje sojasaus doen wonderen in de basis van een soepje of als simpele “dressing” voor wat udon noodles. De saus is na openen in de koelkast nog een aantal maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Niet verwarren met cha siu saus. Die wordt ook wel Chinese bbq saus genoemd maar is zoet en sticky. Lees hier over alle Aziatische sauzen die ook wel bbq saus worden genoemd of die je bij de bbq zou kunnen gebruiken: Aziatische BBQ sauzen.
  • Er is ook een vegetarische variant met groen deksel (zie na de klik, bij wat is er te koop) en een spicy variant met een rood deksel.
  • Vind na de klik het recept voor onderstaande gewokte biefreepjes.

Wok-gerecht met sha cha saus
Klik voor het recept en “Wat is er te koop?”

Thaise Mango saus

Thai Mango SauceHoe heet het?
Thaise mangosaus, mango chilisaus, Thai mango sauce.

Wat is het?
Een chilisaus met in de basis rijpe mango, waardoor de saus wat lichter en frisser smaakt dan “gewone chilisaus”, maar niet echt specifiek zoet of naar mango. Gewone fijne chilisaus of sriracha is voor veel mensen toch net iets te heet, dan is deze mangosaus misschien een alternatief.

Hoe te gebruiken?
Koud, over de (gegrilde) kip, garnalen, vis, varkensvlees. Of als dip voor loempiaatjes of kaas. Maar ook als (onderdeel van) marinade of als smaakmaker in andere sauzen. Eigenlijk zoals je zoete chilisaus of sriracha zou gebruiken. Volgens het etiket nog 4 weken na openen te bewaren, ik denk dat het in de ijskast nog wel wat langer meegaat.

Tips, weetjes & recepten

  • Zie alle eerdere posts over alle soorten chilisaus
  • Natuurlijk kun je ook zelf mangosaus maken, ik ben nog op zoek naar een goed recept.
  • My guilty pleasure: je verhit een paar marshmallows een paar tellen in de magnetron tot ze verdrievoudigen in volume. Dan een beetje mangochilisaus erdoor roeren en smullen maar! Voor de foto strooide ik er wat kemangi en himalyazout overheen, maar culinair verantwoord gaat het nooit worden. :-)

    Marshmallows met chilisaus

Wat is er te koop? (klik hier)

Sriracha Chilisaus

Sriracha
Hoe heet het?
Sriracha, nam prik siracha / น้ำพริกศรีราชา / náam prík sĕe raa-chaa. Thaise, hete chilisaus, Sriracha saus, Vietnamese chilisaus, Rooster sauce, Cock sauce, Flying Goose sauce.

Wat is het?
Sriracha saus is een behoorlijk pittige, friszure chilisaus gemaakt van verse chilipepers, knoflook, azijn, suiker en zout. Deze van oorsprong Thaise saus (uit de havenplaats Sriracha) werd pas wereldberoemd (in Amerika) toen de Chinese Vietnamees David Tran zijn eigen versie van deze saus ging maken met het logo van een haan (Tran is geboren in het jaar van de haan, rooster of cock in het engels). Dat deed hij eerst in Vietnam, maar toen hij in 1980 emigreerde naar Amerika zette hij zijn bedrijfje voort in Californië onder de naam van de Taiwanese boot waarmee hij uit Vietnam vertrok: Huy Fong.

Hoe te gebruiken?
In Thailand als dipsaus voor seafood, in Vietnam doen ze het in de phở en in Amerika in de soep, op hamburgers, hotdogs, pizza, Korean taco’s, etc. Ook gelezen: in de hollandaise voor over asperges, in het ei waar je te frituren dingen door haalt voor je ’t paneert, door de boter voor op je maiskolf, in de remouladesaus voor bij de frietjes.

Rooster versus Flying Goose
Al zijn er meer merken op de markt, de sriracha wereld lijkt verdeeld in twee kampen: het Rooster-Kamp en het Flying-Goose-Kamp. En Aziatische-ingrediënten.nl zit zonder twijfel in het Flying-Goose-Kamp. Iets minder heet en daarom meer smaak, meer diepgang dan Rooster. Rooster is eendimensionaal: scherp, scherp, scherp. Flying Goose komt in verschillende varianten (zie na de klik), waarbij vooral de gember- en de laosvariant lekker fris en mijn favoriet zijn. De extra hot-variant lijkt erg op Rooster: hot hot hot. En er is tegenwoordig zelfs sriracha zonder smaakversterker E621.

Tips, weetjes & recepten

  • Spreek uit als: sieh-rah-tja (op zijn Aziatisch) of suh-rah-tja (op zijn amerikaans), al maken veel Amerikanen zich er makkelijker vanaf en noemen het kortweg “rooster sauce” of als ze durven “cock sauce”, maar dat schiet niet op als je Flying Goose fan bent.
  • Zie ook: Sriracha Kookboeken of sriracha cartoon.
  • Recept: zelf sriracha maken

Wat is er te koop? (klik hier)

Zoete Chilisaus

Zoete chillisausHoe heet het?
Zoete chilisaus, thaise chilisaus, sweet chili, sweet chilli sauce.

Wat is het?
Zoete chilisaus is een helder-oranje, zoetzure, scherpe saus gemaakt van chilipeper, suiker, azijn en andere smaakmakers. Vaak in twee varianten te verkrijgen:
* voor bij kip en
* voor bij loempia.
Veel verschil in smaak is er niet, maar de chilisaus voor kip is vaak ietsje scherper en de chilisaus voor loempia heeft vaak ook nog sliertjes wortel en rettich.

