Een klassieker uit Sichuan: mǎyǐ shàng shù / 蚂蚁上树. Letterlijk vertaald: mieren die een boom beklimmen, waarbij het rul gebakken gehakt doet denken aan mieren en de glasnoedels aan boomtakjes. Hadden onze Hollandse gerechten maar zulke mooie namen. Hoewel, “blote-billetjes-in-het-gras” is toch ook niet mis?
Een klassieker uit de Koreaanse keuken, erg populair bij westerlingen en ik snap wel waarom: de sweet potato noodles zijn heerlijk verkoelend en niet melig, de dressing lekker zoet, zout en notig van de suiker, sojasaus en sesamolie. Echt een aanrader.
Dat was de opdracht voor het Foodblogevent van Augustus: maak een Aziatische salade. Het hoefde niet authentiek te zijn, gewoon een lekkere, frisse salade met minstens één typisch Aziatisch element.
En was ik eerst nog bang dat iedereen op vakantie zou zijn of Aziatisch buiten hun comfortzone zou vallen, de inzendingen bleven gestaag binnen stromen. Echt superleuk, het is een bonte verzameling recepten geworden. Bedankt Kasia, Mr Ooijer, Elisabeth, Wouter, Gabriella, Vongole, Miss B., Johanna, Yannah, Saskia, Cheukam, Daisy, Smaakmaakster Femke, De Ruijsbroekjes, René, Marsepein, Boudewijn, Paul Bom, Maaike, Karl, Laura, Pauline, Junglefrog, MaaNtje, Tertia, Caroline, Claudia, Tanja, Klary, Silke en Corrine!
Bij een foodblogevent gaat het niet om winnen en alle inzendingen zijn me lief, die van de heerlijkste salades, de mooiste foto’s of die van mensen met een aanvankelijke Aziatische-keuken-schroom. Die van een eigen creatie, Japans, Thais of Indiaas, van toevallige voorbijgangers, vaste lezers of langswippende twitteraars. Maar er kan er maar eentje het stokje overnemen en dat is Cheukam van (voorheen) JoyofFood.nl!
Het recept voor deze salade is van chef-kok Paul Bom, winkelchef bij de Vegetarische Slager in Den Haag. Een enorme contradictio in terminis, “Vegetarische Slager”, maar je snapt meteen waar het om gaat. Ze bedenken en ontwikkelen toepassingen voor de modernste vleesvervangers op basis van lupine en/of soja (Beeter©), zoals de teriyaki in dit recept die naar verluidt niet van echte kip te onderscheiden is. En je hoeft niet speciaal naar Den Haag om het zelf te kunnen proeven, er zijn ook een aantal verkooppunten in het land. Of anders is er nog de webshop.
Paul heeft een voorliefde voor de Japanse keuken, dus de opdracht voor het foodblogevent van de maand Augustus “maak een Aziatische salade” was aan hem wel besteed. Alleen heeft hij geen foodblog, vandaar dat het recept hieronder staat.
De Kasia waar deze salade naar is vernoemd is Kasia Vermaire: health coach, food inspirator en Nederlands eerste vrouwelijke thee-sommelier. Ze ontwikkelt nieuwe creaties met thee en geeft presentaties over nieuwe manieren om thee te serveren. Ze doet aan food & tea pairing en adviseert horecagelegenheden met betrekking tot thee. Lees meer daarover op haar website: www.kasiavermaire.com.
Het thema voor het foodblogevent van augustus inspireerde haar tot onderstaande Aziatische salade waarin ze maar liefst 27 ingrediënten met elkaar in balans brengt en waarbij ze een bijzondere ijsthee van oolong en pandanblad bedacht.
Hoe heet het?
De wijn: rode rijstwijn uit Fujian, red glutinous rice wine, 红糟酒, Fuzhou red wine, Foo-chow red wine, uang chew, ang chiew.
Het residu: red wine lees, fermented red rice, 红糟, 紅糟, hong zhao, ang zhao, ang chow.
Wat is het?
Een speciale, rode rijstwijn uit de provincie Fujian (Oost-China, recht tegenover Taiwan) en specifieker nog: uit de hoofdstad Fuzhou (Foochow). De wijn wordt gemaakt door gekookte kleefrijst samen met rode rijstgist, wat wijngist en water ongeveer een maand te laten fermenteren. Het alcoholpercentage variëert tussen de 10% en 15%. De smaak hoort zoet en fruitig (eufemisme voor zurig?) te zijn, maar toch ook wel sterk alcoholisch. Niet echt een slobberwijntje.
Hoe te gebruiken?
