Tagarchief: sojabonensaus

Allerlei soorten sojabonensauzen uit allerlei Aziatische landen op een rijtje: miso, taotjo, hoisin, doenjang, etc.

Sojabonensauzen op een rijtje

Geplaatst op door november 11, 2018
8

Verschillende sojabonensauzen
Sojabonensaus, sojabonenpasta, gele bonen, gefermenteerde sojabonen, gezouten sojabonen, ieder land in Azië lijkt zijn eigen sojabonensaus te hebben. Wat is sojabonensaus en wat is het verschil tussen de ene en de andere? Welke lijken op elkaar en welke kun je eventueel met elkaar vervangen?

=> De eerder besproken soorten op een rijtje (vlnr op de foto) :
(klik op de namen voor de gebruikelijke bespreking, of klik hier voor alle besprekingen onder elkaar)

  • Hoisinsaus
    Uit: Zuid China, Kanton
    Smaakt zout en zoet tegelijk, duidelijk friszuur pruimensmaakje.
    Lijkt op: “zoete bonensaus met ketchup”.
  • Zoete bonensaus
    Uit: Noord China
    Smaakt minder zout en zuur dan hoisin. Heeft een lekker sojasaus-achtig smaakje en is tegelijkertijd ook zoet.
    Lijkt op: Japanse agadashi miso en Koreaanse chunjang. (niet op foto)
  • Chu Hou saus
    Uit: Zuid China, Kanton
    Smaakt hartiger dan zoete bonensaus, door de sesampasta en andere smaakmakers.
    Lijkt op: “zoete bonensaus of gele bonensaus met sesampasta”.
  • Gele bonensaus (taotjo)
    Uit: China (ook bekend in Indonesië en Thailand)
    Smaakt zout en hartig, helemaal niet zoet en ook geen sojasaussmaakje. Vaak met hele boontjes, soms glad gemalen.
    Lijkt op: lichte miso of doenjang.
  • Miso
    Uit: Japan
    Complexer met een duidelijker gefermenteerd alcoholachtig smaakje. Steviger, stugger ook. Meer een pasta dan een saus.
    Lijkt op: eigenlijk moeilijk te zeggen, want er zijn vele varianten. Maar de shiro miso op de foto lijkt het meest op gele bonensaus of doenjang.
  • Doenjang
    Uit: Korea
    Smaakt vooral zout en hartig en is het dikste en grofste van textuur.
    Lijkt meest op: lichte miso en gele bonensaus.

Verschillende sojabonensauzen


=> Bewust niet in dit overzichtje opgenomen, maar wel al besproken zijn:

  • Toban jiang (chilibonensaus uit Sichuan)
    Gochujang (chilipasta uit Korea).
    Beide sauzen bevatten wel gefermenteerde sojabonen, die ook bijdragen aan hun bijzondere karakter, maar toch zijn ze op de eerste plaats chilisaus en weinig vergelijkbaar met de sauzen hierboven.
  • zwartebonensaus
    Zwarte bonensaus is meer een kant-en-klare (wok)saus met gefermenteerde zwarte boontjes, dan een saus van gefermenteerde, gewone sojabonen. Zwarte bonensaus smaakt compleet anders dan bovenstaande bonensauzen die wel met elkaar vergelijkbaar zijn in smaak en gebruik.

Gele bonensaus (taotjo)

Geplaatst op door oktober 27, 2018
73

Chinese en Thaise Gele bonensaus
Hoe heet het?
Gele bonensaus, yellow bean sauce, salted soybean paste, fermented soybean sauce, taotjo / tauco / tauchu (Indonesië), dtow jiaw / tai jiew / tow jiew / tao-jia / เต้าเจี้ยว (Thailand), huángjiàng 黄酱 / yuánchi jiàng 原豉酱 / gān huángjiàng 干黄酱 (China).

Wat is het?
In tegenstelling tot zwarte bonensaus die wordt gemaakt van zwarte sojabonen (of beter gezegd, van gefermenteerde, zwarte boontjes) wordt gelebonensaus gemaakt van gewone sojabonen (in het Chinees huáng dòu, letterlijk “gele boon” genoemd). De naam gele bonensaus slaat dus op de gebruikte sojaboon, niet op de kleur van de saus, want die is eerder bruin te noemen. Gekookte sojabonen worden gemengd met water, zout en een beetje tarwebloem om in potten in de zon te fermenteren. De smaak is lekker zoutig, maggi-achtig. Soms is de saus met stukjes of hele sojabonen, soms glad gemalen. Soms dun, soms dik, droog.

