Tagarchief: noten

Over Aziatische noten: melindjo noten, kemirinoten, kloewak noten, gingko noten, nootmuskaat, beetlenoot en meer.

Kenari noten (Javaanse amandel)

Geplaatst op door november 18, 2024
3

Kenari Noot
Hoe heet het?
Kenari noot, kanari noot, Javaanse amandel, Molukse amandel, nangai of ngali noot. Java nut, Java almond, Pacific almond, canarium nut. Katjang kenari, kacang kenari (Indonesië). Vergelijkbare noten: pili nut (Fillipijnen) en galip nut (Papoea-Nieuw-Guinea)

Wat is het?
De kenari noot, oa bekend uit de Molukse keuken, is de pit van de steenvrucht van de Canarium Vulgare boom. Zoals een perzikpit dus! Maar ook zoals een amandelpit, vandaar de naam Molukse of Javaanse amandel, alleen is de textuur zachter en de smaak romiger en zoeter dan amandel.

Hoe te gebruiken?
Als je kenari-noten kunt vinden in Nederland zijn ze meestal al gedopt, maar hebben ze nog wel hun bruine vliesje. Als je ze 2-6 minuten in warm/heet water legt kun je ze daarna redelijk makkelijk pellen. Je kunt kenari noten rauw eten, maar even lichtbruin roosteren in de oven geeft extra smaak. (bijv 10 minuten op 160℃). Even bakken in wat olie kan ook. Je kunt ze gewoon zo opsmikkelen (in Australië worden ze bijv ook in allerlei smaken als “borrelnootjes” verkocht) of verwerken in een gerecht. Grof of fijn gehakt als topping of gemalen in een saus of sambal, in hartige en zoete gerechten. Dit in tegenstelling tot Kemiri noten, die alleen in hartige gerechten worden gebruikt. Kenari-noten zijn koel en droog nog wel een tijd te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Het geslacht Canarium omvat vele bomen die groeien over de halve wereld. Ondoenlijk om hun nootjes écht op een rijtje te krijgen, ze lijken allemaal erg op elkaar.
  • Van kenari-noten wordt tegenwoordig ook vegan melk en zelfs vegan roomijs gemaakt, het is duurzamer dan die gemaakt van amandel. Lees meer daarover: The little-known nut that may save at-risk rainforests
  • Als je geen kenari noten kunt vinden, zou ik ze in zoete gerechten het liefst vervangen door macademia noten, maar amandelen of hazelnoten kan ook. In hartige gerechten valt de smaak volgens mij iets minder op en is de structuur belangrijker, dan zou ik zelfs pinda’s overwegen.
    Verschil Amandel en Kenari

Wat is er te koop? (klik hier)

Melindjo (blad & nootjes)

Geplaatst op door november 27, 2022
7

Melinjo
Hoe heet het?
Melindjo, melindjoe, melinjo, belinjo, Gnetum gnemon (L), bitter nut (GB), mlinjo (Java), tangkil (Sundan), bago (Maleisië), khalet (Cambodja), phakmiang (Thailand). In Indonesië heet het blad “daun melinjo” en de nootjes/vruchtjes “biji melinjo”.

Wat is het?
De melindjoe is een boom uit Zuidoost-Azië. Van de schors wordt touw gemaakt en van de op kleine olijfjes lijkende nootjes een soort kroepoek genaamd emping (waarover meer in de post over: emping). De donkergroene, gladde, glimmende bladeren lijken qua vorm een beetje op laurier (of om het Aziatisch te houden salam-blad) maar kunnen veel groter worden. Melinjo nootjes en blad smaken bitter en hebben die typische smaak en geur van emping.

