Okonomiyaki (Japanse pannenkoek)

Okonomiyaki, Japanese pancake recipe
Okonomiyaki is een gevulde pannenkoek uit Japan, geen traditioneel gerecht maar moderne Japanse junkfood. De basis bestaat uit bloem, nagaimo (Japanese mountain yam), ei, dashi en gesneden kool, maar de rest van de ingrediënten kan nogal verschillen. De letterlijke vertaling voor “okonomi” is namelijk “wat je maar wilt”.
Dit is mijn versie (voor 2 personen):

Het beslag
100 gram bloem (bijv. bapao meel)
¼ tl bakpoeder
70 ml dashi (of 140 ml als je geen naigamo gebruikt)
3-4 el geraspte nagaimo (of meer)
¼ tl zout
⅛ tl suiker

Maak in een grote kom een beslagje van de bloem, bakpoeder en dashi zoals je zou doen als je gewoon pannenkoekenbeslag maakt. (Kuiltje in de bloem en dan beetje bij beetje de dashi erbij en roeren met garde) Voeg als het beslag mooi egaal en zonder klontjes is de eetlepel nagaimo-smurrie toe en een snufje zout. Zonder nagaimo kan het ook wel, maar dan mis je de zijdezachte structuur.
Tip: er is ook Okonomiyaki Mix te koop (Okonomiyaki No Kona van Nisshin). Alleen water en eieren toevoegen. Geen idee echter of dat wat is.
Laat dit beslag een uurtje of hele nacht rusten in de koelkast.

De vulling
300 gr spitskool in dunne reepjes
handjevol taugé
½ rode puntpaprika
300 gr rauwe, grote garnalen (in kleinere stukjes)
2 lente-uitjes in ringetjes
2 el tenkasu (of gefrituurde uitjes of stukjes kroepoek of niks)
2 eieren
4/5 plakjes gerookt ontbijtspek

Roer eerst de eieren en daarna de andere ingediënten, behalve het spek losjes door het beslag. Verhit op redelijk hoog vuur een anti-aanbakpan en voeg een beetje olie toe. Giet het mengsel in de pan, druk het een beetje aan met een spatel en leg er de plakjes ontbijtspek op.
Zet het vuur nu zachter, leg een deksel op de pan en bak ongeveer 6 minuutjes of tot je denkt dat de onderkant stevig genoeg is dat je de pannenkoek om kunt draaien. (veiligste manier is een bord op zijn kop op de pan te leggen, het hele zwikkie in een keer om te draaien en daarna de pannenkoek van het bord terug de pan in te laten glijden)
Bak ook deze kant 6 minuutjes op getemperd vuur met de deksel erop.
Daarna nog eens omdraaien en 3 minuten zonder deksel bakken. Laatste keer omdraaien en ook die kant nog 3 minuten zonder deksel bakken.

Garnering
okonomiyaki saus (eventueel vervangen door tonkatsu saus)
kewpie mayonaise
bonito flakes
1 lente-ui in dunne ringetjes
aonori (nori flakes)

Laat de okonomiyaki op een bord glijden.
Besmeer met wat okonomiyakisaus.
Verdeel de lente-uitjes erover.
Spuit de kewpie mayonaise in een mooie rastervorm.
Verdeel er een lepeltje bonito flakes overheen.
En een klein beetje aonori.

Okonomiyaki ingredienten Nagaimo, Japanese mountain yam Okonomiyaki mengsel Okonomiyaki Sauce Japanse Mayonaise Okonomiyaki van binnen

Okonomiyaki saus

okonomiyaki sauceHoe heet het?
Okonomiyaki saus (お好みやきソース), Japanse bbq-saus, een zoete variant van Japanse Worcester saus.

Wat is het?
Tsja, wat is het? Saus voor over de okonomiyaki! Okonomiyaki is als een gevulde omelet, maar dan niet op basis van ei, maar op basis van een elastisch pannenkoekenbeslag. Verder ook de saus voor over takoyaki. De smaak van de saus wordt omschreven als een dikkere, zoetere worcestershire saus, maar ik associeer de smaak eigenlijk vooral met currysaus. (voor over een patatje speciaal)

Zelf okonomiyaki saus maken
1 el ketchup
2½ tl Japanse Worcestersaus
1½ tl oestersaus
1 tl suiker
Meng alles door elkaar. Voeg naar smaak een klein beetje meer van het ene of andere ingrediënt toe. Klaar.