Hoe te gebruiken?
In roerbakgerechten toevoegen als smaakmaker. Maar voeg het pas op het laatst toe, het kan carameliseren en dus ook verbranden. Het overheerst (lees: verpest) een gerecht niet zo snel als zwarte bonensaus, maar kijk ook hier uit dat je niet teveel gebruikt. Beter wat water, bouillon of sojasaus toevoegen als je meer saus in je gerecht wilt. Eenmaal geopend nog heel lang houdbaar in de koelkast.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Witte miso (Japanse sojabonenpasta)

Geplaatst op door maart 7, 2021
18

Witte Miso, niet witHoe heet het?
Witte miso, lichte miso, shiro miso / 白みそ / 白味噌 (Japan), ชิโระมิโซะ (Thailand).

Wat is het?
Miso is een gefermenteerde pasta gemaakt van sojabonen, rijst (of soms gerst) met zout en koji. Koji is een goedje gemaakt van óf rijst óf gerst óf sojabonen dat men laat fermenteren door er een specifieke schimmel genaamd Koji-kin aan toe te voegen. Afhankelijk van de basis van dit goedje krijg je:
* witte shiro-miso (koji obv rijst)
* rode aka-miso (koji obv gerst) of
* zwarte kuro-miso (koji obv sojabonen)
Van deze drie soorten miso is shiro miso het minst zout en het minst gefermenteerd. Een goede “miso voor beginners”.

Hoe te gebruiken?
Als smaakmaker. Kan “rauw” in dressings en sausjes verwerkt worden, of warm in soepen, (lak-) sauzen en stoofpotjes. Niet te lang meeverwarmen, want de smaak loopt dan snel terug. Witte miso lijkt qua structuur een beetje op smeuïge, gladde pindakaas. De kleur is niet wit maar gelig tot roodbruin. En de smaak is behoorlijk zout met die typische smaak van fermentatie: beetje alcohol-achtig, maggie-achtig, marmite-achtig. Niet iedereen is er dol op. Gewoonlijk wordt de pasta eerst verdund met wat water en dan beetje bij beetje toegevoegd aan een gerecht, tussendoor steeds proevend of het niet te zout wordt. Na openen in een afgesloten potje in de koelkast nog maanden houdbaar, maar je zou het ook (in deelblokjes) in kunnen vriezen.

Tips, weetjes & recepten

  • Ligt qua smaak redelijk dichtbij Chinese gele- en zoete bonensaus, wat natuurlijk niet raar is, want het waren ook de Chinezen die in de 6e eeuw de voorloper van miso samen met het Boeddhisme introduceerden in Japan. Klik hier voor: al die sojabonensauzen op een rijtje
  • Recept: Aubergines met miso uit de oven.
    Of: 5 recepten met miso van Janneke Vreugdenhil
  • Voor wie veel dieper in de misomaterie wil duiken is deze link misschien interessant: gevonden in google books
  • Afhankelijk van de verhouding sojabonen-rijst of sojabonen-gerst, de soort rijst, de fermentatietijd (van dagen tot jaren), de soort en hoeveelheid koji en de hoeveelheid zout zijn er in Japan vele varianten miso op de markt. Teveel om allemaal te bespreken, vooral omdat ze hier toch niet allemaal te koop zijn.
  • Tip: bij de ruim gesorteerde biologische supermarkt blijken meer varianten te koop dan bij de ruim gesorteerde aziatische supermarkt.
  • Lees alles over miso op Just Hungry (Engels)

Wat is er te koop? (klik hier)

Doenjang (Koreaanse sojabonenpasta)

Geplaatst op door november 11, 2018
5

Doenjang, Koreaanse MisoHoe heet het?
Doenjang, toenjang, denjang, Koreaanse sojabonenpasta, gele sojabonensaus, gefermenteerde bonenpasta, 된장, 된醬

Wat is het?
Doenjang is een sojabonenpasta waarvoor gedroogde sojabonen worden gekookt, daarna grof gemalen en in grote blokken (meju, 메주) geperst. Deze blokken worden samen met de rijstbacterie Bacillus subtilis een paar weken in de zon gelegd om te fermenteren. Daarna wordt het vermengd met zout water om in aardewerken potten rustig verder te fermenteren. Op het einde van het proces wordt het vocht eruit gefilterd (dit is Koreaanse sojasaus) en blijft de doenjang over. Althans, dit is de traditionele methode. In de moderne/fabrieks methode wordt ook tarwemeel toegevoegd en bijvoorbeeld gefermenteerde ansjovis om de smaak te versterken.

Hoe te gebruiken?
Traditioneel wordt doenjang als smaakmaker toegevoegd aan groentenstoofpotjes (doenjang jjigae) en soepen. Vermengd met gochujang (Koreaanse chilipasta) vormt het de basis voor de typisch Koreaanse dipsaus Ssamjang. Maar doenjang kan ook rauw gegeten worden, bijvoorbeeld als rauwkost dip. Qua smaak en geur lijkt het erg op Japanse miso of Chinese gele bonensaus, qua textuur zit het ertussenin. In de ijskast nog vele maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Hoisinsaus

Geplaatst op door januari 29, 2023
72

Hoisin sausHoe heet het?
Hoisinsaus, hoisin, hai-xian sauce, hǎi xiān jiàng / 海鮮醬 (China).