De wijn wordt met kleine beetjes gedronken en schijnt enorm gezond zijn. Maar er wordt vooral mee gekookt, net als met het rijst-residu, de zogenaamde “red wine lees”. Dat wordt dus nooit weggegooid, sterker nog, dat residu wordt apart verkocht. Alleen niet in Nederland, jammer genoeg. Gewoon een paar eetlepels meebakken of meestoven voor kleur en (de beetje bittere) smaak. Wijn en “wine lees” zijn in de koelkast weken, misschien wel maanden te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
Kip (parelhoen of piepkuiken kan ook) wordt voor het grillen eerst zachtjes gepocheerd in een zogenaamde “meestersaus”. Deze warme, kruidige bouillon op basis van sojasaus, rijstwijn en allerlei kruiden en specerijen staat in sommige beroemde restaurants in China al decennialang dagelijks te pruttelen. Telkens als er kippetjes in worden gepocheerd wordt ie beter en lekkerder. Ik vries mijn meestersaus tussendoor in, hij is van 2006, in september werd ie 18, een tienersaus!
Kerrie of kerriepoeder is mengsel van verschillende specerijen. Er bestaat geen vaststaand of authentiek recept, het verschilt per land, regio of zelfs familie. In warmere oorden zit er vaak meer chilipoeder in en is het mengsel dus roder van kleur. In Nederland kennen we vooral kerrie djawa, een mengsel uit de Indische keuken en tegenwoordig ook hindoestaanse kerrie, uit de Surinaamse keuken. Uit India is de Kerrie Madras beroemd.
In de basis zit vaak komijnzaad, korianderzaad, zwarte peper, gedroogde chili, bruin mosterdzaad en fenegriekzaad, maar de variaties zijn eindeloos: kurkuma, gedroogde gember, ajowan, venkel, salamblad, piment, kruidnagel, kardemom, kaneel en meer.
Hieronder een kleine verzameling kerrie recepten:
Ramen = bouillon + noodles + vlees + toppings + garnering.
In Japan en China is dit wat men eet na een avondje stappen of overwerken. Op elke hoek van de straat zit wel een noodlebar en vaak zijn ze tot laat in de nacht open. Amerika is ook al in de ban van de noodle-soep, nu Nederland nog.
Ik gebruikte voor mijn versie net wat me uitkwam uit het Momofuku kookboek, maar gaf er vooral mijn eigen draai aan. Dat is ook de lol van ramen, iedere regio, ieder dorp, iedere kok heeft zijn eigen versie.
Mijn bouillon maakte ik van:
2 kippenbouten
1 kg varkensbotten (half uurtje geroosterd in de oven)
8 gedroogde Chinese champignons
4×7 cm stukje kombu
100g Chinees spek (of gerookt ontbijtspek)
4 lente-uitjes
1 kleine ui
1 bospeen
1 el zout
3 el Chinese sojasaus of Kikoman
1 el mirin
3 liter water
Ik deed het op mijn eigen, luie manier: alles 45 minuten in de snelkookpan, zeven, invriezen en dan langzaam laten ontdooien zodat je een prachtig heldere bouillon overhoudt. Ik vond de bouillon lekker maar ben benieuwd hoeveel anders het zou smaken als je alles op de traditionele, langzame, tig-stappen manier zou doen.
Vervolgens is het heel simpel. Je pakt een grote kom, doet daarin de hete bouillon en begint je ingrediënten toe te voegen. Zorg er alleen wel voor dat alles op temperatuur is, want regel 1 bij ramen is: gloeiendheet serveren.
Toppings:
* ramen noedels (4 minuutjes gekookt in water zonder zout)
* een paar dunne plakjes Momofuku buikspek
* een zachtgekookte eitje (ik deed de mijne 45 minuten op 60°C-63°C)
* geblancheerde sugarsnaps
* geblancheerde waterkastanjes
* gekookte grote garnalen (bij gebrek aan Narutomaki)
* rauwe enoki paddestoelen
* Koreaans gedroogde pepersliertjes (shilgochu)
* lente-ui
* Chinese bieslook
Tips & weetjes
Koreaanse barbecue (gogi gui) gebeurt gezellig aan tafel. Vroeger met een echt tafel-bbq-tje, tegenwoordig met een elektrisch apparaat dat verdacht veel op een gourmetstel lijkt, maar dan zonder de pannetjes. Men grillt kleine stukjes gemarineerde biefstuk, kip of varkensvlees en eet die uit het vuistje, gewikkeld in een blaadje sla met wat lente-ui, ssamjang en eventueel wat rijst. Minder gezellig, maar wel lekkerder is het vlees aan een stuk te laten en pas na bereiding in reepjes te snijden.