Hoe te gebruiken?
Melindjoblad en nootjes zijn een typisch ingrediënt voor sajoer asem, een Indonesische friszure groentensoep, rijkgevuld met bijvoorbeeld kangkoeng, jonge/onrijpe nangka, katjang pandjang, laboe siam, oyong, tamarinde en melindjo dus. Blad wordt in zijn geheel of in reepjes meegestoofd, de nootjes gehalveerd. Beiden gauw een half uur of langer. Blad en nootjes zijn in de koelkast nog wel een week of langer te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Nootmuskaat & Foelie

Geplaatst op door november 27, 2022
4

Nootmuskaat en foelieHoe heet het?
=> Nootmuskaat / muskaatnoot (NL), nutmeg (EN), pala / buah pala (Indonesië), ròu dòu kòu / 肉豆蔻 (China), natumegu / ナツメグ (Japan), yugdugu / 육두구 (Korea), jaiphal / jayphal (India), Đậu khấu (Vietnam), Chan ban (Thailand).
=> Foelie (NL), mace (EN), bunga buah pala / sekar pala / Kembang pala / fuli (Indonesië), ròu dòu kòu pí / 肉豆蔻皮 (China), mesu / メース (Japan), Meisu / 메이스 (Korea), Javitri (India), Dok chan (Thailand).

Wat is het?
Aan de muskaatboom groeien abrikoosachtige vruchtjes (zie: foto) waarvan het vruchtvlees gesuikerd als snack wordt verkocht (rechts op de foto hierboven). Binnenin zit een zwarte pit gewikkeld in een prachtig roodvlammend membraam, dat membraam is de foelie en die kleurt oranje tijdens het drogen. De pit wordt gedroogd tot die rammelt en dan voorzichtig gekraakt, de inhoud is de nootmuskaat zoals wij die kennen. Nootmuskaat smaakt en ruikt heerlijk kruidig en iets zoeter dan foelie, foelie is ietsje milder van smaak.

Hoe te gebruiken?
Nootmuskaat koop je beter niet in poedervorm, de smaak en geur vervliegt snel. Poeder maak je met een (microplane) raspje heel makkelijk zelf, precies zoveel als je nodig hebt. Het overgebleven stukje kun je lang bewaren voor een volgende keer. Foelie verpoederen is wat meer werk (in koffiemolen of vijzel), maar je kunt een stukje foelie ook in zijn geheel mee laten sudderen en er later weer uitvissen. Nootmuskaat is oerhollands over sperziebonen, bloemkool en spinazie, maar nootmuskaat wordt in zo’n beetje alle wereldkeukens gebruikt, in hartige en zoete gerechten. Meestal met maar 1 snufje tegelijk. Luchtdicht is nootmuskaat vrijwel onbeperkt houdbaar, foelie zou ik wat vaker vervangen maar gaat ook lang mee.

Tips, weetjes & recepten

    Calabash nutmeg

  • Heerlijk in kruidenmengsels als garam masala of spekkoek-, koek-, en speculaaskruiden.
  • Documentaire van Indo TV over: nootmuskaat op de banda eilanden, verteld door Rick van de Broeke.
  • Nootmuskaat ziet er zoals op de foto hierboven aan de buitenkant vaak een beetje wit uitgeslagen uit, dat is kalk, dat wordt gebruikt om schimmelvorming te voorkomen. Vind je nootmuskaat met de foelie er nog om zoals hier op de foto rechts, vergeet dan niet dat je de “noot” eerst nog moet kraken. De nootmuskaat zit nog “in de dop”. Die is zo hard, die kun je niet raspen. En het mooie is, de nootmuskaat blijft zo echt decennnia lang goed!

Gecarameliseerde walnoten

Geplaatst op door november 11, 2018
Reageer

Gecarameliseerde pecannotenIn China zijn gecarameliseerde walnoten gewoon te koop in de supermarkt, voorverpakt of in grote zelf-schep-bakken. Heerlijk zoet en super knapperig, geen spoor van de bittere smaak die walnoten soms kunnen hebben. Lekker in toetjes en gebak of in hartige gerechten als een warme geitenkaassalade of de in Amerika populaire “honey walnut prawns”. Maar zo’n potje walnoten is ook leuk om iemand cadeau te doen, vandaar dat dit mijn bijdrage is voor het Foodblogevent van december dat deze maand het thema “culinaire cadeautjes” heeft gekregen en verzorgd wordt door Joyce van foodblog The Fat Judge.

Klik hier voor het recept…

Kloewak noten

Geplaatst op door november 27, 2022
8

keluak of kloewakHoe heet het?
Kloewak noot, kloewaknoten, kloewek, kluwak, kepayang (Maleisië), kluwek / keluwek / keluwak / keluak / kluak / picung / pucung / panarassan (Indonesië).