Hoe te gebruiken?
Nadat je okonomiyaki of takoyaki is gebakken smeer je de bovenkant in met okonomiyaki saus. Kan me voorstellen dat het ook werkt over een dikke omelet, foo yong hai of bij een frikandel speciaal. ;)
In de ijskast nog maanden houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

  • Tip om de naam te onthouden: spreek economie bekakt uit. Okonomi betekent “wat je wilt”. En dan natuurlijk yaki, wat we al kennen van de teriyaki & yakitori en wat “gegrilld” of “gebakken” betekent.
  • Eventueel te vervangen door tonkatsu saus. Die lijkt er wel op, maar is zuurder/frisser.
  • Okonomiyaki saus kun je ook maken met wat meer Westerse ingrediënten:
    4 eetl tomatenketchup
    ½ eetl Worcestershire sauce
    ¼ theel dijon mosterd
    2 eetl mirin (Japanse, zoete rijstwijn)
    1 eetl suiker
    1 theel Japanse of lichte sojasaus
    Samen in een pannetjes, 3 minuutjes zachtjes door laten koken en dan af laten koelen.
  • Recept voor mijn versie van: okonomiyaki

Wat is er te koop? (klik hier)

Tenkasu (tempura scraps)

Tenkasu, tempura stukjesHoe heet het?
Tenkasu (天かす), tempura scraps, tempura flakes, tempura druppels, agedama (揚げ玉)

Wat is het?
Vroeger waren dit geknoeide druppels tempurabeslag die je krijgt als je tempura frituurt. Men vond het zonde die weg te gooien en verzon er een nieuw doel voor. Tegenwoordig worden deze stukjes gewoon zo in de fabriek gemaakt en kun je ze kant-en-klaar in een zakje kopen. Het smaakt een beetje naar kroepoek, zonder de garnaalsmaak. Niet echt lekker om zo te eten, maar wel om te verwerken.

Hoe te gebruiken?
In Japan wordt tenkasu verwerkt in de fastfood gerechten okonomiyaki (gevulde pannenkoek) en takoyaki (gevulde poffertjes). Of als topping op udon soep. Luchtdicht, bij kamertemperatuur lange tijd te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Mijn versie van: okonomiyaki
  • Meer over: takoyaki
  • Dit product ligt niet bij de gemiddelde Aziatische supermarkt, ik vond het bij Hayato in Hillegersberg, gespecialiseerd in Japanse producten.
  • Eventueel vervangen door: kleine stukjes kroepoek of Indische, gefrituurde uitjes. Of gewoon zelf maken en wat tempurabeslag in een frituurpan druppelen. Voorgedaan in dit: filmpje

Wat is er te koop? (klik hier)

Kewpie (Japanse mayonaise)

Japanse mayonaiseHoe heet het?
Kewpie mayonaise, Q.P, Japanse mayonaise.

Wat is het?
Kewpie is een wereldberoemd merk Japanse mayonaise, vernoemd naar de Kewpie-pop die begin vorige eeuw in de hele wereld populair was. (ik ken ‘m niet, maar Anne Frank schijnt ‘m voor haar Sinterklaas te hebben gekregen). De mayonaise is friszuur.

Hoe te gebruiken?
In dunne lijntjes een rastertje spuiten over de okonomiyaki of takoyaki. Als je de rode dop eraf draait kun je dikkere, stervormige strepen trekken. Wordt ook gebruikt in sommige gerolde sushi. Verder natuurlijk gewoon te gebruiken in plaats van elke andere mayonaise.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Aonori (zeewier flakes)

aonoriHoe heet het?
Aonori, green laver, green nori flakes, blauw zeewier, 青海苔, アオノリ.

Wat is het?
Aonori is zongedroogd zeewier, verkruimeld tot flakes of poeder of iets daartussen in. De naam suggereert ten onrechte dat het gewoon verkruimelde norivellen zijn, maar het is van een heel ander geslacht zeewier. Aonori wordt gemaakt van (bepaalde soorten) zeesla.

Hoe te gebruiken?
Aonori wordt vooral gebruikt als kruidige garnering. Het ruikt naar gemaaid gras en heeft het ziltige van zeewier. Lekker als finishing touch op bijvoorbeeld okonomiyaki, takoyaki, noodlesoep of noodles. Een schepje in je tempurabeslag kan ook. Luchtdicht nog lang bij kamertemperatuur te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Nagaimo (Japanese mountain yam)

NagaimoHoe heet het?
Nagaimo, yamaimo, tororoimo, Chinese yam, Japanese mountain yam, Korean yam, Dioscorea opposita (L), huaishan yao (淮山药), shan yao (山药)

Wat is het?
Nagaimo is een zetmeelhoudende, zeer lichte, crispy wortel uit de familie van de yam. Crispy als een vers radijsje, maar dan met de vreemde eigenschap dat er vrijwel meteen na het aansnijden een doorzichtig, plakkerig vocht uit begint te druipen. Geraspt ontstaat er een witte, plakkerige smurrie die de Japanners “tororo” noemen. De schil is vaak lichtgeel en dun, zoals op de foto, maar soms ook meer als die van een zanderige aardappel.