Woon je ergens waar je niet of moeilijk aan ketjap manis kunt komen, maar wel aan gewone, lichte sojasaus? Dan kun je overwegen zelf ketjap te maken, moeilijk is het niet en de benodigde ingrediënten zijn vaak wel makkelijk te vinden:
100 ml lichte sojasaus (bv Kikkoman)
50-100 ml melasse (en/of palmsuiker)
2 schijfjes gemberwortel
1 klein teentje knoflook, geplet
½ rood chilipepertje (vers of gedroogd)
1 steranijs
Al roerend aan de kook brengen, voorzichtig in ongeveer 10 minuten in laten koken tot stroperige dikte. Let op dat het niet aanbrandt. Blackstrap melasse is nogal bitter en totaal niet zoet, dus als je die gebruikt zul je ook zeker palmsuiker moeten gebruiken, ketjap manis hoort namelijk zoet zijn.
Af laten koelen, zeven en in de koelkast bewaren.
Gimbap is de Koreaanse versie van maki-sushi: in nori vellen (“gim” in het Koreaans) gerolde sushirijst (“bap” in het Koreaans), typisch gevuld met (een combinatie van) komkommer, danmuji (gele rettich), omeletreepjes, tonijnsalade of surimi-sticks. Maar in de praktijk zijn er nog legio andere vullingen te bedenken.
De rijst wordt niet gemengd met sushi-azijn, zoals in Japan, maar met sesamolie en zout. Verder is het principe hetzelfde: je legt een norivel met de glimmende kant naar beneden op een sushimatje, verdeeld er een dun laagje koude rijst over, legt wat lange stroken komkommer, etc in het midden en rolt het matje zo stevig mogelijk op. Daarna nog even flink knijpen en met een nat mes in plakjes snijden.
Serveren met een dip van sojasaus en wasabi.
Lees op wikipedia veel meer over: gimbap.
Of zie alle gerelateerde posts mbt: sushi & gimbap benodigdheden.
Dit gerecht met niet teveel ingrediënten staat hier regelmatig op tafel: lekker, gezond, snel en makkelijk, wat wil een mens nog meer. In het originele recept uit “Het Low Fat Kookboek” van Helen Aitkins wordt de varkenshaas in stukjes gegaard in de saus, maar ik bak ‘m liever apart en rosé.
RECEPT
(voor 2 personen)
Bak rustig (in hapjespan of wok met passend deksel) in een beetje olie:
1 el fijngehakte knoflook
1 el fijngehakte gember
1 tl sichuanpeper
1 steranijsje
Voeg toe:
1 tl chilibonensaus (toban jiang)
En vrij snel daarna:
200 ml kippenbouillon (of water)
1½ el lichte sojasaus
Gaar hierin:
400g Chinese broccoli
Liefst de steeltjes eerst (± 4 minuten) en dan het blad (± 2 minuten).
Bind de saus met een beetje maïzena, opgelost in wat koud water.
Bak ondertussen een varkenshaasje met wat zout goudbruin en van binnen rose (minuut of 12), eventueel afblussen met een scheut Shaoxing rijstwijn. Laat even rusten onder aluminiumfolie en snijd in plakjes.
Serveren met pandan rijst .
Vroeger vond ik dat je oesters alleen puur moest eten, zo rauw, hup je mond in. Hooguit met wat superfijngesneden sjalot en een paar druppels rode rijstazijn. Maar jeetje, op zijn Chinees, warm gestoomd met zwarte boontjes is toch ook echt heel erg lekker. Ik zou niet meer kunnen zeggen wat ik het lekkerst vindt. Recept voor een dozijn oesters:
Maak een sausje van:
1 el lichte sojasaus
1 el shaoxing rijstwijn
1 el heldere rijstazijn
2 el water (of mooie kippenbouillon als je hebt)
1½ tl suiker
2 tl sesamolie
Doe een eetlepel gedroogde zwarte boontjes in een theezeefje en zet 5 minuten weg in een bakje water. Daarna afspoelen en ze zijn klaar voor gebruik.
Boen de oesters eventueel eerst nog even goed schoon. Open ze met een oestermes, maak de oester los van de bodem, maar laat ze wel in de schelp. Leg ze op een groot bord dat past in je stomer. Voor de stabiliteit kun je van stukken alumiumfolie propjes/zwembandjes maken waarop je de oesters stevig neerzet. Verdeel op elke oester ongeveer 5 zwarte boontjes. Giet het sausje voorzichtig in de oesterhelften en stoom ze nu in 3-5 minuten warm en half gaar. Bestrooien met het fijngesneden groen van een lente-uitje en direct serveren.
Tip 1: oesters voor het stomen overdoen in decoratieve amuse bakjes.
Tip 2: mensen die niet van oesters houden vinden ze zo soms wel lekker.