Wat is het?
Een kloewak noot is de gefermenteerde pit van de rugbybal-vormige vrucht van de pangiboom (Pangium edule), een grote boom die groeit in de mangroves van Indonesië, Nieuw Guinea en Maleisië. Eigenlijk is alles aan deze boom dodelijk giftig maar dankzij een ingewikkeld procédé van fermentatie weet men het blauwzuur in de zaden toch te elimineren. Kloewak ruikt een beetje naar bittere chocola, maar smaakt zuurder, zouter en vooral bitterder. Het ziet eruit als een ingedroogd keuteltje. Al met al een acquired taste, al zal dat vooral van de dosering afhangen.

Hoe te gebruiken?
Gerechten met kloewak zijn een specialiteit uit de Javaanse keuken, zogenaamde rawon-gerechten. Een of meerdere kloewaks worden meegemalen in boemboe (currypasta) of in stukjes meegebakken met een uitje of zo. Daarna gaat vlees of vis en vocht erbij om een tijdje te stoven tot “zwarte” curry of soep. Een zakje met kloewak noten is luchtdicht, buiten de koelkast nog vele jaren houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

    Rawon soep

  • Recept: soto rawon
  • De Nonya keuken in Singapore kent ook een beroemd gerecht met kloewak noten: buah keluak. De noten zitten dan nog in hun schil (foto), worden 2 dagen geweekt in water, de zwarte, plakkerige kern wordt er uitgepeuterd, vermengd met vlees en/of specerijen en weer teruggestopt in de lege omhulsels. Die worden dan samen met stukken kip gesudderd. Dit moet een stuk heftiger smaken dan de zwarte soep uit Java.

Wat is er te koop? (klik hier)

Betelnoot (arekanoot)

Geplaatst op door november 27, 2022
4

betelnut or arecanutHoe heet het?
Betelnoot, arekanoot, arecanoot, areca nut, betel nut, pinang (Indonesië), supari (India), mahk (Thailand), cau (Vietnam), bīnláng / 槟榔 (China).

Wat is het?
Betelnoot is het steenvruchtje (eigenlijk geen noot dus) van de van oorsprong Indonesische palmboom met de Latijnse naam Areca catechu. Ik zou zeggen de arekanoot van de arekapalm maar omdat dit nootje vaak wordt gekauwd met het blad van de betelplant wordt het heel verwarrend de betelnoot van de betelpalm genoemd. Betelnoot is bitter en heeft een licht stimulerende werking, een beetje als een sterke kop koffie. Jammer genoeg is het ook kankerverwekkend, heeft het een verwoestend effect op je tanden en is er nog een hele waslijst aan nare bijwerkingen. Ik durfde het niet te proeven.

Hoe te gebruiken?
Betelnootjes worden niet gegeten, maar gekauwd of beter gezegd gepruimd. Gewikkeld in een betelblad, samen met wat smaakmakers want betelnoot en betelblad zijn eigenlijk vies. Eenmaal vermengd met speeksel komen de werkzame stoffen vrij maar ook een dieprode kleurstof die de mond griezelig rood kleurt. (zie: foto’s) Na een tijdje kauwen wordt het pakketje uitgespuugd. Gedroogde schijfjes betelnoot zijn maanden/jaren te bewaren

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Emping (Indonesische noten-kroepoek)

Geplaatst op door november 11, 2018
18

gebakken empingHoe heet het?
Emping, emping melinjo / belinjo (Indonesië), vegetarische kroepoek, bitter nut crackers.

Wat is het?
Emping is een kroepoekje gemaakt van de pit van het oranjerode vruchtje van de van oorsprong Indonesische gnetum gnemon boom. De vruchtjes worden geroosterd zodat het harde, leerachtige schilletje er makkelijker af te halen is. Wat overblijft is een blanke pit/noot. Die slaat men plat en legt men in de zon te drogen. Voor gebruik worden ze gefrituurd tot luchtige, crispy chipjes. Emping betekent chips, melinjo is de naam van het nootje. De smaak is redelijk bitter en “stroef”, maar daar eenmaal aan gewend verslavend lekker.