Hoe te gebruiken?
Als dipsaus bij allerlei snacks (loempia, koude kip, tosti, dimsum, dumplings, etc) Of als onderdeel van een sausje of marinade, maar eigenlijk wel altijd koud. Zoete chilisaus kun je na openen nog maanden/jaren te bewaren in de koelkast.

Recept om zelf een simpele zoete chilisaus te maken
Verwarm in een pannetje en kook zachtjes in tot siroopachtige structuur:
100 ml rode chilipepers (in kleine blokjes)
250 ml suiker
200 ml heldere rijstazijn
2 teentjes knoflook, in kleine blokjes
1 eetl verse gemberwortel in kleine blokjes
½ theel zout
Beetje binden met maïzena-papje kan ook.

Maar om de lekkerste zoete chilisaus ooit te maken
Echt zoveel lekkerder, klik: hier

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Chilibonensaus uit Sichuan (toban jiang)

chilibonensausHoe heet het?
Chilibonensaus, chilibonenpasta, Sichuan sojabonensaus, chili bean paste, chili broad bean sauce, toban djan, toban jiang, dòubàn jiàng, 豆瓣酱.

Wat is het?
Chilibonensaus is een typisch Sichuanese chilipasta die wordt gemaakt door chilipepers, zout en tuinbonen maanden, buiten in aardenwerken potten te laten fermenteren, soms met toevoeging van tarwemeel of sojabonen. Er bestaan vele variaties in het recept, meer of minder pepers, wel of geen tuinbonen, veel of weinig gefermenteerd, met of zonder knoflook, noem maar op. De bekendste chilibonenpasta wordt gemaakt in Pixian, een provincie in Sichuan.

Hoe te gebruiken?
De “enige echte” chilibonenpasta’s uit Pixian worden nooit rauw gebruikt. Lekkerste is om die in wat olie te bakken, maar later meeverhitten of aan een saus toevoegen kan ook. De meer verwesterde varianten als die van Lee Kum Kee kun je wel rauw eten. Het smaakt een beetje naar sambal, maar dan met een diepere, gefermenteerde smaak. Zouter ook. In de ijskast nog maanden/jaren te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Chilli bean paste
Wat is er te koop? (klik hier)

Gochujang (Koreaanse chilipasta)

gochujangHoe heet het?
Koreaanse chilipasta, Koreaanse chilisaus, gochujang / kogujang / kochujyan / kuchujang / 고추장, korean chili paste, hot pepper paste, 朝鲜辣椒酱, 苦椒醬.

Wat is het?
Gochujang is een typisch Koreaanse, donkerrode, gladde pasta gemaakt van chili-poeder, (kleef)rijst-meel, gefermenteerde sojabonen-meel en zout. Soms nog met extra smaakmakers als knoflook, zoete aardappel, jujube of honing, maar in de basis is het dus chilipeper, rijst en sojabonen dat het liefst jarenlang in aardewerken potten in de zon te fermenteren wordt gezet. Tegenwoordig zal dat wat sneller gaan.

Hoe te gebruiken?
Als smaakmaker in Koreaanse stoofpotjes (Jjigae), marinades, noodle-gerechten, soepen, maar ook “rauw” in dipsausjes. De smaak is zoetig, aards en gefermenteerd (alsof er alcohol in zit), maar bovenal blijft het natuurlijk een chilisaus: scherp! In de ijskast nog maanden/jaren te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Recept: Korean wraps (gemarineerde stukjes kip in ’n blaadje sla)
    Recept: bibimbap (Koreaanse klassieker, soort nasi in een pot)
  • Grace van One Fork One Spoon deed vergelijkend warenonderzoek en vond het potje dat ik ook in mijn ijskast heb staan (zie foto hieronder) de lekkerste. Komt dat even goed uit. :-)

Wat is er te koop? (klik hier)

Fijne chilisaus

ChilisausHoe heet het?
Fijne chilisaus, gladde chilisaus, làjiāo jiàng / 辣椒酱.

Wat is het?
Fijne chilisaus is een simpele chilisaus. Fijn, slaat waarschijnlijk op fijngemalen, er zitten geen stukjes in.

Hoe te gebruiken?
Als dipsaus of in sauzen en gerechten. Ondanks de lange ingrediëntenlijst is de smaak naast pittig, vooral fris en simpel. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld chilibonensaus of sambal, die veel meer “karakter” hebben. En daarom zeer geschikt als je alleen pittigheid wilt en geen karakter/diepte. Maar dat is uiteraard volledig afhankelijk van persoonlijke voorkeur en de ruimte in je koelkast. Na openen nog wel een jaar of langer houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Ssamjang (Koreaanse saus)

Koreaanse BBQ-saus, ssamjang
Ssamjang (“ssam” betekent wrap en “jang” betekent saus) is de saus die men serveert bij een Koreaanse bbq. Gegrillde, gemarineerde stukjes kip, varken of rund worden in een blaadje sla gewikkeld samen met wat lente-ui, rijst en deze simpele maar verrassend lekkere saus. Doet het vast ook goed bij een gewone Hollandse bbq.

Ingrediënten
2 el doenjang (Koreaanse sojabonenpasta)
1 el gochujang (Koreaanse chilipasta)
½ el suiker
1 el sesamolie
1 teenje knoflook, geraspt
1 lente-uitje, fijngehakt
½ el geroosterde sesamzaadjes

Door elkaar roeren en serveren bij een Koreaans wrap, bijvoorbeeld met gegrillde kip (recept) of gegrillde speklapjes. De verhouding tussen de doenjang en gochujang staat niet vast en kun je naar smaak aanpassen.

PS Voor grootgebruikers en luie koks zijn er ook potten kant-en-klare ssamjang op de markt. In een vergelijkbare vierkante container als de doenjang en gochujang, maar dan groen.