Zhà jiàng miàn / zhajiang mian / 炸醬麵 is een simpel, klassiek noodle-gerecht uit het Noorden van China bestaande uit tarwe-noodles, daarop wat gehaktsaus (op smaak gebracht met sojabonensaus) en verschillende soorten rauwe of geblancheerde groenten. Vlak voor je het eet roer je alles door elkaar. Typisch homestyle cooking of streetfood, wat betekent dat het allemaal niet zo nauw komt.
Dit van oorsprong Chinese gerecht (chǎo miàn / 炒面) leerden wij in Nederland kennen via de Indische keuken. Vandaar dat wij het “Bami Goreng” noemen, maar in veel andere landen noemen ze het op zijn Chinees “Chow Mein”. Hoe dan ook komt het op hetzelfde neer: gebakken noodles met stukjes vlees, vis, groenten, etc. Er bestaat geen vast recept voor Chow Mein, dit is wat ik laatst deed:
Deze beroemde delicatesse uit Sichuan stond al jaren op mijn to-do-lijst. Eerst kon ik de zoete rijstwijn (lao zao) niet vinden, daarna bleek de verkoop van saltpeter aan banden gelegd. Toen ik dat toch ergens op de kop had getikt durfde ik het niet te gebruiken en toen ik had uitgevogeld dat je sowieso beter nitrietzout kunt gebruiken, toen waren het gewoon de vele handelingen in het recept die me bleven intimideren: ontdooien, marineren, drogen, roken, stomen en frituren. Waarbij vooral dat frituren van een hele eend me angst inboezemde.
Maar vandaag kwam het er dan toch van. Onder andere aangespoord door het foodblogevent van juli 2011: “Waar rook is, is vuur”.
Sojabonen hebben een slechte naam in Nederland, maar de meeste mensen weten niet eens dat jonge, verse, groene sojaboontjes net zo lekker kunnen zijn als tuinboontjes. Zeker als je ze dubbeldopt. Even ontdooien en je floept het erwtje tussen duim en wijsvinger zo uit zijn velletje. Je moet er even voor gaan zitten maar dan heb je ook wat.
Ingrediënten
200g dubbelgedopte sojaboontjes
1 teentje knoflook, fijngehakt
2T boter
2T lichte (Japanse) sojasaus
Verwarm een pannetje met dikke bodem en bak de knoflook op niet te hoog vuur glazig. Voeg de sojasaus en de dubbelgedopte sojaboontjes toe en laat zachtjes een minuut of twee pruttelen.
Ook lekker: schepje XO-saus met de knoflook meebakken, sjalotje kan ook, afblussen met sake of wat gehakte koriander of peterselie op het laatst. Het ligt er een beetje aan waar je het bij wilt serveren.
Lekker bij gestoomde vis of ander seafood.
NB 100g sojapeulen = 47g erwtjes, 45g doppen, 8g velletjes
Hele sojabonen zelf dubbeldoppen geeft het mooiste resultaat, maar een zak enkelgedopte sojabonen dopt een stuk sneller.
Hoe heet het?
Hoisinsaus, hoisin, hai-xian sauce, hǎi xiān jiàng / 海鮮醬 (China).
Wat is het?
Hoisinsaus is een typisch Kantonese, dikke saus gemaakt van sojabonen, suiker, azijn, knoflook, een ietsiepietsie chilipeper en andere smaakmakers. In het geval van Lee Kum Kee zelfs belachelijk veel andere smaakmakers. Recepten verschillen dus per producent, maar het resultaat is altijd een dikke, zoete, bruine saus.
Hoe te gebruiken?
In marinades (doet het vooral goed met vet vlees als spareribs of chickenwings) of om mee te glaceren. Als roerbaksaus of dipsaus bij bijvoorbeeld loempia’s of Vietnamese Phở. De smaak is zoet. Geliefd bij kinderen. In de ijskast nog vele maanden te bewaren.
Tips, weetjes & recepten
Zelf hoisinsaus maken?
Heb je een dieetbeperking waardoor de potjes uit de winkel niet voldoen, dan kun je hoisinsaus ook zelf maken. Het resultaat smaakt ietsje anders dan de verschillende merken hoisin die ik ken, maar in aard lijkt het er wel op. En daarnaast is het gewoon een lekkere saus:
1 el olie
1 flinke teen knoflook, fijngesneden of geraspt
1/2 tl vijfkruidenpoeder
1/2 cup (=135g) rode (aka) miso pasta
1/2 cup (=170g) honing of maple syrup
2 el rijstazijn.
Bak de knoflook zachtjes in de olie, voeg daarna de rest van de ingrediënten toe en laat 5 minuutjes, al roerend, doorkoken. Daarna in de koelkast bewaren.
Bron: (H)eerlijk van Gwyneth Paltrow