Hoe te gebruiken?
Kant-en-klare emping eet je met een snufje zout gewoon als snack (eventueel met satesaus), als onderdeel van een rijsttafel of bijvoorbeeld bij gado gado. Lekkerder is het om emping vlak voor gebruik zelf te bakken. Daarvoor laat je een klein handje rauwe emping in een pan behoorlijk hete olie (190°C) glijden. Een keer roeren en de emping is al klaar, letterlijk 2-5 seconden. Snel uit de olie scheppen, goed uitschudden en op keukenpapier uit laten lekken. Rauwe emping is luchtdicht nog maanden zo niet jaren te bewaren, gebakken emping liefst zo snel mogelijk opeten.

Emping Blado

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Tuinbonensnack

Geplaatst op door november 4, 2020
24

Tuinbonen snackHoe heet het?
Krokante tuinbonen, gefrituurde bonen, tuinbonen snack, borrelboontjes, broad bean crisps, bean snack, crispy bean snack, geroosterde bonen, mollebonen, habas fritas, candou su (蚕豆酥).

Wat is het?
Gedopte tuinbonen worden krokant gefrituurd en daarna op smaak gebracht met bijvoorbeeld chilipoeder, vijfkruidenpoeder of wasabi. Ze smaken eigenlijk niet meer naar tuinboon, enkel naar crunchy “nootje” met de smaak die eraan toegevoegd is.

Hoe te gebruiken?
Als alternatief voor borrelnootjes of pinda’s. Op vluchten in Azië is krijg je vaak een zakje gefrituurde tuinbonen of erwtjes zoals je op Westerse vluchten een zakje pinda’s of borrelnootjes zou krijgen.

Tips, weetjes & recepten

  • In Groningen kent men een soortgelijke lekkernij genaamd mollebonen of gefrituurde paardenbonen, waarschijnlijk ooit overgewaaid uit Nederlands-Indië. Ga voor meer informatie én een recept om het zelf mollebonen te maken naar: Levend Erfgoed Groningen

Wat is er te koop? (klik hier)

Cashewnoten

Geplaatst op door november 27, 2022
2

cashew-nootjesHoe heet het?
Cashews, ongezouten cashewnoten, ongeroosterde cashewnoten, gestoomde cashew noten.

Wat is het?
Aan de tropische cashew boom (Anacardium occidentale) groeit de cashew appel. Die is rood of geel, lijkt een beetje op een peer en schijnt erg lekker te zijn, maar beperkt houdbaar en nogal kwetsbaar. Vandaar dat je deze vrucht hier nooit tegen komt anders dan verwerkt in bijvoorbeeld sapjes en drankjes. De grap is dat die cashew-appel een schijnvrucht is, de echte vrucht is de cashewnoot en die lijkt met een prittstift zo op het kroontje van een peer te zijn geplakt. Een beetje een surrealistisch plaatje.

Hoe te gebruiken?
Voor gebruik even 10-15 minuutjes roosteren in een oven van 160°C of tot ze mooi bruin zijn. (zie voor & na foto hierboven) Roosteren in een droge pan met dikke bodem kan ook, met een beetje olie kan ook, maar mooi egaal bruin worden ze dan niet. Warm zijn ze zacht, laat ze dus afkoelen. Ook al staat er soms op het etiket dat ze rauw zijn, ze zijn echt al zodanig behandeld (meestal gestoomd) de ze niet meer giftig zijn. Luchtdicht en droog nog maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Sojanoten

Geplaatst op door oktober 12, 2018
7

SojanotenHoe heet het?
Sojanoten, gecoate sojabonen, sojanootjes, soynut, Soy Wonders.

Wat is het?
Sojanoten zijn gedroogde sojabonen die worden geweekt en daarna voorzien van kruidig jasje worden geroosterd. Of misschien worden ze eerst geroosterd en daarna voorzien van kruidig jasje. Kan ook.

Hoe te gebruiken?
Als borrelnootje. En zo smaken ze ook. In dit geval dus een hot & spicy borrelnootje, maar er zijn meerdere varianten.

Tips, weetjes & recepten

  • Sojanoten zonder de coating zijn ook makkelijk zelf te maken: gedroogde sojabonen 8-24 uur weken in veel water, daarna in een enkele laag op een met bakpapier beklede bakplaat in een oven van 170°C. Na een kwartiertje goed in de gaten houden, vanaf dan elke 5 minuten even roeren en oppassen dat ze niet te bruin worden. Dat schijnt makkelijk te gebeuren. Alles bij elkaar waarschijnlijk een half uurtje in de oven.
    Vond het resultaat maar zozo.