Hoe te gebruiken?
In tegenstelling tot alle andere soorten in de yam-familie is nagaimo niet giftig en kan dus ook rauw gegeten worden. Veel smaak heeft het niet, het is vooral de behangselplak-structuur van de geraspte wortel waar het om gaat. Die gaat door het beslag van gevulde pannenkoeken (Okonomiyaki) of in een kom soba noodlesoep: lekker glibberen. De wortel is best lang te bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook toch niet.

Tips, weetjes & recepten

  • Yamaimo is de verzamelnaam voor een aantal Japanse yam-soorten, namelijk:
    nagaimo (mooie, langwerpige variant, zoals in deze post)(A)
    ichoimo (als een half bot voor de hond)(B)
    yamatoimo (knollig, als een aardappel)(C)
    jinenjyo (dunner, langer en veel grilliger van vorm)(D)
    Klik hier voor: het bijbehorende plaatje waarop je A/B/C/D ziet.
  • Recept voor mijn versie van: okonomiyaki
  • Zie hier een illustratief filmpje over het maken van okonomiyaki uit de serie Cooking with dog of de informatieve blogpost van Just One Cookbook.
  • Overgebleven nagaimo kun je geschild en in schijfjes van 1,5 cm bakken in wat olie tot mooi bruin. Met op het laatst een scheutje licht sojasaus die je laat bubbelen tot de schijfjes een laagje hebben. Pas op dat de sojasaus niet verbrandt.

Gebakken en geglaceerde Nagaimo (Japanese Mountain Yam

Wat is er te koop? (klik hier)

Dashi (Japanse bouillon)

Dashi bouillon Hoe heet het?
Dashi, hondashi, Japanse bouillon, Japanese stock, dashi no moto / だしの素 (Japan).

Wat is het?
Dashi is Japans voor “bouillon” en kan van verschillende ingrediënten gemaakt worden, maar de meestvoorkomende variant is ichiban dashi, gemaakt van bonito vlokken (bonito is een tonijnsoort) en kombu (een soort zeewier). Dus als men het kortweg over dashi heeft wordt meestal die variant bedoeld, maar dashi gemaakt van shiitakes of gedroogde sardines bestaat ook. Dashi heeft een beetje typische, ongebruikelijke smaak. Voor westerlingen zal het misschien “even wennen” zijn, maar vooral verse dashi is echt heerlijk.

Hoe te gebruiken?
Als basis voor Japanse soepen, noodle-soepen of als smaakmaker in allerlei Japanse gerechten. Voor de verhoudingen water : dashipoeder zie de comments hieronder. De zakjes dashi zijn koel en droog nog jaren te bewaren. Je kunt dashi in recepten vervangen met willekeurig elk andere bouillon, je zult dan de typische dashismaak missen, maar een gerecht zal nog steeds lekker zijn.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Bonito vlokken (Katsuobushi)

Bonito flakesHoe heet het?
Bonito vlokken, bonito flakes, fish flakes, katsuo-bushi / かつおぶし / 鰹節 (Japan).

Wat is het?
Bonito vlokken zijn de schaafsels van een gedroogde, gefermenteerde en gerookte tonijnsoort, namelijk de gestreepte tonijn. Ook wel bonito, skipjack, skipjacktonijn of Katsuwonus pelamis genoemd. Zo’n gedroogd stuk bonito heet katsuobushi. Het doet in eerste instantie, qua geur misschien een beetje aan vissenvoer denken, maar verwerkt in gerechten is het echt heerlijk. Door de fermentatie heeft het een mooie umami-smaak gekregen.

Hoe te gebruiken?
Van de wat dikkere schaafsels (kezuri-katsuo) wordt samen met kombu japanse bouillon (dashi) getrokken. De dunnere schaafsels (hana-katsuo) worden als smaakmaker toegevoegd aan allerlei gerechten. Het grappige is dat een toefje bonito vlokken op een warm gerecht door de opstijgende warmte lijken te dansen. (zie kort filmpje )

Tips, weetjes & recepten

  • Recept: zelf dashi maken (Japanse visbouillon)
  • Recept: okonomiyaki
  • Wikipedia over : katsuobushi
  • Het eerste zakje heeft mooiere vlokken dan dat tweede product met 5 zakjes. Dat heeft een beetje de structuur van licht zaagsel. Minder flaky dus.

Andere posts over gedroogde vis enzo:

Gedroogde garnaaltjes Gedroogde inktvis Gedroogde st. Jacobs schelpen, Conpoy Maldive Fish Gedroogde ansjovis Ikan Teri, gedroogde ansjovis

Wat is er te koop? (klik hier)