Wat is het?
Hoisinsaus is een typisch Kantonese, dikke saus gemaakt van sojabonen, suiker, azijn, knoflook, een ietsiepietsie chilipeper en andere smaakmakers. In het geval van Lee Kum Kee zelfs belachelijk veel andere smaakmakers. Recepten verschillen dus per producent, maar het resultaat is altijd een dikke, zoete, bruine saus.

Hoe te gebruiken?
In marinades (doet het vooral goed met vet vlees als spareribs of chickenwings) of om mee te glaceren. Als roerbaksaus of dipsaus bij bijvoorbeeld loempia’s of Vietnamese Phở. De smaak is zoet. Geliefd bij kinderen. In de ijskast nog vele maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Zelf hoisinsaus maken?

Eigengemaakte hoisinsaus

Heb je een dieetbeperking waardoor de potjes uit de winkel niet voldoen, dan kun je hoisinsaus ook zelf maken. Het resultaat smaakt ietsje anders dan de verschillende merken hoisin die ik ken, maar in aard lijkt het er wel op. En daarnaast is het gewoon een lekkere saus:

1 el olie
1 flinke teen knoflook, fijngesneden of geraspt
1/2 tl vijfkruidenpoeder
1/2 cup (=135g) rode (aka) miso pasta
1/2 cup (=170g) honing of maple syrup
2 el rijstazijn.

Bak de knoflook zachtjes in de olie, voeg daarna de rest van de ingrediënten toe en laat 5 minuutjes, al roerend, doorkoken. Daarna in de koelkast bewaren.
Bron: (H)eerlijk van Gwyneth Paltrow

Wat is er te koop? (klik hier)

Zoete bonensaus (tian mian jiang)

Geplaatst op door januari 29, 2023
8

Sweet Bean Sauce (tian mian jiang)Hoe heet het?
Zoete bonensaus, zoete sojabonensaus, zoete gefermenteerde saus, sweet ground bean sauce, tian mian jiang / tián miàn jiàng / 甜面酱.

Wat is het?
Zoete bonensaus is een chocoladebruine, gladde saus uit Noord China. Gestoomde broodjes (mantou) laat men uitgespreid op bamboe schalen of op een bedje van sorghum eerst een paar dagen of weken in een aparte ruimte fermenteren/beschimmelen voor men ze met wat water en zout (5% ) in aardenwerken potten buiten, onder dagelijks roeren nog 3-8 maanden verder laat fermenteren tot een zachte, zoutige en tegelijk zoete saus. Vaak op smaak gebracht met de gefermenteerde sojabonen die overblijven bij het maken van sojasaus.

Hoe te gebruiken?
Kan in principe rauw, dus als dipsaus gegeten worden. Ook lekker in stoofschotels of in de vulling van allerlei dumplings of bapao. De smaak is “hartig”, zoet en zout tegelijk, alsof er sojasaus in zit. Lijkt een beetje op hoisinsaus, maar dan warmer en ronder van smaak. Na openen in de koelkast nog maanden houdbaar. (etenswaren nooit in aangebroken blik bewaren, altijd overdoen in bakje/zakje)

Tips, weetjes & recepten

  • Eventueel gecombineerd met een klein beetje suiker, sesamolie en rijstwijn is dit het traditionele sausje dat hoort op de pannenkoekjes met Peking eend. Ook lekker als dip voor bapao
  • Japanse variant: agadashi miso.
    Koreaanse variant: chunjang (춘장 / 春醬)
    Klik hier voor: alle eerder besproken sojabonensauzen op een rijtje
  • Let op: deze zoete bonensaus niet verwarren met zoete bonenpasta (die wordt gemaakt van aduki bonen en suiker). Ook niet verwarren met (ground) bean-sauce, want dat is een zoutige, gefermenteerde bonensaus, beter bekend als gele bonensaus of (gemalen) taotjo.

Wat is er te koop? (klik hier)

Chu Hou Saus (Kantonese sojabonensaus)

Geplaatst op door november 21, 2021
4

Chu Hou SausHoe heet het?
Chu hou saus, zhù hóu jiàng / 柱侯醬. Ook: chee hou / che hau / chu hao / zhu hou sauce.

Wat is het?
Chu Hou saus is een soort kant-en-klare variant op de sojabonensaus, zo’n 100 jaar geleden “uitgevonden” in Kanton door mijnheer Law Chu Hao waar de saus dus ook naar vernoemd is. Gefermenteerde sojabonen worden op smaak gebracht met knoflook, sojasaus, sesampasta en steranijs.

Hoe te gebruiken?
Een of meer eetlepels in je stoofpot, of een beetje in vullingen en dipsausjes. Traditioneel met rundvlees en kip, maar uiteraard breder inzetbaar. In de koelkast nog maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)