Wat is er te koop? (klik hier)

Kemiri noten

Geplaatst op door september 28, 2023
67

kemiri notenHoe heet het?
Kemiri, kemirie noten, candlenut, candleberry, Indian walnut, kukui, buah keras

Wat is het?
Een kemerinoot is het vruchtvlees uit de noot van de Aleurites moluccana boom. Lijkt op het eerste gezicht een wat groot uitgevallen hazelnoot. Maar anders dan de hazelnoot is de schil bijna niet zelf te kraken, vandaar dat ze altijd gepeld worden verkocht.

Hoe te gebruiken?
Nooit rauw eten, want dan zijn ze licht giftig. Het lekkerste is om ze voor verdere verwerking eerst even goudbruin te poffen (bijvoorbeeld 10 minuutjes in een oven van 160 graden, of ingepakt in aluminiumfolie even in de airfryer), maar noodzakelijk is dat niet. In kleine stukjes hakken of pletten in een vijzel om ze daarna aan je (Indische) stoofgerecht toe te voegen. Het maakt sauzen dikker en hartiger. Kemiri smaakt vettig, notig en een beetje bitter. Luchtdicht verpakt nog jaren houdbaar. Voor grootverbruikers is er ook kant-en-klare kemiripasta te koop.

Tips, weetjes & recepten

  • De noten bevatten van nature zoveel olie dat ze kunnen branden. Vandaar dat de Engelsen ze candlenuts noemen.
  • Eventueel te vervangen door macademia noten. Dan krijg je een vergelijkbare structuur, maar mist de smaak van kemiri.
  • Kemiri wordt veel gebruikt in de indische keuken: in sambal goreng telor, Rendang, sate ajam madur, teveel om op te noemen.

Wat is er te koop? (klik hier)

Ginkgonoten

Geplaatst op door november 27, 2022
20

Ginkgo noten
Hoe heet het?
Ginkgonoten, ginkgo zaden, ginkgo, gingko, ginko, yínxìng guǒ / 银杏果 (letterlijk: ‘zilverabrikoos’), báiguǒ rén / 白果仁 (China).

Wat is het?
Ginkgonoten zijn de zaden van de vrouwelijk ginkgo boom. Aan de boom lijken het net zilverkleurige abrikoosjes, die eenmaal op de grond gevallen beginnen te rotten, glibberen en stinken, naar ranzige boter en kots. Ginkgo bomen groeiden miljoenen jaren voor en miljoen jaren na de dinosauriërs. Ze zijn tegen veel bestand maar toch leken ze rond het begin van onze jaartelling zo goed als uitgestorven. Alleen in het Westen van China groeiden nog exemplaren in het wild. Mede dankzij de geneeskrachtige eigenschappen van de zaden gingen boeddhistische monniken de boom eren, cultiveren, beschermen en ook verspreiden. Dankzij kloosters, kastelen en botanische tuinen over de hele wereld is deze bijzondere, pre-historische boom dus behouden gebleven.

Hoe te gebruiken?
Verse ginkgo noten kraken en dan van het velletje ontdoen door ze even te blancheren of bakken in droge koekenpan. Nogal een werkje, daarom zijn de vacuum- of in blik verpakte nootjes een stuk handiger. Je kunt ze roosteren of verwerken in zoete en hartige soepjes, stoofschotels, eierpuddinkjes of de klassieker achtschattenpudding.
De ginkgonoot smaakt een beetje zoetig, hoewel het kiempje binnenin een bittere nasmaak geeft. (sommige mensen schijnen dat eruit te peuteren) De structuur doet denken aan een gekookte tamme kastanje, alleen minder droog. In de ijskast lang houdbaar (weken/maanden).

Tips, weetjes & recepten

  • Waarschijnlijk dat alles wat er nog meer te weten valt over de ginkgonoot te vinden is op de enorm uitgebreide website van Cor Kwant: The Ginkgo Pages
  • Filmpje waarin the Yunnan Girl Dianxi Xiaoge: ginkgonoten plukt en klaar maakt
  • In Valkenswaard blijkt men in 2019 niet erg dol op de Japanse notenboom: poeplucht

Wat is er te koop? (klik hier)